مصاحبه اختصاصی «هفته» با پزشک متخصص در تهران:

تعداد قربانیان اطراف ما از آمار رسمی کل کشور بیشتر است

تعداد قربانیان اطراف ما از آمار رسمی کل کشور بیشتر است

درحالی که آمار رسمی مبتلایان و قربانیان کرونا در ایران به سرعت بالا می‌رود غالب ناظران در داخل و خارج از ایران به اطلاعات ارائه شده توسط مقامات رسمی ایران با دیده تردید نگاه می‌کنند.

درحالی که آمار رسمی مبتلایان و قربانیان کرونا در ایران به سرعت بالا می‌رود غالب ناظران در داخل و خارج از ایران به اطلاعات ارائه شده توسط مقامات رسمی ایران با دیده تردید نگاه می‌کنند. این تردیدها در و مخالفت‌ها با آمار رسمی طبیعی به نظر می‌رسد وقتی که معاون وزیر بهداشت در برابر چشم میلیون‌ها بیننده سرفه‌کنان و عرق ریزان اعلام می‌کند که همه چیز تحت کنترل است اما ساعاتی دیرتر اعلام می‌شود که او خود به ویروس کرونا گرفتار شده است.

غلامعلی جعفر زاده ایمن آبادی، نماینده مردم رشت، چند روز پیش در گفت‌وگو با سایتِ «امتداد» گفته است: «آقایان را به خداوندی خدا قسم می‌دهم که آمار واقعی به مردم ارائه کنند. متاسفانه، مکررا آمار را از مردم پنهان می‌کنند و به صراحت می‌گویم که آمارهای ارائه شده تاکنون، هنوز واقعی نیست. قبرستان‌ها را که نمی‌شود پنهان کرد؟ به هر حال، گزارش‌هایی که از آرامستان‌ها و همچنین گزارش دوستان داریم از آمار خیلی وحشتناکی خبر می‌دهد که نمی‌شود آن را پنهان کرد.

من از بهشت زهرا، تازه‌آباد و باغ رضوان رشت آماری در خصوص جان باختگان بر اثر کرونا گرفتم و باید بگویم که آمار، خیلی بیشتر از این حرف‌هاست.»

مسئولیت‌پذیری مقامات ایران حتی توسط غیرسیاسی‌ترین ناظران زیر سوال رفته است. منابع معتبر خارج از حکومت تعداد قربانیان را بالغ بر چندصد نفر و تعداد بیماران را بیست هزار و بیشتر تخمین می‌زنند.

برای نگاهی از نزدیک به وضعیت شیوع کرونا و مقابله با آن در ایران، با یک متخصص بیهوشی در تهران گفت‌وگو کردیم. این پزشک متخصص که در جریان درگذشت دکتر حمید لطیفی، اولین قربانیِ کاناداییِ کرونا است با تاکید بر اینکه می‌خواهد نامش اعلام نشود با «هفته» به گفت‌وگو نشست.

خانم دکتر….. شما در کدام بیمارستان کار می‌کنید؟

نمی‌دانم آیا در جریان تخصص‌های مختلف در ایران هستید یا خیر، اما متخصصان بیهوشی در ایران در چندین بیمارستان اشتغال دارند و کارشان در یک بیمارستان خلاصه نمی‌شود. معمولا متخصصان بیهوشی در یک بیمارستان بصورت استخدام رسمی، و در باقی بیمارستان‌ها بصورت قراردادی کار می‌کنند.

شما در کدام بیمارستان‌ها فعال هستید؟

آیا لازم است که نام بیمارستان عنوان شود؟

از میان بیمارستان‌هایی که کار می‌کنید در صورت امکان یکی را نام ببرید؟

من در یکی از بیمارستان‌های دانشگاهی تهران، یک بیمارستان خصوصی بسیار معروف و شناخته‌شده و یکی از بیمارستان‌های تامین اجتماعی تهران فعال هستم. اگر برای شما خیلی مهم است که نام بیمارستان را بدانید، بیمارستان خصوصی که در بالا نام برده شد بیمارستان آتیه است، که می‌توان گفت معروف‌ترین بیمارستان خصوصی ایران و تهران است.

