ترجیح می‌دهم در ایران فیلم بسازم

• فرهادی این شیفتگی در تعریف کردن قصه آدم‌های متوسط و ساده‌ای که ناگهان در دل یک بحران پرتاب می‌شوند را در همان ابتدایی‌ترین آثار سینمایی‌اش هم، منعکس می‌کند.
• فرهادی، به خوبی قدرتش را در  نشان دادن تاثیرات معضلات اجتماعی چون طلاق عاطفی، نابسامانی‌های اخلاقی، وضعیت اقتصادی و حاشیه‌های زندگی آپارتمانی روی روابط انسانی و شخصیت‌های «چهارشنبه‌سوری» به رخ همتایان سینمایی‌اش می‌کشد.
• مساله قضاوت، دروغ، پنهانکاری در جایی که به نظر عادی و معصومانه می‌نماید، به ناگاه تبدیل به جنایتی در حق «الی» که دستش از دنیا کوتاه‌ است می‌شود.

آقای اصغر فرهادی رامی به نظر خودتان از زمان ساخت «داستان یک شهر» چقدر تغییر کرده‌اید. در روند ساخت فیلم‌هایتان و نوع نگاهتان چه تغییری را حس می‌کنید؟

منظورتان از لحاظ حرفه‌ای است؟

منظورم انتخاب سوژه‌ها و نوع افکارتان در نوشتن داستان‌ها بود. به عنوان یکی از مخاطبین جدی که آثار شما را از همان سریال تا به امروز دنبال کرده‌ام، همیشه حس می‌کنم، سلیقه  فیلم‌ سازی‌تان حتی همین امروز هم در فضای سریال «داستان یک شهر» است.

بله. من فکر می‌کنم که برای بیشتر نویسنده‌ها و فیلمنامه‌نویس‌ها که در این عرصه کار می‌کنند، یک دنیا وجود دارد که آن را صحیح و خطا گسترش می‌دهند و در کارهای بعدی به نمایش می‌گذارند. بعضی‌ها هم هستند که البته به موضوعات مختلفی می‌پردازند ولی غالبا درباره یک موضوع که دغدغه‌شان است و از کودکی و نوجوانی و تجارب زندگی سرچشمه می‌گیرد، فیلم می‌سازند. اگر کسی آثار آن‌ها را پشت سر هم نگاه کند کاملا متوجه می‌شود که یک زمینه مشترکی وجود دارد که با مرور زمان و تجارب دیگر که اضافه شده‌است، دنیای فیلم‌سازی‌شان وسیع تر شده‌است. این مساله درباره کارهای من هم وجود دارد. 

همیشه تاکید می‌کنید که برای آدم‌های معمولی فیلم می‌سازید. چرا؟

نه. هیچ‌ وقت تماشاگرهای داستانم را تقسیم‌بندی نکردم. ولی اگر منظورتان این است که درباره آدم‌های معمولی فیلم می‌سازم، بله. برای آدم‌های روزمره. هیچ وقت آدم ویژه و عجیب و غریبی را که قدرت برتری نسبت به دیگران دارد و یا از آن‌ها ضعیف‌تر است را نمی‌خواهم به تصویر بکشم.

این سلیقه شخصی‌شماست یا تجربه زندگی؟

می‌توانم بگویم که مجموعه‌ای از هر دو مورد است. بخشی از سلیقه و دغدغه من می‌آید. اما بخش مهمی را هم به مرور در زندگی‌ام پیدا کردم و تصمیم گرفتم درباره‌اش فیلم بسازم.

بعد از دریافت جایزه اسکار و تغییر فضای فیلمسازی که در خارج  از ایران تجربه کردید، آیا روی این نگاه و دغدغه تاثیری احساس کردید؟ در واقع کار را برایتان سخت‌تر کرد؟ از نظر ایده‌ها و موضوعات داستان‌های فیلم‌هایتان چطور؟ چون تجربه نشان داده وقتی هنرمندان از سرزمین و بافت مخاطبان هم فرهنگ خود دور می‌شوند، مانند قبل ممکن است کار برایشان راحت پیش نرود.

هم سخت است و هم راحت. در ایران پشت سر هم فیلم ساختن کمی حاشیه دارد. در نتیجه مجبور هستم کمی فاصله بیندازم و خارج شوم و بخشی از فیلم‌هایم را خارج از ایران بسازم. اما ترجیح شخصی خودم همیشه این است که در ایران فیلم بسازم. ولی وقتی که می‌بینم، پشت سرم حرف و حدیث هست و می‌خواهد برایم مانع و حاشیه درست شود دیگر چاره‌ای ندارم.

سخت تر هست ولی نشدنی نیست. راستش من خودم هم دوست دارم بروم در فرهنگ‌های دیگر ببینم چه خبر است و فیلم بسازم و آن‌ها را بیشتر بشناسم.

درباره همین فیلم آخرتان «همه می‌دانند»، چه حسی داشتید کار راحتی بود یا سخت؟ از این جهت که در زبان و فرهنگ اسپانیایی فیلم را ساختید؟

بله. بسیار تجربه جذاب و خوبی بود. کار خیلی راحت پیش رفت و همه چیز از قبل به دقت برنامه‌ریزی و آماده شده ‌بود.

آقای اصغر فرهادی عزیز از شما سپاسگزاریم.