کارشناسان هشدار می‌دهند که باکتری‌های «آینه‌ای» که عناصر اولیه‌ی آنها مولکول‌های مصنوعیِ «آینه‌ای» هستند می‌توانند جان انسان‌ها، حیوانات و گیاهان و کلاً حیات روی زمین را در معرض خطر عفونت‌های کشنده قرار دهند.
دانشمندان برجسته جهان خواستار توقف تحقیقات برای ایجاد میکروب‌های «حیات آینه‌ای» شده‌اند؛ زیرا نگران هستند که این موجودات مصنوعی خطراتی بی‌سابقه برای زندگی روی زمین ایجاد کنند.
گروه بین‌المللی «برندگان جایزه نوبل» و سایر کارشناسان هشدار داده‌اند که باکتری‌های آینه‌ای که از تصاویر آینه‌ای مولکول‌های موجود در طبیعت ساخته می‌شوند، ممکن است در محیط زیست تثبیت شوند و از سیستم ایمنی موجودات طبیعی عبور کنند و انسان‌ها، حیوانات و گیاهان را در معرض عفونت‌های مرگبار قرار دهند.
اگرچه ساخت یک میکروب آینه‌ای قابل زیست احتمالاً حداقل یک دهه زمان می‌برد، اما ارزیابی جدیدی از خطرات این موجودات نگرانی‌های جدی‌ای را برانگیخته است. به همین دلیل، گروهی متشکل از ۳۸ دانشمند از پژوهشگران خواسته‌اند تا کار بر روی این هدف را متوقف کنند و از تأمین‌کنندگان مالی درخواست کرده‌اند که به‌صراحت اعلام کنند دیگر از این تحقیقات حمایت نخواهند کرد.
«تهدیدی که در مورد آن صحبت می‌کنیم بی‌سابقه است»، پروفسور وان کوپر، زیست‌شناس تکاملی از دانشگاه پیتسبورگ، گفت. «باکتری‌های آینه‌ای احتمالاً از بسیاری از واکنش‌های سیستم ایمنی انسان، حیوانات و گیاهان فرار می‌کنند و در هر مورد باعث عفونت‌های مرگباری می‌شوند که بدون کنترل گسترش خواهند یافت.»
این گروه متخصص شامل دکتر کریگ ونتر، دانشمند آمریکایی که در دهه ۱۹۹۰ تلاش خصوصی برای تعیین توالی ژنوم انسان را رهبری کرد و برندگان جایزه نوبل، پروفسور گرگ وینتر از دانشگاه کمبریج و پروفسور جک شُستاک از دانشگاه شیکاگو است.
بسیاری از مولکول‌های ضروری برای زندگی می‌توانند در دو شکل متمایز وجود داشته باشند که هر یک تصویر آینه‌ای دیگری هستند. دی‌ان‌ای DNA همه موجودات زنده از نوکلئوتیدهای «راست‌گرد» ساخته شده است، در حالی که پروتئین‌ها، اجزای سازنده سلول‌ها، از آمینواسیدهای «چپ‌گرد» تشکیل شده‌اند. دلیل اینکه طبیعت این مسیر را انتخاب کرده مشخص نیست؛ زیرا زندگی می‌توانست به‌جای آن DNA چپ‌گرد و پروتئین‌های راست‌گرد را برگزیند.
دانشمندان تاکنون مولکول‌های آینه‌ای بزرگ و عملکردی ساخته‌اند تا بتوانند آنها را با دقت بیشتری مطالعه کنند. برخی حتی گام‌های کوچکی به سمت ساخت میکروب‌های آینه‌ای برداشته‌اند، اگرچه ساخت یک موجود کامل از مولکول‌های آینه‌ای فراتر از دانش فعلی است.
این تحقیقات با انگیزه‌ی شیفتگی علمی و کاربردهای بالقوه آن پیش می‌رود. مولکول‌های آینه‌ای می‌توانند به درمان‌هایی برای بیماری‌های مزمن و سخت‌درمان تبدیل شوند، در حالی که میکروب‌های آینه‌ای می‌توانند تأسیسات زیست‌تولیدی را که از میکروب‌ها برای تولید مواد شیمیایی استفاده می‌کنند، در برابر آلودگی مقاوم‌تر کنند.
نگرانی‌های جدید درباره این فناوری در گزارشی ۲۹۹ صفحه‌ای و یک مقاله تفسیری در مجله Science فاش شده است. در حالی که این گزارش از تحقیقات روی مولکول‌های آینه‌ای استقبال می‌کند، خطرات قابل‌توجهی را در میکروب‌های آینه‌ای می‌بیند و خواستار یک گفت‌وگوی جهانی درباره این پژوهش‌ها شده است.
علاوه بر ایجاد عفونت‌های مرگبار، پژوهشگران تردید دارند که بتوان این میکروب‌ها را به‌طور ایمن مهار کرد یا توسط رقبا و شکارچیان طبیعی کنترل نمود. همچنین، آنتی‌بیوتیک‌های موجود به‌احتمال‌زیاد در مقابله با این میکروب‌ها مؤثر نخواهند بود.
«مگر اینکه شواهد قانع‌کننده‌ای نشان دهد که زندگی آینه‌ای خطرات فوق‌العاده‌ای ایجاد نمی‌کند، ما بر این باوریم که باکتری‌های آینه‌ای و دیگر موجودات آینه‌ای، حتی آن‌هایی که با اقدامات مهندسی‌شده برای مهار زیستی ساخته می‌شوند، نباید ایجاد شوند»، نویسندگان در مجله Science نوشته‌اند.
«بنابراین، ما توصیه می‌کنیم که تحقیقات با هدف ایجاد باکتری‌های آینه‌ای مجاز نباشد و تأمین‌کنندگان مالی به‌صراحت اعلام کنند که از چنین پژوهش‌هایی حمایت نخواهند کرد.»
دکتر کیت آدامالا، زیست‌شناس سنتزی از دانشگاه مینه‌سوتا و یکی از نویسندگان این گزارش، در حال کار روی یک سلول آینه‌ای بود اما سال گذشته پس از بررسی دقیق خطرات، مسیر تحقیقات خود را تغییر داد.
او گفت: «ما نباید زندگی آینه‌ای بسازیم. برای گفت‌وگو در این مورد زمان داریم؛ و هدف ما از این مقاله همین بود: آغاز یک گفت‌وگوی جهانی.»
پروفسور پل فریمونت از کالج امپریال لندن که در تهیه این گزارش دخالتی نداشت، آن را «نمونه‌ای عالی از پژوهش و نوآوری مسئولانه» توصیف کرد.
او گفت: «در حالی که نویسندگان به‌طور واضح بر لزوم یک بحث باز و شفاف درباره توسعه موجودات زنده آینه‌ای تأکید می‌کنند، همچنین لازم است که ظرفیت‌ها و کاربردهای مثبت شیمی آینه‌ای در سیستم‌های زیستی شناسایی شود، هرچند به شکلی محدود و شاید تحت مقررات در آینده.»
منبع: وب‌سایت گاردین
ارسال نظرات