آیا شما در حال حاضر در بیمارستان‌هایی که فعالیت دارید با بیماران مبتلا به کرونا نیز در ارتباط بوده‌اید؟

بله، البته.

اولین بار که شما با یک بیمار مشکوک به کرونا یا بیمار کرونایی تاییدشده  روبرو شدید، چه زمانی بود؟

اولین مورد هفته گذشته بود. ولی موردی که بخواهد به روزتر باشد مربوط به امروز [یکشنبه اول مارس] می‌شود. امروز بیماری را آوردند برای یک عمل جراحی. طبق پروتکل می‌بایست از شُش‌ها عکس ایکس رِی گرفته می‌شد و دیگر اقداماتِ شناسایی به عمل می‌آمد اما این بیمار حتی یک عکس ساده ریه هم نداشت. علاوه براین علیرغم اینکه از سمت وزارت بهداشت اعلام شده است که کلیه عمل‌های جراحی غیرضروری کنسل شود و فقط عمل‌های جراحی اورژانس می‌بایست انجام شود، این بیمار که عمل‌اش ضروری نبود به اتاق عمل آورده شده بود.

چرا چنین اتفاقی می‌افتد؟

زیرا هیچ نظارتی درستی روی این امر نیست. هر کسی ساز خود را می‌زند. این بیمار را به بیمارستان آوردند، معاینات لازم انجام شد، بیوگرافی و اطلاعات لازم از این بیمار گرفته شد و پرونده نشان می‌داد که هیچ مورد مشکوکی در این فرد وجود ندارد. به محض اینکه دارو را به او تزریق کردیم، بصورت کامل ریه‌ها بسته شدند. استنباطم بر واکنش دارویی بود. متعاقبا شروع به درمان کردم و تمام مراحل انجام شد و چیزی حدود یک ساعت بطول انجامید. اگر این واکنش مربوط به دارو بود، قاعدتا باید با تمام درمانی که صورت گرفت، برطرف می‌شد اما چنین نشد.

پس جراحی بیمار با توجه به شرائط متوقف شد؟

در این بین جراح و افراد مختلف اظهار نظر می‌کردند. جراح گفت که مشکلی نیست، عمل جراحی را ادامه دهیم و مسئولیت آن با او است. من زیر بار نرفتم و از اینکه اجازه عمل را به دکترها ندادم الان خوشحال هستم، چون بیمار بعد از آنکه به‌هوش آورده شد سیمپتوم‌های مشکوکِ یک بیمار مبتلا به کرونا داشت. بیمار را به بخش ایزوله فرستادم و روی تمام مدارک تگِ «مشکوک به کرونا» اضافه شد. درواقع می‌خواهم این مسئله را عنوان کنم که این یک ضعف بزرگ در سیستم است. درواقع قبل از آمدن به اتاق عمل باید غربال‌گری صورت می‌گرفت. قبل از عمل باید حداقل یک عکس ساده قفسه سینه از این بیمار گرفته می‌شد. وقتی بیمار به اتاق عمل می‌رسد متاسفانه دست ما دیگر بسته است چراکه جراح مدعی می‌شود که بیمار بیهوش شده، هزینه کرده و حتما باید این عمل انجام شود. در این بین قانع کردن تمام افراد یک انرژی بسیار زیادی می‌گیرد که این عمل نه تنها برای بیمار جایز نیست و با سلامتی‌اش منافات دارد، بلکه ممکن است این عمل سبب شود که بیماری به دیگر پرسنل اتاق عمل هم انتقال پیدا کند.

آیا محرز شد که بیمار کرونا داشته؟

در نهایت بیمار به بخش ایزوله رفت و من اعتقاد دارم با توجه به شرایطی که از ایشان مشاهده کردم، 99% نتیجه آزمایش کرونا مثبت است. ماجرا این بود که مریض درد داشت و می‌خواست زودتر عمل شود، و به همین دلیل از قبل شرح‌حال درستی از خودش نداده بود اما بعد مشخص شد که بیمار کجا بوده و از کجا آمده است، در این مدت سرفه و تب داشته و در نهایت با جواب آزمایش وضعیت ایشان مشخص خواهد شد.

