شما غالب اوقات مبارزه با پاندمی کووید۱۹ را به یک جنگ تشبیه می‌کنید. از نظر شما تلاش‌های جهانی و موضع گیری‌های بین‌المللی در این جنگ کدامند؟
دکتر دیوید نابارو: جنگی که من از آن صحبت می‌کنم، مثل جنگی که در فیلم‌ها می‌بینیم نیست بلکه صحبت از جنگ با یک تهدید نامرئی است. ویروس یک هدف را بیشتر دنبال نمی‌کند و آن تکثیر هر چه سریع‌تر و مبتلا کردن هر چه بیشتر انسان‌هاست. بر خلاف ما انسان‌ها، ویروس خسته نمی‌شود و اکنون نیز به نظر نمی‌رسد که کروناویروس جدید قوای خود را نسبت به هفته‌ها یا ماه‌های اولیه پاندمی از دست داده باشد. کروناویروس جدید در این مدت تضعیف نشده و همچنان پایدار و خطرناک است.
ما باید بدانیم که پاندمی کرونا واقعیات جدیدی در زندگی ما ایجاد کرده که باید در آینده نیز با آنها کنار بیاییم. کروناویروس جدید به شکلی کاملا جدی برای همیشه در برابر ما ایستاده است اما جامعه بشری باید برای شکست آن تلاش کند چرا که تنها راه بازگشت به زندگی عادی، خنثی کردن این موجود نامرئی است. اما پیروزی در این جبهه فقط و فقط به اراده و رفتار شهروندان و دولتمردان بستگی دارد.
در شرایطی که بسیاری از کشورها از چندی پیش با موج دوم کووید۱۹ مواجه شده‌اند، وظیفه شهروندان در مبارزه جهانی با کروناویروس چیست؟
دکتر دیوید نابارو: به نظر من پنج نکته است که شهروندان باید کاملا جدی بگیرند و برای رعایت آنها تلاش کنند. ابتدا رعایت فاصله یک تا دو متری از یکدیگر است. رعایت این تدبیر پیشگیرانه به ویژه در فضاهای بسته و همچنین خارج از حلقه‌‌های اجتماعی که درست می‌کنیم، بیشتر اهمیت دارد.
دوم ضرورت استفاده از ماسک و عوض کردن مرتب آن به ویژه زمانی است که مرطوب می‌شود.
سوم این که در دوره پاندمی اهمیت و توجه بیشتری برای بهداشت فردی خود قائل شویم و بدانیم که در مبارزه با کروناویروس جدید شستن مرتب دست‌ها و پاک کردن سطوح به ویژه در محیط‌های سرد بسیار ضروری است چرا که ویروس در سطوح صاف و سرد بیشتر دوام می‌آورد.
چهارم این که به محض مشاهده نشانه‌‌های بیماری در بدنمان، بلافاصله خود را قرنطینه کنیم و منتظر نتیجه تست کووید۱۹ خود نمانیم چرا که دقیقا در همین دوره است که بدن ما به شدت آلوده به ویروس است و بیشترین قابلیت انتقال بیماری را دارد.
و سرانجام این که بیشتر از هر زمان مراقب سلامت افراد آسیب‌پذیر مثل سالمندان، افراد مبتلا به دیابت، افراد مبتلا به بیماری‌ها و اختلالات قلبی و عروقی، افراد دچار محدودیت‌های جسمانی، زندانیان و همچنین کارگرانی که در فضاهای محدود و بسته از قبیل کشتی‌ها، کارگاه‌ها و کارخانه‌ها کار می‌کنند، باشیم.
در این عرصه وظیفه مقامات چیست؟ آنها برای محدود کردن شیوع ویروس کرونا چگونه باید عمل کنند؟
دکتر دیوید نابارو: واکنش دولت‌ها و دولتمردان به شیوع ویروس کرونا و خطرات آن باید منطقی و منطقه‌‌‌ای باشد. وقتی انتشار ویروس در یک منطقه آغاز می‌شود پیش از هر چیز از نظر روانی مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مشکلاتی برای آنها به وجود می‌آورد. برای تشکیل یک جبهه متحد در برابر ویروس پیش از هر کار لازم است که مقامات محلی، مسئولان بهداشتی، کارفرمایان، مسئولان مذهبی، نمایندگان جامعه مدنی، دانشگاهیان، مسئولان آموزشی و رسانه‌ها یک تیم مداخله منسجم تشکیل دهند.
به عنوان مثال اگر شما در مونترال زندگی می‌کنید، می‌دانید که ویروس در همه جای شهر منتشر نشده است و برخی مناطق یا برخی جوامع شهر از نقاط دیگر آن آلوده‌تر هستند. درست به همین علت بسیار مهم است که برای مقابله با ویروس تیم‌های محلی تشکیل شود و برای غربالگری و ردیابی ویروس و تغییر و تحولاتی که احتمالا در پاندمی ایجاد می‌شود، لازم است که مقامات به تعداد کافی تست تهیه کنند.
به نظر من عملکرد دولت کانادا و به ویژه وزارت بهداشت در مقابله با ویروس تا این جای کار تحسین برانگیز بوده است. درست است که ما با افزایش شمار مبتلایان روبرو هستیم اما این مسئله از قبل پیش بینی شده بود و تدابیر لازم برای مقابله با آن اتخاذ شده است. در این میان شهروندان نیز در مقایسه با دیگر کشورها رفتار بسیار شایسته‌‌‌ای دارند که باید آن را برجسته کرد و مورد تقدیر قرار داد.
