آسیب اخبار جعلی: وقتی که خیال تبدیل به «واقعیت» می‌شود

در حالی که جنگ میان اسرائیل و حماس در جریان است، راستی‌آزمایان به در پیش گرفتن احتیاط در هنگام بازپخش عکس‌ها و ویدئوها در شبکه‌های اجتماعی که مدعی نشان دادن خشونت هستند، تأکید دارند.

به گزارش هفته و به نقل از «سی‌تی‌وی»، در مواردی بسیار، کاربران شبکه‌های اجتماعی، ناآگاهانه تصاویر ارسال شده‌ی دیگران را به اشتراک می‌گذارند که بعدا مشخص می‌شود جعلی‌اند یا توضیحاتی نادرست دارند. حتی در صورت عمدی نبودن، کارشناسان می‌گویند که تقویت اطلاعات نادرست در زمان درگیری می‌تواند عواقب ناگواری داشته باشد.

در این جا نکاتی است که باید قبل از کلیک بر روی دکمه‌ی «بفرست» بر آن‌ها تأمل کنید.

اطلاعات نادرست در کنار تصاویر

انجی هولان، مدیر شبکه‌ی بین‌المللی بررسی حقایق موسسه مطالعات رسانه‌ای پوینتر، گفت که جنگ اسرائیل و حماس مقادیر قابل ملاحظه‌ای اطلاعات نادرست ایجاد کرده است.

در یک مورد، یک پست ویروسی به اشتراک گذاشته شده در ایکس ادعا کرد که تصویر پیوست اجساد حداقل هشت کودک را نشان می‌دهد که قربانیان «نسل‌کشی کودکان در فلسطین»اند، در حالی که این عکس یک دهه‌ی پیش در سوریه گرفته شده است.

در این جا عکسی از زمینه‌ای و زمانی دیگر بریده و به اخبار روز به شکل نادرست پیوست شده است که باید بسیار محتاط بود.

ما فیلم بازیهای ویدیویی را می‌بینیم که به عنوان فیلم واقعی نظامی ارائه می‌شود و غیره.

جاستین بیبر به دلیل پست اینستاگرامی پاک‌شده در همبستگی با اسرائیل که به اشتباه از عکس تخریب غزه استفاده کرده بود، با واکنش شدید مواجه شد.

جفری دوورکین، کارشناس ارشد کالج مسی در دانشگاه تورنتو و سردبیر سابق رادیو سی‌بی‌سی، گفت که فرهنگ اینترنتی امکان اشتراک‌گذاری آسان تصاویر بدون تأیید را فراهم کرده است.

دوورکین، نویسنده کتاب «اعتماد به اخبار در عصر دیجیتال» گفت که داستان برای بسیاری از مردم بسیار قدرتمند و احساسی است. تصاویر آن قدر قانع‌کننده است که مردم احساس می‌کنند باید کاری را انجام دهند که تأیید سوگیری نامیده می‌شود. مردم تصاویری را به اشتراک می‌گذارند که سوگیری‌های خودشان را تایید می‌کند. این امر به خشم و سردرگمی همگانی می‌انجامد.

به چه کسی باید اعتماد کرد؟

به جای گشت‌وگذار بی‌پایان در شبکه‌ی اجتماعی مورد علاقه‌ی خود، هولان توصیه می‌کند به دنبال یک منبع خبری معتبر باشید تا مستقیماً پوشش جامع‌تری داشته باشید.

اما با پوشش خبری فوری، صبر کلیدی است. او گفت که خوانندگان باید به خاطر داشته باشند که گزارش‌های بیشتر ممکن است روایت را تغییر دهد.

هولان گفت: «همانطور که در جنگ می‌بینیم، اغلب ساعتها یا روزها طول می‌کشد تا حتی بهترین سازمان‌های خبری گزارش‌ها را تأیید کنند.»

یکی از نمونه‌های اخیر که این را نشان می‌دهد، انفجاری در بیمارستانی در غزه بود که حماس اسرائیل را مقصر آن دانست در حالی که اسرائیل دست داشتن در آن را رد کرد.

دوورکین می‌افزاید که رسانه‌های خبری وظیفه دارند در قبال اطلاعاتی که منتشر می‌کنند، چه در پلتفرمهای خودشان و چه هنگام اشتراک‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی پاسخگو باشند. عدم تأیید اطلاعات قبل از گزارش آن، یا عدم شفافیت در مورد منبع، می‌تواند منجر به بی‌اعتمادی بیشتر به رسانه‌ها شود. ما باید مطمئن شویم که سازمان‌های خبری اصلی اطلاعات موثق ارائه می‌کنند و به مردم می‌گویند که چگونه این موضوع را کشف کرده‌اند: آیا از طریق گزارش خود آنها بوده یا آنها آن را از طریق یک منبع قابل اعتماد پیدا کرده‌اند و ... .

کاربران شبکه‌های اجتماعی چه اشتباهات رایجی را مرتکب می‌شوند؟

هولان می‌گوید که بسیاری از کاربران قربانی روال رایج «اشتراک‌گذاری خیلی سریع» می‌شوند، به‌ویژه وقتی صحبت از عکس‌ها یا ویدیوهای خشونت به میان می‌آید.

او گفت: «هر تصویری که واکنش عاطفی شدیدی را برانگیزد، باید محتاط باشید، به خصوص اگر منبع آن مشخص نباشد.»

دوورکین هم می‌گوید که دوز سالمی از شک می‌تواند به جلوگیری از این مشکلات کمک کند.

او گفت: «به عنوان شهروند، ما باید یک قدم به عقب برداریم و بگوییم خوب، این از کجا می‌آید؟ و  این سازمانهای رسانه‌ای را موظف می‌کند که بگویند، تا زمانی که بیشتر در مورد آن ندانیم، این موضوع را به اشتراک نمی‌گذاریم.»

دوورکین می‌گوید که او معتقد است اطلاعات نادرست در شبکه‌های اجتماعی هرگز به این اندازه شایع نبوده است.

او خاطرنشانی می‌کند که این بدتر شده، زیرا اینترنت بسیار گسترده‌تر شده است. اطلاعات زیادی در آنجا وجود دارد. برخی از آن درست است و برخی دیگر درست نیست. مردم به نوعی واکنشهای احساسی رانده می‌شوند، زیرا داستان در واقع بسیار احساسی است، اما گاهی اوقات تأثیر آن شیطان جلوه دادن دیگری است.

ابزارهای راستی‌آزمایی

مزیت دیگری که خوانندگان امروزی دارند این است که ابزارهای راستی‌آزمایی در دست دارند که هر کسی - چه روزنامه‌نگار یا یک شهروند عادی - می‌تواند از آن‌ها استفاده کند.

مانند بسیاری از تارنماهایی که در جست‌وجوی عکس معکوس تخصص دارند، گوگل اکنون به کاربران اجازه می‌دهد تا بررسی کنند که اولین بار چه زمانی یک عکس در اینترنت ظاهر شده است.

هولان می‌گوید که این‌ها برخی از ابزارهایی هستند که خود راستی‌آزمایان حرفه‌ای از آن‌ها استفاده می‌کنند و همه هم می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.

منبع