نثری غنی و زیبا که پیش از هر چیز احتمالا مردم‌شناس بودن و چیره‌دستی نویسنده را در مردم‌نگاری گوشزد می‌کند در خدمت «ساندرا مک کی» قرار گرفته است که قصد دارد «روح یک ملت» را در اثری با نام «ایرانی‌ها» آشکار کند.
خانم مک کی آن چنان که از اشاراتش بر می‌آید قریب پنج سال را به تناوب در ایران به سر برده و حاصل مشاهدات خود و مطالعاتش در متون تاریخی و ایران‌شناسی را در چهار بخش که شامل سیزده فصل می‌شود گردآورده است. دوره اقامت وی در ایران از سال 1992 آغاز می‌شود. گستره‌ی نگاه کتاب از طلیعه‌ی تاریخ ایران در زمان هخامنشیان آغاز می‌شود و به اولین روزهای ریاست جمهوری محمد خاتمی منتهی می‌شود.
بخش اول کتاب از تاریخ حکومت هخامنشیان تا ظهور صفویان را در سه فصل به خود اختصاص داده است. بخش دوم که یک فصل دارد از صفویان تا قاجارها را پوشش می‌دهد. بخش سوم کتاب در پنج فصل به بررسی تحولات احتماعی ایران در فاصله زمانی بین انقلاب مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی می‌پردازد. بخش چهارم کتاب نیز در چهار فصل به بررسی دوره زمانی مابین 1979 تا 1997 و تشریح مشاهدات مک کی در زمینه‌ی زندگی روزمره ایرانیان در دهه 1990 که وی غالبا شاهد آن بوده است عمده محتوای بخش چهارم را تشکیل می‌دهد.
مک کی در کتاب خود می‌گوید: گرچه در عصر سلوکیه که با اشغالگری‌های اسکندر مقدونی به ایران به حکومت رسیدند، یونانی مآبی باب شده بود، اما ایرانی، که در جهان به عنوان پذیراترین مردمان شناخته می‌شوند، به فرهنگ یونانی بی‌اعتنا ماندند و هویت فرهنگی خود را حفظ کردند.
ایرانی‌ها با رغبت و اشتیاق و انتخاب، اسلام آوردند اما فرهنگ اَعراب را هرگز نپذیرفتند و به اندیشه‌ها و دانش و هنر خود به اسلام یاری رساندند و عصر طلایی اسلام را پدید آوردند.
مهم‌تر آن که، در طول بیش از 2500 سال سلطنت در ایران، حکومت‌ها آمدند و رفتند، ولی فرهنگ ایرانی زنده ماند. مانند روحِ عدالت خواهی، هنر، آداب، مدارا با گونه‌گونی و اشتیاق به جذبِ عقاید جدید با حفظ بازبینی و شکل‌دهی در آن، زیرا ایرانیان، به مسائل مربوط به معنا و هدف زندگی سخت می‌بالند و در وَرز دادن افکار توانا هستند.
یک مثال بزرگ برای این هویت‌خواهی ایرانی‌ها، «عید نوروز» است که دست کم 25 قرن، تاخت و تازها و سلاطین و فشارهای خارجی و انواع سختی‌ها را دید، ولی مانند قلّۀ دماوند باقی ماند و هم‌چنان «نوروز» برای ایرانی‌ها، یک هویت و تحول خواهی معنوی و مینویی‌ست.
خلاصه آن که روح ایرانی این است؛ مردمانی هستند با دو سنت پیچیده و درهم تنیده: که یکی از ایران باستان می‌آید و دیگری از مکتب متعالی اسلام. آری؛ به قول «ساندرا مک کی» ایران هم‌چون قالی‌اش طرحی پیچیده و دیدنی و عالی دارد.
این کتاب را می‌توانید از کتابخانه نوروززمین به امانت بگیرید.
عنوان: ایرانی‌ها
نویسنده: ساندرا مک‌کی
انتشارات: ققنوس
نوبت چاپ:دوم
تعداد صفحات: 436
ارسال نظرات