هویت ملی و قومی، مانند دیگر پدیدار‌‌های اجتماعی، مقوله‌ای تاریخی است که در سیر حوادث و مشی وقایع تاریخی پدیدار می‌شود، رشد می‌کند، دگرگون می‌شود و معانی دگرگون و متفاوت پیدا می‌کند. هویت ملی و قومی از تصور تمایز و رویارویی میان «ما» یا «خودی‌ها» در برابر دیگران یا بیگانگان نشأت می‌گیرد. این احساس دوگانگی میان ما و دیگران اگر در حد اعتدال و معقول باشد می‌تواند همچون نیرویی برای همیاری و اعتلای فرهنگی ظاهر شود و اگر به قلمرو تعصبات و دشمنی‌ها و کینه‌توزی‌‌های ملی و قومی و نژادی درآید و یا به بهانه‌ی چالش یا تعصبات ملی و قومی به نفی و انکار و تمسخر میراث فرهنگی خویش بنشیند، نیرویی ویرانگر خواهد شد، زاینده دشمنی و ستیزه جویی.
در این کتاب پس از بررسی فشرده دیدگاه‌‌های مربوط به هویت قومی و ملی که بازسازی هویت ایرانی را در دوران ما شکل داده و به تصویر کشیده‌اند، تحول تاریخی هویت ایرانی در دوران پیش از اسلام سده‌‌های میانه‌ی اسلامی تا دوران صفویه، پیدایش هویت شیعی ایرانی در دوره صفوی و سرانجام پیدایش تطور و هویت ملی ایرانی در قرن‌‌های نوزدهم و بیستم میلادی بررسی و تحلیل می‌شود.
حمید احمدی، مترجم کتاب، نسبت کتاب با زمانه حاضر و اهمیت آن را چنین توصیف کرد: «پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، گفتمان قوم‌گرایی گسترش یافت اگرچه این گفتمان در ایران سابقه قدیمی داشت و به‌نوعی قبل از انقلاب مهار شده و به حالت طبیعی برگشته بود و بعد از انقلاب و قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی جلوه‌های خود را نشان داد نکته دیگر هم‌زمان با این مسائل، بحث جهانی‌شدن و گسترش اندیشه پست‌مدرن و طرح این نکته است که اصلا هویت و هویت ملی چیست؟ بنابراین ملیت نه‌فقط در سطح جهانی بلکه در داخل ایران نیز زیر سؤال رفت. گفتمان رایج در ایران بیشتر متأثر از غرب بود و بحث جهانی‌شدن کم‌کم به بحثی علمی تبدیل شده و هژمونی پیدا می‌کرد. ما ایرانیان در حیطه علوم اجتماعی و سیاسی و به‌طورکلی علوم انسانی بسیار تحت‌تأثیر دانش غرب بوده‌ایم. طبیعی است وقتی گفتمان جهانی‌شدن به ایران آمد، عده بسیاری عاشق و شیفته آن شدند و ملیت و هویت را زیر سؤال بردند».
بخشی از کتاب:
روایت‌های ملت‌گرایانه زمانی پدید آمدند كه روشنفكران ایرانی متاثر از اروپاییان و ناسیونالیسم رومانتیك تنها راه جبران عقب‌ماندگی ایران را در بازسازی مفهوم «ملت ایران»، «وطن پرستی» و «عشق به سرزمین پدری و مادری» می‌دیدند…
این کتاب را می‌توانید از کتابخانه نوروززمین به امانت بگیرید.
عنوان: هویت ایرانی
نویسنده: احمد اشرف
مترجم: حمید احمدی
انتشارات: نی
نوبت چاپ: هشتم
تعداد صفحات: 264
ارسال نظرات