«حبیب لاجوردی» بنیادگذار برنامه‌ تاریخ شفاهی ایران درگذشت

«حبیب لاجوردی» بنیادگذار برنامه‌ تاریخ شفاهی ایران درگذشت

حبیب لاجوردی، بنیادگذار و مدیر برنامه‌ تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، سوم امردادماه ۱۴۰۰، در ۸۳ سالگی، در شهر واشنگتن آمریکا، درگذشت.

 

به گزارش «هفته»، حبیب، کوچک‌ترین فرزند محمود لاجوردی، در هفتم خردادماه سال ۱۳۱۷ (۲۸ مه ۱۹۳۸) از خاندانی اصالتا کاشانی در تهران دیده به جهان گشود. خاندان لاجوردی از بنیادگذاران «گروه صنعتی بهشهر» و نیز شرکت‌های «مخمل کاشان»، «راوند کاشان» و «پلی‌اکریل» بودند. حبیب تا ششم ابتدایی را در تهران خواند. در سال ۱۳۲۹ به امریکا رفت و مدت ۱۳ سال در آنجا به تحصیل مشغول بود. کارشناسی را از دانشگاه فنی ییل در سال ۱۳۴۰ و کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی را از دانشگاه هاروارد در سال ۱۳۴۲ گرفت.

حبیب لاجوردی پس از پایان تحصیلات در مهر ۱۳۴۲ به ایران بازگشت و در بخش کارگزینی گروه صنعتی بهشهر مشغول به کار شد. گروه صنعتی بهشهر را خاندان لاجوردی یا لاجوردیان بنیاد گذاشتند که از مهم‌ترین شرکت‌های بخش خصوصی در سال‌های پیش از انقلاب بود. این گروه صنعتی را در تیرماه سال ۱۳۵۸ دولت بازرگان مصادره کرد.

در آن روزگار بخشی از خاندان لاجوردی، محمود، احمد، اکبر، علی و حمید، هنوز در ایران بودند. از میان آنان، اکبر لاجوردی، عموی حبیب، بسیار کوشید تا از مصادره‌ی بدون دلیل اموالشان جلوگیری کند. ولی نه تنها این کوشش‌ها به جایی نرسید که ترور برادرزاده‌اش او را وادار به فرار از ایران کرد. او در خاطرات خود (۱۱۰ سال پیدایش و گسترش گروه صنعتی بهشهر) در این‌باره به هنگام خروج از ایران گفته است: «سرزمینی را پشت سر می‌گذاشتم که ذرات وجودم با آب و گل آن سرشته و پرورش پیدا کرده بود. پیکرهای درگذشتگانم، که پدرانم، مادرانم در زنجیره‌ی نسل‌های طولانی، همه در خاک این سرزمین خفته‌اند. دل کندن از آن همه خاطره و از تاریخ و یادگارهای خانواده‌ام بسیار دشوار بود. به این علت با حسرت به افق‌های دور و تاریک ایران نگاه می‌کردم.»

به هر روی، حبیب لاجوردی تا سال ۱۳۵۵ عضو هیأت مدیره چند شرکت گروه بهشهر بود، ولی فعالیت اصلی او تا سال ۱۳۵۷ در مرکز مدیریت مطالعات ایران بود. این مرکز در سال ۱۳۴۹ به همت حبیب لاجوردی و با همکاری دانشگاه هاروارد و دولت و بخش خصوصی در ایران تأسیس شد. این مرکز پس از انقلاب به دانشگاه امام صادق تبدیل شد و مرکزی شد برای پرورش مدیران جمهوری اسلامی.

لاجوردی از مهر ۱۳۵۵ تصمیم به ترک ایران و ادامه تحصیل در رشته تاریخ و علوم سیاسی گرفت و برای شرکت در دوره دکتری به دانشگاه آکسفورد در انگلستان رفت. وی دانشنامه‌ی دکتری خود را در سال ۱۳۶۰ (۱۹۸۱) دریافت کرد.

پس از انقلاب، حبیب لاجوردی دست به کاری ارزشمند زد و در شهریورماه ۱۳۶۰ پروژه تاریخ شفاهی ایران در مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه هاروارد را پایه‌گذاری کرد. هدف اصلی این طرح که با همکاری اِما دلخانیان و ضیاء صدقی صورت گرفت، ضبط، گردآوری و حفظ خاطرات ۱۳۴ تن از شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی عصر پهلوی بود که جز یک مورد (دکتر مظفر بقایی) همگی برای همیشه ایران را ترک کرده بودند. این مصاحبه‌ها که در بیست جلد منتشر شده منبع ارزشمندی برای پژوهشگران تاریخ معاصر ایران است.

