افراد کمتری در سراسر جهان به ایدز HIV مبتلا میشوند، پس چرا این نرخها در کانادا افزایش مییابد؟
در سال ۲۰۲۳ تعداد ۲۴۳۴ مورد جدید HIV در کانادا شناسایی شد که نسبت به سال قبل از آن ۳۵ درصد افزایش داشت.
در سراسر جهان افراد کمتری درگیر با ویروس اچ.آی.وی و یا مبتلابه ایدز تشخیص داده میشوند و میمیرند؛ اما یک مطالعه جدید از مجله پزشکی لانست The Lancet HIV نشان میدهد که پیشرفت ناهماهنگ است و تنها چند کشور در مسیر دستیابی به اهداف جهانی تعیینشده توسط سازمان ملل هستند. هدف اعلامشده پایان دادن به HIV بهعنوان یک تهدید بهداشت عمومی تا سال ۲۰۳۰ هستند.
بین سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۲۱ موارد عفونت جدید به ویروس HIV در سراسر جهان تقریباً ۲۲ درصد کاهش یافت که این کاهش عمدتاً ناشی از پیشرفت در آفریقای جنوب صحرا است؛ اما در کانادا برعکس این روند در جریان است. در سال ۲۰۲۳ تعداد ۲۴۳۴ مورد جدید HIV در کانادا تشخیص داده شده که به معنی افزایش ۳۵ درصدی نسبت به سال قبل است. تعداد موارد جدید بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ رو به کاهش بوده است.
نویسندگان گزارش Lancet میگویند که در سطح جهانی، مرگهای مرتبط با HIV نیز بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۱ تقریباً ۴۰ درصد کاهش یافته است و خاطرنشان میکنند که این به لطف درمانهای ضد رتروویروس است. در این درمانها معمولاً ترکیبی از داروها به کار گرفته میشود که تولیدمثل ویروس را متوقف میکند. اکثر افرادی که به مدت چند ماه روزانه از این داروها استفاده میکنند، تراکم ویروس در خونشان چنان کاهش پیدا میکند که دیگر در آزمایشها ویروس قابلمشاهده نیست و به دیگران منتقل نمیشود.
آستین کارتر، دانشمند پژوهشی در مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت در دانشگاه واشنگتن و یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: «بزرگترین دستاورد این است که امروز میدانیم پیشرفت ممکن است، اما نیاز به تمرکز پایدار دارد.»
چشمگیرترین پیشرفتها هم در تشخیص و هم در مرگومیر در جنوب صحرای آفریقا بوده گرچه این منطقه همچنان ازنظر میزان مرگومیر در جهان پیشتاز است. دکتر گرترود کومویو که با پزشکان بدون مرز برای مراقبت از بیماران مبتلابه HIV پیشرفته در بانگی، جمهوری آفریقای مرکزی همکاری میکند، گفت: «برخی بیماران خیلی دیر آزمایش میشوند و آزمایش HIV در سراسر کشور رایگان نیست.»
مشکل فراموشی ماست
کانادا تنها کشوری نیست که با افزایش عفونت HIV مواجه است. به گفته محققان، این الگویی است که سایر کشورهای ثروتمند نیز شاهد آن هستند.
آستین کارتر میگوید: «داستان در کشورهای پردرآمد این است که حذف HIV چالشبرانگیز است.»
به گفتهی این پژوهشگر، آمار نشاندهنده رشد گروههای پرخطر در کشورهای ثروتمند است. این گروهها شامل مردان همجنسگرا و معتادانی است که تزریق میکنند. علاوه بر این کاهش علاقه به استفاده از کاندوم نیز دلیل دیگر است.
مارگارت کیسیکاو پیسیِس، مدیرعامل CAAN، سازمانی که از افراد بومی مبتلابه HIV حمایت میکند، میگوید: بسیاری از مردم بومی تمایلی به انجام آزمایش در مراکز پزشکی ندارند زیرا میترسند با تبعیض مواجه شوند.
