منیر طه (طاها)، شاعر، ترانه‌سرا، نویسنده و استاد برجسته زبان و ادبیات، عصر روز چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۳۰ آوریل ۲۰۲۵) در سن ۹۶ سالگی در شهر ونکوور کانادا درگذشت.
او که از اوایل نوجوانی فعالیت ادبی و هنری خود را آغاز کرده بود، به‌عنوان نخستین زن ترانه‌سرای ایران شناخته می‌شود و از چهره‌های تأثیرگذار در ادبیات معاصر فارسی و موسیقی کلاسیک ایرانی به‌شمار می‌رفت.
زندگی و تحصیلات
منیر طه در سال ۱۳۰۹ در تبریز متولد شد. نخستین ترانه خود را در سن چهارده‌سالگی با عنوان «شب مهتاب» برای آهنگی از علی تجویدی نوشت. این اثر با صدای حسین قوامی و با نام هنری شهرزاد در رادیو ایران پخش شد و نقطه آغاز درخشان فعالیت هنری او را رقم زد.
وی در دهه‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰، یکی از چهره‌های فعال در برنامه‌های موسیقایی رادیو ایران، به‌ویژه برنامه ماندگار «گل‌های رنگارنگ» بود و با هنرمندانی چون علی تجویدی، غلامحسین بنان، و مرضیه همکاری مستمر داشت.
منیر طه دارای دکترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران و نیز دکترای زبان و ادبیات ایتالیایی از دانشگاه رم بود. او یکی از بنیان‌گذاران بخش زبان و ادبیات ایتالیایی در دانشگاه تهران محسوب می‌شود و سال‌ها سرپرستی و مدیریت دپارتمان زبان‌های خارجی این دانشگاه را بر عهده داشت.
مهاجرت و فعالیت‌های دانشگاهی در خارج از کشور
پس از انقلاب اسلامی، منیر طه ابتدا به ایتالیا و سپس به کانادا مهاجرت کرد و در دانشگاه بریتیش کلمبیا در ونکوور به تدریس زبان و ادبیات فارسی مشغول شد. او همچنین در ترویج ادبیات فارسی در محافل دانشگاهی و فرهنگی خارج از کشور نقش فعالی ایفا کرد.
آثار و تألیفات
از جمله آثار مکتوب او می‌توان به کتاب‌های زیر اشاره کرد:
- سرگذشت (۱۳۳۲، تهران)
- دوراهی (۱۳۳۵، تهران)
- مزدا (۱۳۳۶، تهران)
- در کوچه‌ها، بازارها (۱۳۵۸، تهران)
- سینه‌ریز (۱۳۶۴، لس‌آنجلس)
- پاییز در پرچین باغ (۱۳۷۵، ونکوور)
اشعار و ترانه‌های منیر طه اغلب مضامینی از عشق، غربت، هویت زنانه و دغدغه‌های فرهنگی-اجتماعی را در خود دارند و در قالب‌های نو و کلاسیک به نگارش درآمده‌اند.
ترانه‌سرایی ماندگار
یکی از مشهورترین ترانه‌های او «عاشقی شیدا» است که نخستین بار با صدای زنده‌یاد غلامحسین بنان اجرا شد و سال‌ها بعد توسط محمدرضا شجریان بازخوانی و ماندگار شد.
میراث و تأثیر
منیر طه نه‌تنها در حوزه موسیقی و شعر، بلکه در آموزش زبان و ادبیات نیز تأثیرگذار بود و شاگردان بسیاری در ایران و خارج از کشور پرورش داد. وی از معدود زنان روشنفکر نسل خود بود که مرزهای ترانه‌سرایی، آموزش دانشگاهی، و فعالیت فرهنگی را هم‌زمان گسترش داد.
یاد و خاطره‌اش در دل نسل‌هایی از ایرانیان، چه در داخل کشور و چه در مهاجرت، زنده خواهد ماند.
ارسال نظرات