آیا این تنها مورد اینچنین بوده که با آن روبرو شده‌اید؟

خیر! از این دست بیماران بسیار زیاد داشتیم مثلا مریضی که برای امروز حتما باید پورت‌گذاری می‌شد، ایشان بستری شده بودند و یک پرستار بطور کاملا اتفاقی درجه حرارت بیمار را چک کرد و وجود تب را مشاهده کرد و بعد از بررسی‌ها مشخص شد که جواب این بیمار نیز مثبت است و در نهایت عمل جراحی کنسل شد.

این دو مورد در یک روز دیده شد. درست است؟

این چیزی بود که ما مشاهده کردیم و موارد بسیار زیادی هستند که اصلا تشخیص داده نمی‌شوند. من حتی موردی را شنیده‌ام که مریضی را عمل کردند و بعد به بخش منتقل کردند که سرفه‌های شدید و تب داشت و نهایتا بعد از انجام تست متوجه شدند که بیمار کرونا داشته است. از این موارد ما کم نداریم، به این دلیل که هیچ کاری درست انجام نمی‌شود، امکانات و تجهیزات مناسبی که برای تشخیص باید در دسترس باشد، موجود نیست.

منظور شما از اینکه می‌گویید «تجهیزات مناسب موجود نیست»، چیست؟

حتما بیمارستان دولتی «معین» را می‌شناسید. این بیمارستان اولین مرکز درمانی بود که برای رسیدگی به مبتلایان کرونا تعیین شد. امروز که با شما صحبت می‌کنم در این بیمارستان تنها 4 گان و شیلد موجود است. البته ماسک خود ما تهیه کرده‌ایم. هر پزشکی که نزد بیمار می‌رود، مکررا باید از همین امکانات استفاده کند و بعد اتمام کار باید آن‌ها را مجدد سرجای قبلی آویزان کند و پزشک دیگر باید دوباره از همان استفاده کند. یعنی اگر بیمار بعدی هم مثبت نباشد و کرونا نداشته باشد، به احتمال زیاد در ارتباط با این تجهیزات دچار بیماری خواهد شد.

اما رسانه‌های رسمی گزارش می‌دهند که تجهیزات وارد شده است. اینطور نیست؟

عکس‌های متعددی پخش می‌شود که ما با تجهیزات به بیماران رسیدگی می‌کنیم ولی واقعیت چیزی جز این است و در هر بخش کرونایی تنها 4 ست از این وسایل موجود است و باید مکررا از همان‌ها استفاده شود درحالیکه باید پس از رسیدگی به هر بیمار این تجهیزات معدوم شده و بسته دیگری استفاده شود.

این رویه برای کادر پزشکی هم خطرناک است. اینطور نیست؟

موارد ابتلا به کرونا در میان کادر پزشکی به سرعت روبه افزایش است. نتیجه آزمایش روسای چند بیمارستان مثبت بوده است ولی اعلام نمی‌شود به این دلیل که استرس بین پرسنل افزایش پیدا نکند. این درحالی است که رئیس بیمارستان در اتاق خود نشسته‌ و حتی بیماری را معاینه نمی‌کند اما وقتی با این شرایط نتیجه آزمایش آن‌ها مثبت است پس باید دید بین پرسنل چه اتفاقی افتاده است.

باتوجه به این وضعیت، فضا در بیمارستان‌هایی که مشغول هستید چگونه است؟

خیلی نامناسب، در حدی که وقتی کسی کوچکترین سرفه‌ای می‌کند همه کاملا وحشت‌زده می‌شوند و از او فاصله می‌گیرند و همه به این علت است که نه آگاهی وجود دارد و نه مسئولین درستی بر سر کار قرار دارند. مسئولین برای ما حکم چوپان دروغگو را دارند و هیچ یک حقیقت را بیان نمی‌کند و متعاقبا هیچکس هم حرفشان را باور نمی‌کند.

درباره آمار ارائه شده توسط مسئولان نظر شما چیست؟

آماری که می‌بینید در واقع آمار از اول اسفند تا به الان است و آن هم نه آمار کامل و درست. آمار قبل را به علت انتخابات مخفی می‌کردند. الان هم بسیاری از افراد در منازل فوت می‌شوند و اجازه داده نمی‌شود تا اسم کرونا روی بیمار گذاشته شود و تحت عنوان ام.آی یا آسم و موارد دیگر تدفین می‌شوند.

