«اسطوره و فرهنگ» اثر «جلال ستاری» شامل مقالاتی است درباره فرهنگ و تئاتر که برخی از آنها در ماهنامه نمایش و فصلنامه تئاتر به چاپ رسیده‌اند و برخی دیگر نیز در جاهای دیگر و چندتایی هم برای نخستین بار در این مجموعه به چاپ رسیده‌اند.
اسطوره و فرهنگ، نقاب پوشی در فرهنگ اساطیری، فرهنگ و مردم برای مردم، جناح چپ و فرهنگ، فرهنگ و زندگی، دشواری های گفتگو با اشاره به نقش جوانان، گفتگو با اشاراتی به تئاتر، سر آغاز مرام‌گرای تئاتر در ایران، طلیعه تئاتر بانوان، هزار و یک شب در کسوت نمایش و زنان تئاتر عناوین مقالات مندرج در این کتاب است.
ستاری در مصاحبه‌ای می‌گوید: پرداختن به اسطوره وقتی مؤثر است که آن را تفسیر کنند، امروزه اسطوره‌ها را به‌عنوان قصه یا داستان سرگرم‌کننده می‌بینند، اما اسطوره به‌عنوان قصه مؤثر نیست، در جهان دیگر اسطوره‌شناسی با تفسیر همراه است، اگر اسطوره‌ها را تفسیر کنیم و بدانیم که در ورای آن افسانه و قصه چه می‌خواهد بگوید، آن علم اسطوره‌شناسی است، ما آن علم را کمتر داریم، بیشتر به ظاهر قصه و دلکش بودن آن توجه می‌کنیم، به‌همین دلیل، خودمان نمی‌دانیم کدام اسطوره را بهتر از اسطوره‌های دیگر قبول کنیم و نضج بدهیم. مثلاً اسطوره‌هایی داریم که قورباغه به جای پنج انگشت، 6 انگشت دارد، به علت نادانی، روزگاری ممکن بود، این گونه تفسیر کنند که آن حیوان عجیب و غریبی است، اما امروزه اسطوره‌های گذشته را باید از صافی گذراند، بعضی‌ها را باید نگاه داشت، درباره‌اش صحبت کرد، بنابراین اسطوره‌شناسی علم می‌شود.
اسطوره‌های ما در لابه‌لای متون، کتاب‌ها و قصه‌ها مطرح است، مبنای خاصی که از علم خاصی باشد در فرهنگ ما نیست، اگر هم هست، فقط در شاهنامه است، ولی اگر از آن بگذریم بیشتر قصه‌ها اسطوره‌گون است، فلان پهلوان در قصه ما کاری می‌کند که فلان پهلوان عجیب و غریب می‌تواند انجام دهد، ولی برای مردم روزگاری اسطوره نخستین خلاقیت ادبی، هنری یک انسان بوده که می‌خواستند مجهولات را با اسطوره‌ها حل و فصل کنند. اکنون از آن دوران عبور کرده‌ایم مثلاً «گیل گمیش» نداریم، اگر اسطوره‌های نویی هم داریم که مرتب نو می‌شوند، اندک هستند، اسطوره‌هایی که ثابت می‌مانند همیشه برای کشف مجهول بوده است، کشف مجهولی که بشر نمی‌داند چگونه باید آن را حل کند. بنابراین، پهلوانی خلق می‌کند که منویات آن انسان را بیان می‌کند.
جلال ستاری (زاده ۱۳۱۰ رشت) محقق، اسطوره‌شناس و اندیشمند ایرانی است. او در سوئیس تحصیل کرد و دکترا گرفت. یکی از استادان معروف او ژان پیاژه بود. او به مانند کارل گوستاو یونگ سوئیسی در رشته روانشناسی تحصیل کرد و مانند او دغدغه‌ای فراتر از روانشناسی فردی داشت و تمرکز خود را بر روانشناسی جمعی و شناخت تأثیر مثبت یا منفی کهن الگوها و اسطوره‌ها و افسانه‌ها در ناخودآگاه جمعی معطوف کرد .ستاری بالغ بر ۹۰ جلد کتاب در زمینه‌های افسانه‌شناسی، ادبیات نمایشی و نقد فرهنگی در طی بیش از ۶۰ سال به رشتهٔ تحریر درآورده یا ترجمه کرده‌است. این کتاب‌ها بعضاً از کتاب‌های مرجع و شاخص در زمینه‌های تخصصی خود هستند. او نشان هنر و ادب درجه شوالیه را از دولت فرانسه دریافت کرده است.
بخشی از متن کتاب:
فرهنگ ایرانی به سوی آفرینشی خواهد رفت که ما نمی‌دانیم چیست، یعنی فرهنگ ایرانی در حال رکود نیست، در حال جهش به سوی آینده است که از بابت آفرینش درخشان خواهد بود ….
عنوان: اسطوره و فرهنگ
نویسنده: جلال ستاری
انتشارات: مرکز
نوبت چاپ: دوم
تعداد صفحات:۲۰۶
ارسال نظرات