سردبیر |
«تنها وقتی که آخرین درخت بریده، آخرین ماهی صید و آخرین رودخانه مسموم شد ما درخواهیم یافت که پول خوردنی نیست.» این عبارت، یکی از حکیمانههای عمیقی است که در فرهنگ بومیان قاره آمریکا به آنها برخورد می‌کنیم.
بومیان بیش از ۱۰هزار سال پیش وارد قاره آمریکا و در اینجا ساکن شدند. احترام عمیق آنها به طبیعت برخاسته از همین فرهنگ هزاران ساله است. فرهنگ ژرفی که سودپرستی سرمایه‌داری و سطحی‌گرایی دوران مدرن به طور وحشیانه‌ای آن را لگدمال کرده است.
آشنایی با جنبه‌های گوناگون این فرهنگ اصیل که احترام به خاک، هوا، آب و آتش در محور آن قرار دارند (محورهایی که فرهنگ قدیم مردمان منطقه ما را با این فرهنگ گره می‌زند) امروز بیش از هر دوره دیگری از تاریخ بشر اهمیت پیدا کرده است.
ما در دورانی زندگی می‌کنیم که کمتر گوشه‌ای از خاک زمین از تجاوزات دست بشر مصون مانده، آلودگی آب‌ها و اقیانوس‌ها به طور روزافزونی دغدغه اکثریت بزرگی از انسان‌ها شده و کمتر مرکز جمعیتی وجود دارد که هوای آن هنوز می‌تواند ریه‌های انسان را پرکند بی‌آنکه همزمان انواع سموم لذت تنفس را نیالایند.
آتش که روزی انرژی آن سبب گرم کردن سرپناه انسان و افزایش لذت او از خوراکش بود امروز تحت عنوان «طلای سیاه» منشاء شرارت و جنگ‌های بی‌شمار شده است. و صدالبته این نیز ارمغان مرگبار سرمایه‌داری مدرن و عطش سرمایه‌داران برای «رشد» اقتصادی هرچه سریعتر و بیشتر بوده و است.
شهوتِ «رشد اقتصادی» فزاینده، این تحفه‌ی مسموم نظام سرمایه‌داری مسیر تکامل طبیعی بسیاری از جوامع جهان را مختل کرده، برخی را به ورطه نابودی کشانده و گروهی دیگر را در مسیر اضمحلال قرار داده است.
جوامع بومی کانادا و آمریکای شمالی شاید از بداقبال‌ترین قربانیان دوران مدرن و عطش سیری‌ناپذیر جهانگشایان این دوران بودند که طی پنج قرن گذشته به طور فزاینده‌ای در اشکال مختلف، گاهی آشکار و گاهی پنهان مورد تجاوزات بی‌حدومرز قرار گرفته‌اند.
گرچه در یکی دو دهه اخیر هر روز ابعاد دردناک‌تری از جنایات علیه بومیان از پرده بیرون می‌افتد اما واقعیت این است که هنوز روی دیگر این سکه یعنی فرهنگ عمیق و انسانی بومیان برای ما به کلی ناآشناست.
بلایای محیط‌زیستیِ افسارگسیخته، انسان امروزی را ناگزیر کرده تا در رفتار طبیعت‌ستیز خود بیشتر تعمق کند و چه بسا تامل انسان مدرن به ناگزیر او را به اصول همان تمدنی رهنمون شود که روزی آن را «وحشی» می‌نامید و مستحق نابودی می‌دانست: تمدن بومیان در غرب و در شرق کره زمین.
ارسال نظرات