دوران جدید به زنانی نیاز دارد که خود به خودشان کمک کنند

مهرانگیز کار، برای خیلی‌ها تداعی‌کننده مبارزاتِ مدنی و وقایع سیاسی و فرهنگی است که در آن‌ها نقش پررنگ و مهمی بازی کرده‌است. با این حال، من در گفت‌وگو با او، از جنبه مهاجرت به مسایل نگاه کرد‌ه‌ام. خانم کار یک حقوقدان برجسته و یکی از چهره‌هایی است که به دلیل نوع شرایط زندگی‌اش، تجربه‌های تلخی چون زندان، مورد خشونت کلامی و اجتماعی قرار گرفتن و نیز از دست دادن همسر بر اثر خودکشی و در پایان دوری و آوارگی از زادگاهش را از سر گذرانده‌است. او که اخیرا از بستر بیماری سرطان و درمان آن برخواسته‌است، همچنان روحیه بالا و لبخند خویش را در گفتگو با من حفظ کرد. هر یک از تجربه‌های خانم کار در زندگی که حالا تجربه مهاجرت و زندگی در جامعه دیگری هم به آن اضافه شده، برای هر زنی می‌تواند چالش‌هایی اساسی ایجاد کند، اما او  همچنان استوار و بدون رنجوری، در مسیر زندگی‌اش گام برمی‌دارد.

خانم مهرانگیز کار عزیز، به نظر شما بهترین انتخاب یک زن مهاجر در جامعه کانادایی برای شروع چیست؟

اولین و دشوارترین کار، تطبیق پیدا کردن با جامعه جدید است. این چندسالی وقت می‌گیرد. آنها باید برای اینکه بتوانند روی پای خودشان بایستند، بهتر است به یک مطالعه جامع درباره نیازهای جامعه جدیدشان برای ورود به بازار کار بپردازند. ما در ایران عادت می‌کنیم هر رشته تحصیلی و یا کاری را بدون فکر شروع کنیم. اما اینجا نمی‌شود این کار را کرد. این مساله در نگاه یک مهاجر چه زن و چه مرد تغییر کند.

 به نظر شما فرهنگی که زنان ایرانی با آن بار می‌آیند و بزرگ می‌شوند در رویارویی با جامعه جدید برایشان مشکل ایجاد نمی‌کند؟

حقیقتش را بخواهید اتفاقا برعکس، همان فرهنگ و حتی طرز رفتاری که حکومت فعلی ایران با زنان دارد، به نظر من برگ برنده آنان است. بر خلاف تصور همه، به نظر من باعث ایجاد یک حس اعتماد به نفس و جنگنده بودن و تلاش رو به جلو در زنان می‌شود. در واقع از طرفی با اینکه این برخورد با زن ایرانی به او ضربه زده است، یک جوری هم کمک کرده تا زنان ایرانی مقاومت و روحیه بالایی پیدا کنند. البته زن‌های ایرانی اینجا خیلی خوب می‌توانند با استفاده از فضای باز جامعه کانادایی فعالیت کنند. مغزشان از حواشی آزادتر است و حسابی پیشرفت می‌کنند.  این را هم باید گفت که بعضی افراد چه زن و چه مرد هیچ‌وقت با تفاوت‌های جامعه کانادایی کنار نمی‌آیند و همواره با مهاجرت مشکل‌دار می‌مانند. به خود افراد و روحیه آن‌‌‌‌ها هم بستگی دارد.

 بهترین راه برای غلبه بر مشکلات و پذیرفته شدن یک زن در جامعه جدید و بین مردان و زنان کانادایی از نظر شما چه می‌تواند باشد؟

خود را به کامیونیتی ایرانی محدود نکنند، وارد فضای ارتباطی با مردم کانادا بشوند. اگر فقط بخواهند در جامعه ایرانی‌‌‌‌ها رفت و آمد کنند و باقی باشند، خیلی موفق نمی‌شوند. نباید روابط را محدود به ایرانی‌ها کرد. ورود به سیستم خیلی خیلی مهم است. باید به تولیدات فرهنگی کانادایی‌ها هم نزدیک شد. مدام در نوستالژی و هنر ایرانی بودن نمی‌گذارد به فعالیت‌های اجتماعی کانادایی نزدیک شویم. من می‌توانم همین انجمن «یارا» را بعنوان یک مثال خوبی از نزدیک شدن جامعه ایرانی به کانادایی مثال بزنم. حرکت و الگوبرداری خوبی از جامعه غربی است که خیلی نوپا است  ولی روی زنان جوان ایرانی تاثیرات مثبتی خواهد داشت.

دوران حرکت‌های سیاسی و اجتماعی و فعالیت‌هایی که من و نسل ما انجام می‌داد به سر آمده‌است. اکنون زمانه دیگری است و دوران توانمندسازی زنان توسط خودشان فرا رسیده‌است.

 مهمترین عاملی که به یک زن اعتماد به نفس می‌دهد چیست؟

البته مهمترین عامل یکی محیط اطراف و فرصت‌هایی است که به زن می‌‌دهد ولی خودش و نیروی درونی‌اش هم نقش مهمی دارد. او باید بپذیرد که چون زن است باید مقاومت بیشتری داشته باشد و نیرویی دو برابر مردان خرج کند تا بتواند در اوج و حالت برابر بماند. در هر حال واقعیت این است که زنان برای قدرتمندتر بودن باید بیشتر تلاش کنند.

خانم مهرانگیز کار گرامی برای وقتی که گذاشتید از طرف مجله هفته از شما سپاسگزاری می‌کنم.

گزارشی از  نشست انجمن زنان ایرانی-کانادایی «یارا» در تورنتو