«هفته» ۹۹ گفت‌وگو از این گفت‌وشنودها را که به همت باشگاه ادبیات بارگذاری شده است، برای آگاهی خوانندگان خود در زیر می‌آورد. برای شنیدن این گفت‌وگوها می‌توانید به تارنمای تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد بنگرید.

 

دکتر علی اصغر حاج سید جوادی

https://yadi.sk/i/bMQ2hV96nmLsV

امیرخسرو افشار قاسملو

https://yadi.sk/i/I-zKKlzJnmLuu

عباس رمزی عطایی

https://yadi.sk/i/Pz_0yvnEnmLzJ

عبدالکریم لاهیجی

https://yadi.sk/i/zuNo–E4nmM4Z

عبدالمجید مجیدی

https://yadi.sk/i/CRPJqUzHnmM7A

عبدالرحمن برومند

https://yadi.sk/i/J9dtW9x6nmMBA

ابوالفتح محوی

https://yadi.sk/i/el2aMmzknmMFa

ابوالقاسم لباسچی

https://yadi.sk/i/md22vsM-nmMKe

ابوالقاسم خردجو

https://yadi.sk/i/I33Kc8bknmMQB

ابوالحسن بنی صدر

https://yadi.sk/i/nKkC4nXonmMTY

ابوالحسن بهنیا

https://yadi.sk/i/fBSh18B8nmMXc

ابوالحسن ابتهاج

https://yadi.sk/i/dd5CENtFnmMbN

احمد بنی احمد

https://yadi.sk/i/N7KH0kKOnmMgH

احمد قریشی

https://yadi.sk/i/M-39dSYxnmMjQ

احمد مدنی

https://yadi.sk/i/05v4a8rknmMnB

احمد میرفندرسکی

https://yadi.sk/i/2RW3T9fbnmMqg

احمد زیرک زاده

https://yadi.sk/i/denCxraqnmMvT

احمد مهبد

https://yadi.sk/i/XUFMog-UnmMzT

اکبر لاجوردیان

https://yadi.sk/i/HN8e3thhnmN5R

علیرضا محفوظی

https://yadi.sk/i/THUJkPJgnmN97

علی امینی

https://yadi.sk/i/EBVvbVi4nmNHP

علی ایزدی

https://yadi.sk/i/OIfs8v-znmNLn

امیر پیشداد

https://yadi.sk/i/BmlnpZEwnmNPR

اسدالله مبشری

https://yadi.sk/i/jBXkJSywnmNUL

عطاءالله خسروانی

https://yadi.sk/i/X-vfdrTCnmNXX

بدری کامروز(آتابای)

https://yadi.sk/i/_8gRDEaznmNbw

بهمن آبادیان

https://yadi.sk/i/GwCJbW2UnmNhX

داریوش همایون

https://yadi.sk/i/NmuvWAiynmNnA

ابراهیم مهدوی

https://yadi.sk/i/jqDdI0VinmNrW

عیسی پژمان

https://yadi.sk/i/wsCtJvZPnmNuM

فتح الله مین باشیان

https://yadi.sk/i/FHr6qvCbnmNxz

فضل الله همایونی

https://yadi.sk/i/T2Px-_UfnmPUt

فلیکس آقایان

https://yadi.sk/i/-5YEKNaEnmPYg

فرشته انشاء(رضوی)

https://yadi.sk/i/5-kv1k1_nmPbw

فریدون جم

https://yadi.sk/i/DVkT0U7LnmPgW

فریدون کشاورز

https://yadi.sk/i/4M8zVJ3_nmPkz

قاسم لاجوردی

https://yadi.sk/i/mzbJYl2FnmPpS

غلامعلی فریور

https://yadi.sk/i/8QtZhk-unmPtG

غلامحسین ساعدی

https://yadi.sk/i/zUzpf1bdnmPxC

غلامحسین مصدق

https://yadi.sk/i/xeAiAJMMnmQ3n

غلامرضا مقدم

https://yadi.sk/i/qHdqbePmnmQ7r

حبیب نفیسی

https://yadi.sk/i/MaqBMUnanmQBr

هادی خرسندی

https://yadi.sk/i/sxFEAjPGnmQFG

حاج علی کیا

https://yadi.sk/i/-WCdQ_8GnmQS6

حسن علوی کیا

https://yadi.sk/i/tgrGNQ2rnmQVF

حسن نزیه

https://yadi.sk/i/iKnuVw4GnmQYc

حسن طوفانیان

https://yadi.sk/i/bERNq4P2nmQea

خسرو شاکری(زند)

