به گزارش هفته به نقل از پایگاه اینترنتی شبکه خبری فرانس ۲۴، سی بی سی نیوز اعلام کرد تحقیقات پزشکی قانونی که کانادا طی هشت ماه درباره فاجعه مرگبار سرنگونی پرواز پی اس ۷۵۲ شرکت هواپیمایی بین‌المللی اوکراین انجام داد، حاکی از آن است که بازرسان کانادایی در تحقیقات خود اسناد و شواهدی پیدا نکرده‌اند که نشان دهد سرنگونی هواپیما اقدامی از پیش برنامه‌ریزی شده و عمدی بوده است.
سی بی سی نیوز به نسخه‌ای از گزارش غیرطبقه شده نتایج تحقیقات پزشکی قانونی کانادا درباره شرایط و علل سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین که هشتم ژانویه سال ۲۰۲۰ با ۱۷۶ مسافر بر اثر اصابت موشک نیروهای مسلح ایران سقوط کرد، دست یافته است. به گفته مدیر پیشین سازمان اطلاعات امنیت کانادا SCRS تجزیه و تحلیل‌های صورت گرفته در این تحقیق بر مبنای کلیه اسناد، شواهد و اطلاعاتی که دولت کانادا در اختیار داشته، صورت گرفته است.
در گزارش تحقیقات کانادا آمده است: «با این که تیم پزشکی قانونی کانادا هیچ شاهدی دال بر عمدی بودن سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین پیدا نکرده، اما این مسئله به هیچ وجه از مسئولیت ایران در کشته شدن ۱۷۶ مسافر بیگناه این پرواز نمی‌کاهد.»
طبق این گزارش، تیم تحقیقات پزشکی قانونی کانادا در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده که جمهوری اسلامی ایران «نتوانسته است درباره چگونگی و علت سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط شاخه‌ای از نیروهای مسلح ایران توضیحات معتبر و قانع کننده‌ای ارائه کند».
با توجه به کلیت اطلاعات موجود، تیم پزشکی قانونی این گونه نتیجه‌گیری کرده که یک رشته افعال و ترک افعال از طرف مقامات کشوری و لشگری ایران منجر به شکل‌گیری اوضاع پیچیده و خطرناکی شد که در آن خطراتی که از پیش قابل شناسایی و اجتناب بود، مورد کم توجهی قرار گرفت و جدی گرفته نشد و همه این شرایط در نهایت منجر به وقوع فاجعه مرگبار پرواز پی اس ۷۵۲ شد.
تیم تحقیقات پزشکی قانونی کانادا در گزارش خود تصریح کرد کلیه اطلاعات و داده‌های در دسترس را مورد بررسی قرار داده است اما «ایران فقط به اسناد و شواهد، محل سقوط هواپیما و شاهدان این پرونده دسترسی کامل دارد بنابراین وظیفه ایران است که درباره کلیه سوالات مربوط به جنبه های مختلف این فاجعه مرگبار، پاسخ‌های صریح و قانع کننده بدهد.»
جاستین ترودو: جهان نمی‌تواند به ایران اجازه دهد برای فرار از مسئولیت در این فاجعه، برای خود سپر بلا درست کند و خود را پشت چند مسئول رده پائین پنهان کند
گزارش تحقیقات تیم پزشکی قانونی کانادا شرایط را برای اتاوا مهیا خواهد کرد تا در این مسیر پیش برود و در صورت لزوم درباره اعمال تحریم‌های احتمالی بر ضد تهران تصمیم‌گیری کند.
جاستین ترودو نخست وزیر کانادا در این گزارش پیامی نیز خطاب به خانواده قربانیان کانادایی پرواز مرگبار پی اس ۷۵۲ صادر کرد. ترودو در پیام خود به خانواده قربانیان اطمینان داد که دولت فدرال برای احقاق حقوق آنها و مجازات عاملان این فاجعه، همه گزینه‌های ممکن از جمله توسل به دیوان کیفری بین‌المللی مستقر در لاهه را دنبال خواهد کرد.
ترودو خاطر نشان کرد: «گزارش رسمی مقامات ایران از سرنگونی هواپیمای اوکراینی، دروغین، گمراه‌کننده و سطحی بوده و عوامل کلیدی و تعیین‌کننده در آن مورد غفلت قرار گرفته است.»
