جوزف باکال، سیاستمدار، جامعه‌شناس، وقایع نگار و داستان‌نویس کبکی که اصالت اروگوئه‌ای دارد، در گفتگو با در ژورنال دو مونرئال که چکیده آن در زیر آمده است، به طرح آزمایشی نمازخانه در دانشگاه مونترال واکنش نشان داد و آن را مغایر با اصل لائیسیته دانست.
به گزارش هفته به نقل از ژورنال دو مونرئال، هفتم مارس گذشته خبری در دانشگاه مونترال منتشر شد که خیلی‌ها را متحیر کرد. پاسکال لوفرانسوآ، معاون امور دانشجویی و مطالعات دانشگاه مونترال از آغاز فوری یک پروژه آزمایشی خبر داد: بازشدن نمازخانه در پردیس اصلی دانشگاه. گفته می‌شود این نمازخانه برای پیروان ادیان مختلف درنظر گرفته شده و بین ساعت ۱۱:۳۰ صبح تا ۱۲:۴۵ بعدازظهر، فقط برای نماز فرادای اعضای جامعه دانشجویان، اساتید و پرسنل دانشگاه صرفنظر از ملیت، اصالت، جنسیت و دین آن‌ها باز است. همچنین تاکید شده که هیچ نماز جماعتی در این مکان برپا نمی‌شود و ضمنا نماز و دعا الزاما باید بی‌سر و صدا و در سکوت انجام شود.
گفته شده که اگر نتایج این پروژه آزمایشی مثبت باشد، پروژه می‌تواند به پردیس‌های دیگر دانشگاه تعمیم داده شود. اما در صورت‌عدم رعایت دستورالعمل‌های ابلاغ شده، اجرای آن بلافاصله پایان می‌پذیرد.
این خبر و اطلاعیه دانشگاه در این باره در شرایط عجیب و غریبی منتشر شد. یک دانشگاه مطمئنا یک وزارتخانه، یک شرکت دولتی یا یک مدرسه دولتی نیست که مثل هیئت مدیره‌های سابق مدارس به یک مرکز خدمات وابسته باشد. اعلامیه دانشگاه درباره نمازخانه تقریبا یک سال پس از تصویب طرحی توسط مجمع ملی منتشر شد که در آن تاکید شده است ایجاد مکان‌های عبادی، صرفنظر از تعلقات و ریشه‌های مذهبی، در یک مکان آموزشی، محوطه یک مدرسه یا موسسه تحصیلی دولتی برخلاف اصل لائیسیته است.
مراکز خدماتی تحصیلی که وزیر آموزش کبک برنار درنویل دستورالعمل مشخصی مبنی بر ممنوعیت اختصاص مکان‌های عبادی برای آن‌ها ارسال کرده شامل مراکز آموزش حرفه‌ای می‌شود.
قانون ۲۱ یا همان لائیسیته حکومت در کبک، صریحا وجود نمازخانه را در مؤسسات و مراکز دانشگاهی منع نمی‌کند، اما بر اصول کلی جدایی حکومت و ادیان که شامل این مؤسسات هم می‌شود، تاکید کرده است. مطابق همین قانون بود که صلیب‌ها از دادگاه‌های و مجمع ملی کبک برداشته شد.
به نظر من تصمیم مقامات دانشگاه مونترال مبنی بر اجازه به دانشجویان برای خواندن نماز و دعا در این دانشگاه که هزینه‌های آن از محل بودجه عمومی تامین می‌شود شاید در نگاه اول قانونی به نظر برسد، اما با کمی تعمق می‌توان دریافت که این تصمیم از پایه و اساس با جنبش عمومی جامعه ما از زمان «انقلاب آرام» در تضاد است.
این تصمیم دانشگاه کبک به دنبال درخواست دانشجویان مسلمان این دانشگاه اتخاذ شد. گفته می‌شود این درخواست از طرف فعالان دانشجویی مسلمان دانشگاه مطرح شده و به ثمر نشسته است.
اما سوالاتی ذهن مرا مشغول کرده که خیلی دوست دارم مسئولان دانشگاه یا دولت پاسخ قانع کننده‌ای به آن‌ها بدهند:
۱-چرا چنین تصمیمی آن هم در چنین مقطعی اتخاذ شده؟
۲- چه کسی و پس از چه فرآیندی این تصمیم را گرفته است؟
۳- چگونه می‌توان اختصاص یک مکان نسبتا بزرگ به نمازخانه در دانشگاه را با گلایه مکرر درباره کمبود فضا در دانشگاه تطبیق داد؟
۴- چگونه می‌توان اطمینان حاصل کرد که در این مکان‌ها رفتارهای تبعیض‌آمیز جنسیتی اعمال نمی‌شود؟
۵- آیا تا به حال در این نمازخانه‌های چندمذهبی، افرادی از مذاهب مختلف را دیده‌اید که بدون مشکل در کنار یکدیگر نماز می‌خوانند؟
۶-از آنجا که به احتمال زیاد پاسخ سوال قبلی منفی است و درخواست ایجاد نمازخانه در دانشگاه از سوی پیروان یک دین خاص مطرح شده است، چگونه می‌توان اختصاص این امتیاز به یک گروه خاص را توجیه کرد؟
۷- آیا دانشگاه مونترال یک حکم قضایی که دال بر سازگاری این اماکن عبادی با قانون ۲۱ دارد؟
خیلی مایلم که یک نفر پاسخ روشنی به سوالاتم بدهد.
توضیح مترجم: «انقلاب آرام» کبک در دهه ۶۰ میلادی رخ داد. این جنبش که دو واژه متضاد «انقلاب» و «آرام» را کنار هم قرار داده بود، رسالت خود را تبدیل یک جامعه سنتی و مذهبی تندرو با رفتارهای تبعیض آمیز و فشارهای مذهبی به جامعه‌ای متوازن و پیشرو بود.
ارسال نظرات