https://yadi.sk/i/jqCtniKIhaqCB

هدایت الله متین دفتری

https://yadi.sk/i/0WUhXgpEnmQnb

هلاکو رامبد

https://yadi.sk/i/o7de9pc4nmQt5

هما ناطق

https://yadi.sk/i/wBxdM1UJnmQwJ

همایون کاتوزیان

https://yadi.sk/i/C6ejFFpNnmQyx

هرمز قریب

https://yadi.sk/i/vO5yoJxxnmR46

حسین آزموده

https://yadi.sk/i/2DY8Dv2-nmR79

حسین ملک

https://yadi.sk/i/xVKgJ6EqnmRAe

هوشنگ نهاوندی

https://yadi.sk/i/Vm-GNGY7nmRDh

جعفر شریف امامی

https://yadi.sk/i/NfXWD-bKnmRHM

کمال حبیب اللهی

https://yadi.sk/i/PkYFcKnDnmRMm

کریم سنجابی

https://yadi.sk/i/pAqbFmpFnmRUJ

کاظم جفرودی

https://yadi.sk/i/W6n2kKG7nmRX7

خسرو اقبال

https://yadi.sk/i/3YUJGioznmRan

محمدابراهیم امیرتیمور

https://yadi.sk/i/1fF7YEhZnmRds

محمد مهدی سمیعی

https://yadi.sk/i/t0tt9gplnmSgk

محمد ناصر قشقایی(صولت)

https://yadi.sk/i/4L8OrvfqnmSnA

محمود فروغی

https://yadi.sk/i/g-H9xKSHnmSr8

محمود لاجوردی

https://yadi.sk/i/NIngZ269nmSvc

منوچهر هاشمی

https://yadi.sk/i/f_8gZf9wnmSyw

منوچهر هزارخانی

https://yadi.sk/i/aOxB8MSCnmT3U

مسعود رجوی

https://yadi.sk/i/zsWFEgpTnmT6P

مهدی آذر

https://yadi.sk/i/fieQrfvbnmT9E

مهدی حائری یزدی

https://yadi.sk/i/lzDwuFZOnmTCK

مهدی خان باباتهرانی

https://yadi.sk/i/YlCZVfuinmTFg

مهرانگیز دولتشاهی

https://yadi.sk/i/NH7L6QgBnmTYh

محمدعلی مجتهدی

https://yadi.sk/i/z8ISOkZonmTdz

محمدرضا آشتیانی

https://yadi.sk/i/OLJWc7DTnmThe

محمد باهری

https://yadi.sk/i/rBgxKy4tnmTmn

محمد دفتری

https://yadi.sk/i/i577vMjZnmTqL

محمد درخشش

https://yadi.sk/i/q3l7MQTSnmTvK

محمد پدرام

https://yadi.sk/i/g7OuEUDcnmTya

محمد یگانه

https://yadi.sk/i/AlaahuIqnmU4z

محمد شانه‌چی

https://yadi.sk/i/4FVgmeypnmU9H

محسن هاشمی نژاد

https://yadi.sk/i/h4-GpMzrnmUCa

محسن مبصر

https://yadi.sk/i/LdhhUi_NnmUFb

محسن پزشکپور

https://yadi.sk/i/S0rXZJHMnmUHu

مولود خانلری

https://yadi.sk/i/_GESNYhinmUM3

موسی موسوی اصفهانی

https://yadi.sk/i/YQ-590d4nmUPZ

مصطفی لنکرانی

https://yadi.sk/i/3Menu26InmUSg

مصطفی الموتی

https://yadi.sk/i/LxcaE1_EnmUVP

مظفر بقایی کرمانی

https://yadi.sk/i/9LCDBwlrnmUY8

ناصر پاکدامن

https://yadi.sk/i/QHwIzfGznmUbu

نعمت میرزازاده

https://yadi.sk/i/bxMVcTYvnmUf5

نصرت الله امینی

https://yadi.sk/i/9BW3QNwPnmUhq

عظما عدل نفیسی

https://yadi.sk/i/X97d3HH4nmUm7

پرویز خسروانی

https://yadi.sk/i/Rh9tMONAnmUq3

رحمت الله مقدم مراغه‌ای

https://yadi.sk/i/FSyc4mzLnmUuB

صادق امیرعزیزی

https://yadi.sk/i/AL-b5XP5nmUxr

سعید رجایی خراسانی

https://yadi.sk/i/9fuqWm0VnmV2o

شمس الدین جزایری

https://yadi.sk/i/wB25ymlYnmV72

شاپور بختیار

https://yadi.sk/i/13a1qDZOnmVAZ

ارسال نظرات