ترودو افزود: «دولت ایران نمی‌تواند خیلی راحت مسئولیت سرنگونی هواپیما و کشته شدن ۱۷۶ سرنشین آن را به گردن چند پرسنل رده پائین بیندازد. قطعا تصمیماتی که مسئولان رده بالای جمهوری اسلامی اتخاذ کردند، به وقوع این فاجعه منجر شد بنابراین جهان نباید به آنها اجازه دهد که با مصونیت از مجازات عده‌ای از کارکنان و مسئولان دون پایه را در این قضیه سپر بلای خود کنند و خودشان را پشت آنها پنهان کنند.»
نخست وزیر کانادا در این گزارش تاکید کرد: «کانادا مبهوت و حیرت‌زده از این رفتار مقامات ایران، مسئله غرامت‌دهی به خانواده‌های دغدار این فاجعه را دنبال خواهد کرد. اگر مذاکرات دولت کانادا به نمایندگی از طرف خانواده‌های داغدیده این فاجعه با ایران به نتایج قابل قبول منجر نشود، ما همه گزینه‌های پیش روی خود از جمله توسل به دیوان دادگستری بین‌المللی را دنبال خواهیم کرد.»
ایران مسئول فاجعه هشتم ژانویه است و باید پاسخگو باشد
مارک گارنو وزیر امور خارجه کانادا نیز روز پنج‌شنبه ۲۴ ژوئن در کنفرانس مطبوعاتی خود با اشاره به نتایج تحقیق تیم پزشکی قانونی کانادا و گزارشی که منتشر کرده است، ایران را مورد انتقاد قرار داد و گفت: «گزارش تیم تحقیق پزشکی قانونی کانادا اطلاعاتی را برجسته کرده است که نشان می‌دهد تصمیمات، اقدامات یا کوتاهی مقامات کشوری و لشگری ایران در بالاترین سطح منجر به شکل‌گیری این فاجعه شد. این گزارش همچنین موید موضع دولت فدرال کانادا است مبنی بر این که ایران در وقوع این فاجعه کاملا مسئول است و باید پاسخگو باشد.»
مارک گارنو رئیس دستگاه دیپلماسی کانادا تاکید کرد: «بدون تردید ما خواستار ادامه مذاکرات هستیم و می‌خواهیم پاسخ سوالات بی‌جواب خود را بگیریم اما در حال حاضر اطلاعاتی که ما در اختیار داریم این اجازه را به ما نمی‌دهد که آن چه را اتفاق افتاده است، اقدامی تروریستی قلمداد کنیم.»
خانواده‌های قربانیان فاجعه هوایی تهران ناامید شده‌اند
تیم تحقیق پزشکی قانونی کانادا در گزارش خود مشتمل بر یکصد صفحه، هیچ جا هیچ اشاره‌ای به عمدی بودن و تروریستی بودن اقدام ایران نکرده است این در حالی است که دیوان عالی انتاریو اواخر ماه مه با صدور حکمی سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین توسط ایران را عمدی و تروریستی خواند.
خانواده‌های قربانیان این پرواز در شکایت خود با استناد به قانون‌نامه کیفری کانادا، قانون فدرال درباره مصونیت کشورها و قانون فدرال برای مقابله با اقدامات تروریستی علیه کانادا و کانادایی‌ها، از دیوان عالی انتاریو خواسته بودند درباره سرنگونی پرواز پی اس ۷۵۲ توسط نیروهای مسلح ایران اعلام رای کند.
مسلما خانواده‌های قربانیان اکنون حق دارند که بابت ازدست‌دادن عزیزانشان در این پرونده، از غرامت‌های مالی برخوردار شوند اما انتظار داشتند که اتاوا نیز سرنگونی هواپیما توسط ایران را یک اقدام تروریستی توصیف کند.
علی گرجی که نامزد خود را در فاجعه هوایی هشتم ژانویه تهران از دست داده است، می گوید: «من از گزارش تیم تحقیق ویژه پزشکی قانونی کانادا درباره سرنگونی هواپیمای اوکراینی مایوس و سرخورده شدم. به عبارت دیگر، ظاهرا ما اکنون باید هم با رژیم ایران و هم با دولت کانادا مبارزه کنیم چرا که چاره دیگری برایمان نمانده است.»