در بیمارستان‌هایی که خود شما اشتغال دارید، از اول اسفندماه چند مورد ابتلا به بیماری کرونا را بطور واضح دیده‌اید و یا اینکه بیماری آن‌ها بطور قطع تایید شده است؟

نمی‌توانم دقیق بگویم که در هر بیمارستان چند مورد وجود داشته است اما مثلا در یکی از بیمارستان‌های دولتی، در یک روز من 5 مورد مثبت را مشاهده کردم. یا در همان روز از یکی از همکارانم در بیمارستان «معین» یافت‌آباد شنیدم که در یک روز 17 مورد مثبت مشاهده کرده‌اند. این مواردی است که می‌توانم به آن‌ها اشاره کنم.

این 5 موردی که فرمودید در اتاق عمل بوده یا کلا در بخش‌های بیمارستان رویت شده‌اند؟

مواردی بودند که در کل بیمارستان در آن روز دیده شدند. واقعیت این است فقط در بیمارستان‌های خصوصی بخش اتاق عمل فعال است و در بیمارستان‌های دولتی طبق دستور وزارت بهداشت کلیه عمل‌ها تعطیل شده‌اند و درواقع اتاق‌ها پلمب شده‌اند. حتی تمام زایشگاه‌ها هم پلمب شده‌اند. تمام بخش‌ها به کرونا تعلق گرفته‌، ما موظف هستیم تا همه افراد را ویزیت کنیم، حتی پزشکان رشته‌های مختلف در تریاژ رفته و بیماران را ویزیت می‌کنند و بیماران با علائم خفیف، شدید و شدیدتر را در دسته‌بندی‌های مختلف به برای تست‌های تشخیصی قوی‌تر به آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌های بعدی ارجاع می‌دهند.

وقتی که کیت‌های آزمایشگاهی به اندازه کافی وجود تدارد، آیا این ارجاع به بیمارستان‌ می‌تواند تاثیر مثبتی بگذارد؟

چاره‌ای جز این نداریم. مثلا برای آزمایش‌های تکمیلی، بیمارستان‌هایی به ما معرفی شده است درصورتی که ما کیت نداریم و فقط یک عکس قفسه‌‌ی سینه یا سی‌تی و آزمایش‌های اولیه را در این بیمارستان‌ها می‌توانیم داشته باشیم و بعد آن‌ها را به بیمارستان‌هایی مثل «مسیح دانشوری»، «سینا» و بیمارستان‌های بزرگ‌تر که این کیت‌ها را دارند، می‌فرستیم.

یک شایعه درگردش است مبنی براین‌که «بخشی از کادر پزشکی بخاطر نگرانی از سلامتی خودشان اصلا در بیمارستان‌ها حضور ندارند» آیا شما این مورد را مشاهده کرده‌اید؟

این یک خبر خیلی غیردقیق است. بیشتر پزشکان و کادر بیمارستانی که بصورت رسمی هستند اصلا این کار برایشان امکان‌پذیر نیست. چون اگر منِ نوعی که استخدام رسمی هستم حضور پیدا نکنم، عذر من را خواهند خواست. مگر اینکه سند و مدرکی ارائه دهم که خود من هم بیمار هستم، و نتیجه تست کرونا من مثبت بوده و حضور من برای کل سیستم مضر خواهد بود. البته که مدیریت بیمارستان هم به راحتی این مسئله را نمی‌پذیرند. اما برخی از کسانی که استخدام رسمی نیستند و قراردادی هستند، سرکارشان حاضر نمی‌شوند.  مثلا در یکی از بیمارستان‌های ما همکاران قراردادی که در بخش آی‌سی‌یو فعالیت داشتند به‌راحتی اعلام کردند که تمایلی ندارند در جایی با این حجم بیمار کرونا مثبت فعالیت کنند و کسی هم قادر نیست به این افراد حرفی بزند چرا که نهایتا قرارداد آن‌ها لغو می‌شود.

آیا شما با فرد یا افرادی که می‌بایست بر اساس قرارداد سر کار حضور داشته باشد ولی نیامده است، برخورد داشته‌اید؟

بله.