تقریباً ۴۰ درصد از تشخیص موارد جدید در کانادا پس از تماس جنسی با دگرجنسگرایان بوده است. ۳۶ درصد در معرض تماس جنسی مرد با مرد و ۱۸ درصد مربوط به مصرف مواد مخدر تزریقی بودند.
دکتر رجین توماس که بدترین ویرانیهای بحران ایدز را در دهه ۱۹۸۰ در کلینیک خود در گِی ویلِج مونترال دیده است، میگوید: «مشکل این است که ما فراموش کردیم.»
او میگوید در آن زمان بیشتر بیماران مبتلابه ایدز که دیده بود در عرض یک سال فوت کردند. اکنون او بیمارانی را دنبال میکند که با این ویروس زندگی میکنند و پیر میشوند: «در دهه ۸۰ این یک بیماری جدید بود که مردم را میکشت؛ اما اکنون درمان وجود دارد. آن بیماری مرگبار تبدیل به یک بیماری مزمن شده و البته انجام آموزش و پیشگیری نیز دشوارتر شده است.»
پیشگیری شامل خودآزمایی و مصرف یک قرص روزانه – معروف به PrEP یا پیشگیری پیش از مواجهه – است که بهطور قابلملاحظهای خطر ابتلا به HIV را کاهش میدهد.
ممکن است در آینده روشهای سادهتری برای پیشگیری وجود داشته باشد. پزشکان بدون مرز قرار است شروع به تولید داروی تزریقی پیشگیری از HIV در آفریقای جنوبی کنند که هر دو ماه یکبار جایگزین قرص روزانه میشود. در کانادا، این دارو در بهار امسال برای برخی از نوجوانان و بزرگسالان در معرض خطر تأیید شد.
داروی دیگری به نام lenacapavir نیز نشان داده که در پیشگیری از HIV با تزریق دو بار در سال مؤثر است. این دارو هنوز برای پیشگیری از عفونت تائید نشده است، اگرچه در حال حاضر در کانادا بهعنوان یک درمان ضد رتروویروسی استفاده میشود.
دکتر آنتونیو فلورس، متخصص اچآیوی در پزشکان بدون مرز، میگوید داروهای پیشگیری تزریقی، مانند لناکاپاویر، میتوانند روند همهگیری HIV بهکلی تغییر دهند، اما نگرانی اصلی مشکل دسترسی به آنهاست.
کاهش آسیب، راهحلهای حساس فرهنگی
به گفته PHAC، در کانادا، وضعیت در مناطق حاشیهای بسیار وخیم است. مثلاً ساسکاچوان و مانیتوبا نسبت به سایر استانها دارای نرخهای بسیار بالاتری از تشخیصهای جدید هستند.
ویدیا ردی، هماهنگکننده آموزش برنامه ایدز ساسکاچوان جنوبی، میگوید که احساس میکند از زمان شیوع کووید او در حال تلاش برای عقب نماندن از پیشروی ایدز است. آمار PHAC نیز نشان میدهند که از زمان پاندمی کووید-۱۹ به اینسو افراد بیشتری آلوده میشوند. گرچه به گفتهی ویدیا ردی به دلیل محدودیت منابع مالی آزمایشها ادامه پیدا نکردهاند.
مارگارت کیسیکاو پیسیس، مدیرعامل انجمنها، اتحادها و شبکههای CAAN، یک سازمان غیرانتفاعی که از افراد بومی مبتلابه HIV حمایت میکند، میگوید بسیاری از مردم بومی تمایلی به انجام آزمایش در مراکز پزشکی ندارند زیرا میترسند با تبعیض مواجه شوند.
او گفت: «موانعی برای دسترسی آنها به این نوع مراقبت وجود دارد.»
به گفتهی دکتر رجین توماس، افزایش بودجه برای پیشگیری از اچآیوی در درازمدت، در مقایسه با هزینه درمانهای طولانیمدت، یک معامله مثبت برای سیستم مراقبتهای بهداشتی است.
او تأکید میکند: «این اپیدمی تمام نشده است. ما امیدواریم که دولت همچنان هوشیار باشد که پاندمی ایدز هنوز مهم است.»
منبع: سی.بی.سی
ارسال نظرات