«صادقانه باید بگویم که من اعتماد خود را به سیستم دموکراتیک کانا از دست داده‌ام.» (علی گرجی)
با این حال دولت فدرال کانادا معتقد است اطلاعاتی که تحقیقات تیم پزشکی قانونی کانادا بر مبنای آنها صورت گرفته این اجازه را به اتاوا نمی‌دهد که سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط ایران را عمدی و تروریستی بداند.
لازم به یادآوری است که هفده ماه پیش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران با شلیک دو موشک زمین به هوا پرواز پی اس ۷۵۲ شرکت هواپیمایی بین‌المللی اوکراین را تنها چند دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی تهران در آسمان این شهر هدف قرار داد. در این فاجعه کلیه ۱۷۶ سرنشین هواپیما که ۱۳۸ نفرشان به نحوی با کانادا ارتباط داشتند، جان باختند.
مقامات کانادا می‌گویند رفتار ایران از زمان وقوع این حادثه دردناک به گونه‌ای بوده است که اتاوا نمی‌تواند به روایت رسمی تهران از این فاجعه اعتماد کند به همین علت دولت کانادا یک تیم ویژه تخصصی پزشکی قانونی تشکیل داد تا درباره این حادثه و جنبه‌های مختلف آن تحقیق کند. فرانسوآ فیلیپ شامپاین وزیر امور خارجه پیشین کانادا اعلام کرد ادعای ایران را مبنی بر این که خطای انسانی علت اصلی وقوع این حادثه بوده است، باور نمی‌کند.
گزارش تحقیق پزشکی قانونی کانادا هم مقامات نظامی و هم غیرنظامی ایران را مورد انتقاد قرار داده و تاکید کرده است: «مقامات نظامی و غیرنظامی ایران با اقدامات یا قصور خود به ویژه نبستن حریم هوایی کشورشان در شب حادثه که تنش‌ها میان این کشور و آمریکا بالا گرفته بود و احتمال حملات تلافی‌جویانه آمریکا می‌رفت، پرواز پی اس ۷۵۲ اوکراین و دیگر هواپیماهای مسافربری و غیرنظامی را در شرایطی خطرناک قرار دادند و موجب شدند اپراتور پدافند هوایی هواپیمای مسافربری اوکراین را هدف موشک قرار دهد.»
«عدم شفافیت ایران در این ماجرا واقعا آشفته کننده است»
دولت فدرال کانادا اکتبر سال گذشته جف یاوورسکی Jeff Yaworski مدیر پیشین سازمان اطلاعات امنیت کانادا SCRS را سرپرست یک تیم پزشکی قانونی کرد که موظف است گزارش تحقیقات خود را به وینسنت ریگبی Vincent Rigby مشاور نخست وزیری کانادا در امور امنیت ملی و اطلاعات ارائه کند.
یاوورسکی دهم ژوئن در نشست یکی از کمیته‌های پارلمان کانادا تاکید کرد: «عدم شفافیت ایران در ماجرای سرنگونی هواپیمای اوکراینی واقعا آشفته کننده است. گزارش رسمی ایران از وقایع مرتبط با این فاجعه دروغین، گمراه‌کننده و سطحی است و در آن هیچ اشاره‌ای به عوامل کلیدی پرونده نشده است. ایران همچنان از پاسخ دادن به سوالات اساسی مربوط به این پرونده طفره می‌رود.
یاوورسکی خاطر نشان کرد تیم تحقیقات پزشکی قانونی کانادا به مدت بیش از هشت ماه، انبوهی از اطلاعات و داده‌های مربوط به پرونده سقوط هواپیمای اوکراینی را با دقت هر چه تمامتر مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و در این مسیر ضمن کمک گرفتن از متحدان کانادا، برخی اطلاعات مربوط به پرونده را ضمن حفظ منابع آنها، تا جایی که امکان داشت از حالت طبقه‌بندی خارج کرد.
یاوورسکی تصریح کرد تیم تحقیق پزشکی قانونی کانادا در بررسی‌های خود از تلاش‌ها و تحقیقات ارزنده‌ای که خانواده‌های قربانیان این حادثه در زمینه‌های مختلف مرتبط با فاجعه هوایی تهران از جمله اطلاعات مربوط به دیگر پروازها، سامانه موشکی زمین به هوا و همچنین اپراتور آن انجام داده بودند، استفاده کرد.
|
در این‌باره بیشتر بخوانید: |
جمع‌آوری اطلاعات مربوط به پرونده مخاطره‌آمیز بود
انجمن خانواده قربانیان پرواز پی اس ۷۵۲ نیز به نوبه خود تیمی تحقیقاتی در این زمینه تشکیل داد و با استفاده از شبکه ارتباطی خود در سرتاسر جهان و به ویژه ایران به جمع‌آوری اطلاعات در این زمینه پرداخت و اطلاعات و داده‌های خود را در اختیار تیم یاوورسکی قرار داد.