آیا بیش از یک مورد بوده یا تعداد محدودی را شامل شده است؟

چندین مورد در رشته‌های مختلف را مشاهده کرده‌ام که مثلا متخصصی باردار است و همسرش اجازه حضور در بیمارستان را به او نمی‌دهد یا خودش تمایلی به حضور ندارد. یا اینکه بخاطر مشکلات خاصی مثل ضعف ایمنی بدن نمی‌توانند حضور داشته باشند. البته من به این دسته افراد حق می‌دهم که تمایلی برای حضور در این فضاها نداشته باشند.

آیا این مسئله تاثیری بر روی سیستم پزشکی می‌گذارد؟

صددرصد. به جهت اینکه وقتی آن فرد حضور نداشته باشد، بار کاری او بر گردن دیگری خواهد افتاد. چون سیستم می‌گوید تعداد افراد موجود n نفر است و وقتی بخشی از این افراد از دور خارج شده‌اند شما باید آن را پوشش دهید چرا که در این شرایط نمی‌توان شخص غایب را جایگزین کرد، درنتیجه افراد حاضر باید انرژی و تایم بیشتری را برای پوشش‌دادن جای خالی آن افراد صرف کنند.

اگر بخواهیم تخمینی داشته باشیم از افرادی که قراردادی هستند و سر پست‌های خود حاضر نمی‌شوند، مشاهدات شما چه درصدی را تخمین می‌زند؟

خشبختانه درصد بالایی نیست گرچه همین هم تاثیرگذار است. بیشتر همکاران و پزشکان دوست دارند حداقل تا آنجاییکه از دستشان برمی‌آید، یک قدم مثبتی برداشته و فعالیتی داشته باشند. ولی در جایی که هیچ تجهیزات و امکاناتی موجود نباشد و ناگزیر باشند، طور دیگری عمل می‌کنند. مثلا در آی‌سی‌یو یک بیمارستان با تعداد بالایی از تخت‌های بیماران کرونایی فقط یک پزشک قرار می‌دهند که او هم تجهیزات مناسب ندارد.  طبیعی است آن پزشک هم جان خود را از سر راه نیاورده است. بسیاری از مطب‌ها حتی الکل جهت ضدعفونی کردن در دسترس ندارند، و ناگزیر مطب را می‌بندند. حتی خود من هم با اینکه در چندین بیمارستان مختلف مشغول هستم، بسیاری از لوازم ضدعفونی را برای مصرف در دسترس ندارم. مثلا پزشکان بخش گوارش وقتی در یک مرکز 5 مورد از بیماران را مثبت گزارش کرده‌اند، عنوان می‌کنند که دیگر هیچ آندوسکوپی را انجام نخواهند داد چرا که با ترشحات مستقیم بیمار سروکار دارند یا بسیاری از پزشکان عفونی و غیره. اما عدد خاصی را نمی‌توانم به شما اعلام کنم چون در بیمارستان‌های مختلف متفاوت است. برخی بیمارستان‌ها بواسطه ارتباط قوی‌تری که با وزارتخانه دارند، تجهیزات بیشتری دارند و بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکزی که در حاشیه هستند، اصلا دیده نمی‌شوند و امکانات کمتری داشته و قاعدتا داستان در آن‌ها متفاوت است.

آیا در این رابطه آموزش سیستماتیک از طرف وزارت بهداشت برای کادر درمانی وجود دارد؟

یک سری اطلاعات به شکل دستورالعمل در غالب پی‌دی‌اف به دستمان می‌رسد ولی آن‌قدر زیاد و ضدونقیض است که من به‌شخصه فرصت نمی‌کنم به آن‌ها مراجعه کنم و وقتی هم که رجوع می‌کنم متعجب می‌شوم. راستش را بخواهید نه‌تنها من بلکه غالب همکاران اعتمادمان را به وزارت بهداشت ازدست‌داده‌ایم. آخر کدام‌یک از حرف‌هایشان تا به اینجا با واقعیت جور درآمده است!

