متن کامل بیانیه را در زیر می‌‌خوانید:
۷۶ سال پیش، در روز دهم دسامبر، منشور جهانی حقوق بشر که به همت اندیشمندان زمان و با الهام از دستاوردهای بزرگ جوامع بشری تهیه شده بود، به تصویب اکثر کشورهای عضو سازمان ملل متحد رسید. امروزه، پس از گذشت هفت دهه، میتوان به جرات گفت که این منشور و الحاقیه های وابسته به آن، نزد اکثر کشورهای جهان به مهمترین سند حقوقی برای دفاع از حقوق اساسی انسانها تبدیل شده و گفتمان حقوق بشر به تدریج و گام به گام در حال تبدیل شدن به گفتمان غالب است. در این مدت، بسیاری از کشورها تلاش کرده اند از این سند جهانی استفاده ابزاری نمایند یا به آن رنگ و بوی فرهنگی- منطقه ای بدهند، اما بسیاری نیز آن را سنگ زیربنای قانون اساسی یا حقوق مدنی شهروندان خود قرار داده اند.
در جهان امروز، اجرای مفاد منشور جهانی حقوق بشر دغدغه همه انسانها ست؛ چه آنهایی که آن را پذیرفته و در تلاش برای اجرای آن هستند و چه آنهایی که در صدد انکار یا کنار گذاشتن آن برآمده اند. هرچند در دوران پس از ارائه منشور جهانی حقوق بشر، ما شاهد پایمال شدن حقوق بسیاری از انسانها در سراسر جهان بوده ایم و این وضعیت همچنان ادامه دارد، اما برخلاف گذشته، انسانهای آزاده امروز سندی پذیرفته شده در اختیار دارند که با استناد به آن میتوانند از حقوق خود و دیگران دفاع نمایند.
در دهه گذشته، ما شاهد بحران کرونا، نابرابری در توزیع واکسن میان کشورهای غنی و فقیر، جنگهای منطقه ای و مهاجرتها گسترده، و همچنین اثرات تغییرات جوی و زیست-محیطی بوده ایم. در سال گذشته، جهان با تعمیق فقر، تشدید گرایشات تفرقه انگیز و ضد حقوق بشری، و افزایش تبعیض های قومی، مذهبی، نژادی و جنسیتی مواجه شد. این گرایشهای جهان را بیش از گذشته به سوی رویارویی های نظامی فاجعه بار سوق داده است. از سپتامبر ۲۰۲۳ تاکنون، ما شاهد نقض آشکار حقوق بشر در جنگ غزه و جنوب لبنان بوده ایم که منجر به محکومیت اسرائیل در دادگاه بین المللی لاهه به دلیل اجرای پاکسازی قومی و عدم رعایت کنوانسیون های ژنو شد. اقدامات این دادگاه، راه را برای جلوگیری از جنایات جنگی و پاکسازی قومی باز کرده و فعالان حقوق بشر میتوانند به آن استناد کنند. به گفته آقای گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد: "اعلامیه جهانی، راه را به سوی جامعه ای از ارزشها و روی کردها نشان میدهد که میتواند به حل تنش ها و ایجاد امنیت و ثباتی که جهان ما به شدت به آن نیاز دارد، کمک کند."
در سال گذشته، انسانها اثرات ناگوار تغییرات جوی و زیست-محیطی ناشی از دو سده فعالیتهای افسار گسیخته صنعتی را تجربه کردند که جهان را به سوی محیطی ناامن برای زندگی سوق میدهد. در ایران نیز مشکلات زیست-محیطی، به ویژه بحران کمبود آب و آلودگی هوا، کشور را با بحرانهای جدی روبه رو کرده است. در کشور ما، عدم قانون مداری، عدم رعایت اصول توسعه پایدار، و نبود برنامه ریزی مسئولانه بر اساس منافع عمومی جامعه در چهار دهه اخیر، چنین اوضاع نابسامانی را به وجود آورده است. لازم به یادآوری است که ایران یکی از امضاکنندگان اعلامیه جهانی حقوق بشر است و موظف به رعایت مفاد آن میباشد.
با وجود تمام این رخدادهای نگران کننده، شاهد آن هستیم که مردم جهان بیش از پیش بر حقوق انسانی خود بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر تأکید دارند. زنان با تمام توان برای کسب حقوق برابر انسانی خود تلاش میکنند. توجه عمومی به مسائل زیست-محیطی نیز بیش از گذشته شده و حفظ محیط زیست برای نسلهای آینده به طور جدی دنبال میشود. به جرات میتوان گفت که هیچ برنامه توسعه پایدار، که در جهت حفظ زمین برای نسلهای آینده تدوین میشود، بدون توجه به مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق ها و مقاوله نامه های مرتبط با آن، امکان پذیر نیست.
ما بر این باوریم که پویایی الگوی حقوق بشر طی این هفت دهه نشان داده است که این الگو قادر است راه حلهای مناسبی برای مشکلاتی که به آنها اشاره شد، ارائه دهد. با این وجود، اگر اصلاحات ساختاری که از دو دهه گذشته در سازمان ملل متحد آغاز شده است، با شتابی متناسب با مشکلات جهانی نظیر پیچیدگی منافع کشورها، جهانی شدن اقتصاد، اثرات تغییرات جوی، اختلافات قومی و مذهبی، تروریسم و افراط گرایی، و بیماریهای واگیر پیش نرود، نقض حقوق بشر تشدید خواهد شد و مشکلات بیشتری در سطح بین المللی ایجاد خواهد کرد که سازمان ملل متحد با ساختار کنونی قادر به حل آنها نخواهد بود.
در روز جهانی حقوق بشر، بجا ست همگی بر اساس مسئولیت مشترک مان، برای رعایت حقوق مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر اقدام نماییم. تنها هنگامی میتوانیم از مجموع فعالیتهای مان ابراز رضایت کنیم که اصول آن به طور کامل در هر جا و برای همه اجرایی شود، چراکه جهانشمول بودن حقوق بشر، جایگاه آن را فراتر از عرف فرهنگی و اجتماعی جوامع قرار میدهد. ما بر این باوریم که اجرای کامل تمامی موازین حقوق بشری، ضامن برقراری صلح، همبستگی و دوستی میان ملتها و رعایت اصول توسعه پایدار خواهد بود.
ارسال نظرات