اتحادیه اروپا، روسیه و ایران خوش‌بین‌اند

دیپلمات‌ها می‌گویند که زمان برای احیای مجدد این پیمان در حال سپری شدن است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا که در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد، خشم ایران را برانگیخت و بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین را ناامید کرد.

بعد از ظهر دوشنبه، دیپلمات‌های ایران و پنج کشور – که به طور رسمی به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شناخته می‌شود – در هتلی در وین با یکدیگر دیدار کردند. آمریکا که ایران از ملاقات حضوری با آنها امتناع می‌ورزد، به طور غیرمستقیم در آن شرکت کرد.

روزی سرشار از خوش‌بینی

انریکه مورا، مقام اتحادیه اروپا که ریاست مذاکرات را برعهده دارد، پس از این نشست گفت: «من نسبت به آنچه امروز دیدم بسیار خوش‌بینم. این هفتمین دور مذاکرات با هدف احیای توافقی است که بر اساس آن ایران برنامه مورد مناقشه غنی‌سازی اورانیوم خود را در ازای رهایی از تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سازمان ملل محدود می‌کند.»

مورا به خبرنگاران گفت که هیئت جدید ایرانی به خواسته خود مبنی بر لغو تمامی تحریم‌ها پایبند بوده است. اما او همچنین مطرح کرد که تهران نتایج شش دور قبلی مذاکرات که بین آوریل و ژوئن برگزار شده بود را به طور کامل رد نکرده است.

او گفت: «آنها پذیرفته‌اند که کار انجام شده در شش دور اول مبنای خوبی برای پیشبرد کار ما است. البته ما حساسیت‌های سیاسی دولت جدید ایران را در نظر داریم.»

تهران و واشنگتن

این مذاکرات عملاً مذاکرات غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن است.

دیپلمات‌های غربی می‌گویند تیم مذاکره‌کننده تهران خواسته‌هایی را مطرح کرده است که دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی آن را غیرواقعی می‌دانند.

ایران موضع سازش‌ناپذیری را اتخاذ کرده و خواستار لغو تمامی تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا شده است که از سال ۲۰۱۷ اعمال شده‌اند، از جمله تحریم‌هایی که مرتبط با برنامه هسته‌ای این کشور نیستند.

علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران، نیز گفت که ایالات متحده و متحدان غربی آن باید تضمین دهند که هیچ تحریم جدیدی در آینده اعمال نخواهد شد.

باقری کنی به خبرنگاران گفت: «این یک دستاورد بزرگ است که همه طرف‌ها در این نشست درخواست ایران را پذیرفتند که ابتدا باید وضعیت تحریم‌های غیر قانونی و ناعادلانه آمریکا روشن شود و سپس درباره سایر موضوعات بحث و تصمیم‌گیری کنیم».

درباره سخنان باقری کنی درباره توالی موضوعات، هیچ اظهارنظری از سوی قدرت‌های بزرگ منتشر نشد.

تنش‌ها بر بازرسان تاثیر می‌گذارد

به موازات این، درگیری‌های تهران با ناظر هسته‌ای سازمان ملل که بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی نظارت می‌کند، تشدید شده است.

از آنجایی که ایران غنی‌سازی اورانیوم خود را پیش برده است، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید با بازرسان این سازمان به شدت برخورد شده و از دسترسی به دوربین‌های نظارتی در سایتی که برای احیای توافق ضروری می‌دانند، ممانعت شده است.

رابرت مالی، نماینده آمریکا در روز شنبه به بی‌بی‌سی ساوندز گفت: «اگر ایران فکر می‌کند که می‌تواند از این زمان برای ایجاد اهرم فشار بیشتر استفاده کند و سپس بازگردد و بگوید چیز بهتری می‌خواهد، کارساز نخواهد بود».

از زمانی که ترامپ ایالات متحده را از توافق خارج کرد، ایران بسیاری از محدودیت‌های خود را که به منظور طولانی‌تر کردن زمان لازم برای تولید بمب هسته‌ای بود، زیر پا گذاشته است.

ایران می‌گوید که می‌خواهد اورانیوم را فقط برای مصارف غیرنظامی غنی‌سازی کند.

اسرائیل – که با توافق اولیه به دلیل محدود بودن دامنه و مدت زمان مخالفت کرد – گفته است که در صورت شکست دیپلماسی، گزینه‌های نظامی روی میز خواهد بود.