من تصور می‌کنم درچنین شرایطی همۀ کادر مرکز درمانی باید جمع شده و آموزش‌های مشخص به آن‌ها داده شود، هم به شکل شفاهی و هم به شکل دستورالعمل کتبی، که طبیعتا یک پی.دی.اف پنجاه صفحۀ نیست. اشتباه می‌کنم؟

البته دراینجا هیچ‌چیز به شکل تخصصی نیست و همه اطلاعات در یک پکیج مفصل و غیر کاربردی ارائه می‌شوند. یک سری کنفرانس‌ها و ورکشاپ‌هایی هم دراین‌باره برنامه‌ریزی شده بود لغو کردند. اطلاعات فقط به شکل گفتمان‌های درون‌سازمانی یا آموزش‌هایی از طریق همین پی‌دی‌اف‌ها در اختیار ما قرار می‌گیرد. ولی ما در کل به آموزش‌هایی که از طریق کشورهای دیگر مثل چین که خودش درگیر بیماری است می‌رسد باور بیشتری داریم تا آنچه از طریق مراکز داخلی منتشر می‌شود.

شما شخصاً برای خودتان در زمان کار احساس نگرانی می‌کنید؟!

واقعیت اینکه من وقتی بیمار را می‌بینم خودم را فراموش می‌کنم. همۀ اطرافیانم در جریان هستند که وقتی متوجه می‌شوم بیماری به کمک من احتیاج دارد خودم را فراموش می‌کنم و دیگر به این فکر نمی‌کنم که اگر من هم این بیماری را بگیرم چه می‌شود. ولی خوب می‌بینم که شاید نود درصد پزشکان این‌جور نیستند؛ یعنی خودشان را درجه اول قرار می‌دهند. و این رفتار را با گفته‌های معروف توجیه می‌کنند به این عبارت که: اول خودتان بعد خانواده‌تان و بعد بیمار! اما من نمی‌توانم این طور کار کنم.

شما به کمبود تجهیزات عمومی به غیر از تجهیزات مربوط به کرونا اشاره کردید. به طور مشخص از چه تجهیزاتی صحبت می‌کنید؟

یک سری تجهیزات مربوط به ما است؛ یعنی من به‌عنوان یک پزشک برای اینکه بتوانم بالای سر بیمار بروم و همۀ کارهای تشخیص و درمان را انجام دهم باید سیستم و تجهیزات ایمنی کامل را در اختیار داشته باشم. متأسفانه کمبود در این قسمت کاملاً مشهود است.

قسمت دیگر مرتبط با خود بیمار است. به‌عنوان‌مثال در قسمتی که ماسک‌های اکسیژن گذاشته می‌شود یک سیستم خرطومی وجود دارد که حتماً باید برای هر بیمار تعویض شود. ولی وقتی این اقدامات صورت نمی‌گیرد دیگر چه انتظاری می‌توان داشت.

هرروز این‌همه مریض عمل جراحی می‌شود. ما از کجا بدانیم مریض قبلی ناقل یا اصلاً مثبت نبوده است؟ مگر برای همۀ مریض‌ها آزمایش انجام می‌دهیم؟ این سیستم‌ها روزبه‌روز یا حتی در بعضی از بیمارستان‌ها هفته‌به‌هفته تعویض می‌شوند.

ما داریم در مورد وسایلی مثل ماسک اکسیژن صحبت می‌کنیم؟!

ماسک اکسیژن یا آن لوله‌های خرطومی دستگاه‌های تنفسی. آن‌ها از هر مریض به مریض دیگر باید عوض شود. چون هر دم و بازدم در مسیر این لوله‌ها در جریان است و مخصوصاً در این شرایط اصلاً درست نیست که برای مریض بعدی دوباره از همان لوله استفاده شود. تنها یک مریض کافی است مثبت باشد، دیگر همه بیماران تا آخر آن روز یا آن هفته کاری مثبت می‌شوند. متأسفانه ما این امکانات را نداریم.

خانم دکتر…. از شما بی‌نهایت سپاسگزاریم.

من هم سپاسگزارم. مثل همیشه ما خودمان را به خدا واگذار کرده‌ایم و از شما خواهش داریم درزمینه اطلاع‌رسانی درست هر کار که از دست‌تان ساخته است برای هم‌وطنانتان انجام دهید.

ارسال نظرات