اما به گفته یاوورسکی جمع‌آوری اطلاعات در برخی موارد کار خطرناکی بود و خانواده‌ها را در معرض خطر قرار داد.
یاوورسکی در نشست کمیته پارلمانی کانادا ضمن تمجید و تقدیر از همکاری خانواده‌ها و سهمی که در جمع‌آوری اطلاعات داشته‌اند، تاکید کرد: «من قبول دارم که جمع‌آوری اطلاعات توسط خانواده قربانیان به‌ویژه با توجه به تدابیر محدودکننده‌ای که ایران اتخاذ کرده، خیلی وقت‌ها کار خطرناکی بود.»
خانواده قربانیان هواپیمای اوکراینی می‌گویند رئیس ژاندارمری سلطنتی کانادا GRC به آنها گفته است که تحقیق درباره این سانحه در خاک کانادا کار به شدت دشوار و پیچیده‌ای است چرا که فقط ایران به اسناد و شواهد جمع‌آوری شده در محل حادثه دسترسی دارد.
با این حال به گفته مسئولان کانادایی خانواده قربانیان پرواز پی اس ۷۵۲ نتایج تحقیقات خود را که با همه محدودیت‌ها و مشکلات انجام داده بودند، در اختیار تیم تحقیق پزشکی قانونی کانادا قرار دادند.
ایران به مدت سه روز پس از سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین در حومه تهران که هشتم ژانویه ۲۰۲۰ اتفاق افتاد، هرگونه مسئولیت خود را در این فاجعه انکار کرد اما پس از آن که شواهد متعددی درباره سرنگونی این هواپیما با شلیک موشک جمع‌آوری شد، مقامات ایران اعلام کردند که نیروهای مسلح این کشور «به اشتباه» هواپیمای مسافربری را به جای یک پرنده متخاصم هدف قرار داده و سرنگون کرده‌اند.
طی چند روز مقامات ایران محل سرنگونی هواپیمای اوکراینی را با بولدوزر صاف کردند. خانواده‌های قربانیان می‌گویند که وسایل شخصی مسافران از جمله کیف پول، چمدان‌ها و حلقه‌های ازدواج آنها غارت شده است. مسئولان رژیم ایران حتی مانع از آن شدند که خانواده‌های قربانیان خودشان مراسم تشییع و تدفین عزیزانشان را برگزار کنند و در مراسمی هم که توسط حکومت ایران برای قربانیان این پرواز سازماندهی شده بود، پارچه نوشته‌هایی دیده می‌شد که «شهادت» آنها را تبریک گفته بود.
شش ماه طول کشید تا مقامات ایران جعبه سیاه‌های هواپیمای سرنگون شده را رمزگشایی و اطلاعات ضبط شده در آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند این در حالی بود که کانادا به اطلاعات موجود در این جعبه‌ها دسترسی پیدا نکرد.
طی یک سال اخیر، برخی از خانواده‌های قربانیان اذعان کرده‌اند که از طرف افراد مشکوک مورد آزار و اذیت، تهدید و ارعاب قرار گرفته‌اند.
ایران در گزارش نهایی و رسمی خود از این فاجعه مدعی شد که سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین در ژانویه ۲۰۲۰ تصادفی بوده و یگان پدافند هوایی به اشتباه آن را هدف متخاصم تشخیص داده و ساقط کرده است.
گزارشی که اداره تحقیق درباره سوانح هوایی ایران تهیه شده موید ادعای دولت جمهوری اسلامی است مبنی بر این که سرنگونی هواپیما نتیجه یک خطای انسانی بوده است نه یک حمله نظامی عمدی و از پیش برنامه‌ریزی شده. اما مقامات کانادا با تاکید بر ناقص بودن گزارش ایران، می‌گویند ایران نتوانسته است ثابت کند که پرواز پی اس ۷۵۲ به اشتباه هدف قرار گرفته و سرنگون شده است.
ارسال نظرات