عصر جمعه 6 آپریل کتابخانه‌ی نوروززمین در مونترال کانادا میزبان فرهیخته‌گانی بود که برای رونمایی کتاب «گفتاری درباره بردگی خودخواسته» ترجمه حمید شورکایی دور هم جمع شده بودند. این برنامه با خوش‌آمدگویی مجری برنامه آغاز شد. مجری برنامه در ابتدا به توصیف کتاب پرداخت و معرفی کوتاهی از مترجم کتاب داشت. او گفت: حمید شورکایی، دارای دکترا در تاریخ جهان باستان از دانشگاه نانترپاریس است. او نزدیک به دو سال قبل کتاب را ترجمه و به صورت محدود در اختیار علاقه‌مندان در زمینه ادبیات و فلسفه قرار داده بود.
سپس خسرو شمیرانی به عنوان مسئول انتشارات «هفت دریا» که نشر این کتاب را به عهده گرفته بود، درباره اهمیت داشتن انتشاراتی جدی و فراگیر صحبت کرد. او در رابطه با انتشار «گفتاری درباره بردگی خودخواسته» گفت: حمید شورکایی حوصله زیادی به خرج داد و با حساسیت بسیار و به همراهی ویراستار فرهیخته کتاب همراهی کرد تا بالاخره کتاب به دست چاپ سپرده شد.»
شمیرانی ادامه داد: «این اولین کار انتشارات «هفت دریا» است و شانس بزرگی برای «هفت دریا» بوده که کارش را با این کتاب آغاز کرده است. «گفتاری درباره بردگی خودخواسته» در اندیشه سیاسی از متون برجسته عصر روشنگری محسوب می‌شود و با ترجمه دقیق و روان حمید شورکایی خواندن آن نه تنها آموزنده و سوال‌انگیز بلکه لذت‌بخش است.»
سپس رضا داودی، مترجم آثار فلسفی سخنرانی کرد. او با اشاره به اهمیت کتاب «گفتار در باره بردگی خودخواسته» در تاریخ فلسفه سیاسی، بر اهمیت ادبی این کتاب نیز تاکید کرد.
داودی تصریح کرد که بردگی خودخواسته را می‌توان در میان زندانیانی که در مثال غار افلاتون وجود داشتند دید، چون آنها برده سایه‌هایی شدند که حقیقت می‌پنداشتند.
او همچنین به شوپنهاور و کتاب معروف این فیلسوف «جهان به مثابه اراده و تصور» اشاره کرد و گفت شوپنهاور معتقد است که موتور محرک و بنیان متافیزیکی مبتنی بر اراده است و انسان‌ها هر یک به نسبتی در توهم قرار دارند و این توهم می‌تواند منجر به بردگی خودخواسته شود. چون هنگامی که ایده درستی از ساختار سیاسی صحیح وجود نداشته باشد، انسان‌ها ناخواسته به بردگی روی می‌آورند.
این مترجم آثار فلسفی در ادامه حمید شورکایی را محقق و مترجمی زبردست توصیف کرد و گفت که ترجمه این اثر از متنی ادبی و روان برخوردار است.
در ادامه برنامه نوید ادیبی‌فرد، نوازنده و مدرس ویلن به اجرای برنامه پرداخت. او دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی از دانشکده کشاورزی در ایران را دارد، از سال 1372 نزد استادان به نامی همچون غلام حسین فخیمی و ارسلان کامکار آموزش دیده است.
او در ارکسترهای بزرگی از جمله ارکستر فیلارمونیک تهران و ارکستر ملل ایران به اجرای برنامه پرداخته است. او در جشنواره‌های موسیقی شرکت کرده و جوایزی را نیز در این زمینه هنری دریافت کرده است.
سپس حمید شورکایی متنی را ارائه کرد و طی آن به بستر تاریخی و اجتماعی آفرینش فکریِ اتین دو لابوئسی پرداخت. بعد از سخنرانی شورکایی حاضران فرصت این را یافتند که سوالات خود را مطرح کنند.
یکی از شرکت‌کنندگان نقد کوتاهی درباره برنامه رونمایی کتاب «گفتاری درباره‌ی بردگی خودخواسته» برای هفته ارسال کرده و نوشته است: «معمولاً قصد و غرض برپایی نشست‌های رونمایی کتاب این است که ناشران مجالی بیابند تا اثر تازه نشریافته را به عنوان یک کالای فرهنگی، بی‌واسطه به مخاطبان معرفی کنند و با این کار احیانا زمینه را برای عرضه‌ی هرچه بهتر آن اثر فراهم کنند.
شکی نیست که دست‌یابی به این مقصود به میزان قابل‌توجهی به نحوه‌ی ساخت‌بندی و مهم‌تر از آن اجرای چنین نشست‌هایی دارد. این امر البته با توجه به نوع کتاب و مخاطبان مفروض آن می‌تواند شکل‌های متفاوتی به خود بگیرد.»
او ادامه داده است: «نشست رونمایی کتاب گفتاری درباره‌ی بردگی خودخواسته که همزمان برای معرفی نشر نوپای «هفت دریا» و نیز شناساندن کتاب یادشده تدارک دیده شده بود، در تأمین این دو هدف نسبتاً موفق بود؛ بازخوانی قطعاتی از کتاب، اجرای موسیقی زنده که به درستی متناسب با حال و هوای محتوایی کتاب انتخاب شده بود، اختصاص دادن فرصتی برای گفت‌و‌گو با مترجم کتاب و نیز مهیا کردن امکانی برای خرید مستقیم کتاب از موارد قابل تحسین این نشست بود.
با این‌حال، به‌نظر می‌رسد، به لحاظ شکلی، حضور یک مجری- کارشناس شیوه‌ی مناسب‌تری برای اداره‌ی چنین نشست‌هایی است. در رونمایی کتاب، شایسته‌تر است به جای رسم متداول حضور سخنران، فردی مطلع و آگاه به محتوای کتاب و نیز مسایل مبتلابه نشر در کنار مولف و یا مترجم و ناشر قرار گرفته و به صورت کاملاً فنی و دقیق درباره‌ی اثر به گفتگو بنشیند. در این صورت می‌توان با طرح پرسش‌هایی درباره موقعیت اثر در گفتمان مربوط و در نسبت با دیگر آثار، انگیزه تألیف و یا انتخاب آن برای ترجمه و نیز روند تولید فنی کتاب و احیاناً مشکلاتی که ناشر با آنها مواجه بوده، آگاهی‌افزایی کرد.
درخصوص نشست یاد شده، شاید بهتر آن بود که سخنران محترم، آقای رضا داودی، که اتفاقاً خود فعال حوزه‌ی ترجمه است و اشرافش بر محتوای کتاب عیان بود، چنین نقشی ایفا می‌کرد. در این صورت هم ناشر فرصت می‌یافت در عوضِ بیان موضوعات کلی، مشخصاً از روند تولید این کتاب و دغدغه‌هایش درباره‌ی نشر سخن بگوید و هم مترجم در پاسخ به سوالات و احتمالاً نقدهای فنی مجری-کارشناس سطح علمی نشست را ارتقاء می‌بخشید
ارسال نظرات