شما در یکی از مصاحبه‌‌های اخیر خود گفته‌اید که ممکن است برخی تدابیر سختگیرانه‌‌‌ای که در مقابله با کووید۱۹ به اجرا گذاشته می‌شود، غیرسازنده باشد. منظورتان از این حرف چیست؟
دکتر دیوید نابارو: این که برای مقابله با همه‌گیری کرونا دولت‌ها هدایت افکار عمومی را به دست می‌گیرند و به آنها خط می‌دهند که چه کاری انجام دهند و از چه کاری بپرهیزند، کاملا منطقی است. اما روشی که دولت‌ها برای مطرح کردن مسائل و تشریح شرایط به کار می‌برند از اهمیت زیادی برخوردار است. به نظر من مردم باید بفهمند که پشت تلاش‌هایی که ما برای مهار شیوع ویروس انجام می‌دهیم، چه منطقی نهفته است.
۳۰ سال پیش وقتی که اچ.ای.وی (ویروس نقص ایمنی انسانی) کشف شد، اعلام این که فعالیت‌های جنسی می‌تواند منشاء این بیماری و بسیاری از بیماری‌های مرگبار دیگر باشد، شک و تردیدهای زیادی در افکار عمومی برانگیخت. خیلی وقت‌ها افرادی که در جوامع ما از اچ.ای.وی، عوامل و خطرات آن صحبت می‌کردند به تلاش برای ایجاد رعب و وحشت در جامعه متهم می‌شدند.
اما طی سه دهه اخیر جامعه بشری روش‌های مختلفی برای درمان اچ.ای.وی به کار گرفته و این روش‌ها به میلیون‌ها نفر در جهان کمک کرده است با داشتن ویروس در بدن خود به زندگی ادامه دهند با این حال بشر به رغم تلاش‌های گسترده و هزینه‌‌های نجومی هنوز هم نتوانسته است واکسن اچ.ای.وی را کشف و این بیماری را ریشه کن کند.
به همین علت است که وقتی از واکسن‌ها صحبت می‌کنیم، باید کاملا محتاط باشیم و به خاطر داشته باشیم که حتی اگر هم روزی واکسن کووید۱۹ ساخته شود، ممکن است که کامل نباشد و نتواند به طور کامل این بیماری را درمان کند. به عبارت دیگر باید از همین حالا یاد بگیریم که با تهدیدها و خطرات ویروس زندگی کنیم.
یعنی شما معتقدند که مقامات باید به مردم بگویند که مبارزه با پاندمی کرونا طولانی خواهد بود و به این زودی‌ها به نتیجه نخواهد رسید؟
دکتر دیوید نابارو: خیلی‌ها من را به بدبینی متهم می‌کنند اما این اتهام بی اساس است چرا که من در سال ۲۰۱۴ از نزدیک شاهد تلاش‌های باورنکردنی و گسترده‌‌‌ای بودم که برای مبارزه با همه‌گیری ابولا در غرب آفریقا انجام شد و اکنون نیز از تلاش‌های گسترده‌‌‌ای که در کشورهای مختلف از جمله ویتنام، کامبوج، سنگاپور، کره جنوبی، چین، ژاپن و نیوزیلند برای مقابله با کووید۱۹ انجام می‌شود، کاملا خبر دارم. وقتی اراده ملت‌های مختلف را برای مبارزه با پاندمی کرونا مشاهده می‌کنم، به آینده و فرجام مبارزه با کروناویروس امیدوار می‌شوم.
با این حال از ابتدای همه‌گیری کرونا، توصیه‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی با تغییرات زیادی همراه شده به طوری که حتی در برخی موارد تناقض‌آمیز شده است. به عنوان مثال ابهام و تردید در این زمینه به اندازه‌‌‌ای بود که حتی سازمان بهداشت جهانی نیز مجبور شد توصیه‌‌های خود را درباره استفاده از ماسک تغییر دهد. آیا این تردیدها و تناقض‌ها منجر به بدبین شدن خیلی از افراد نشده است؟
دکتر دیوید نابارو: قبول دارم که درباره کروناویروس جدید، منشاء و عوامل آن و همچنین عوارض و پیامدهای آن ابهاماتی وجود دارد و هنوز هم با گذشت چندین ماه ناشناخته‌‌های زیادی درباره آن وجود دارد. هنوز نمی‌دانیم افرادی که به کووید۱۹ مبتلا و درمان شده‌اند، در برابر این بیماری مصون خواهند شد و اگر جواب مثبت است، مصونیت آنها چقدر پایدار خواهد بود. برخی از درمان شدگان دیگر به کووید۱۹ مبتلا نشده‌اند اما مواردی هم از ابتلای مجدد این افراد گزارش شده است. ما هنوز راه‌ها و روش‌های مختلفی را که کروناویروس جدید انتشار پیدا می‌کند، نمی‌شناسیم. چیزی که فعلا می‌دانیم این است که طبق آمار و اطلاعات جمع آوری شده، از هر بیست فرد بالغ میانسال یک نفر به نوع طولانی و وخیم کووید۱۹ مبتلا می‌شود.
شرایط واقعا دشوار است چرا که باید به مردم بگوییم : «عذر می‌خواهیم ما فعلا در مرحله شناخت ویروس و کسب اطلاعات درباره آن و پیامدهای آن هستیم.»
من فکر می‌کنم که باید رفتار متواضعانه‌تری داشته باشیم و این مسئله را همواره مدنظر داشته باشیم که ممکن است توصیه‌‌های امروز ما در هفته‌ها یا ماه‌های آینده تغییر کند چرا که کروناویروس کاملا جدید و ناشناخته است و با گذشته چندین ماه همه ما همچنان در دوره شناخت این ویروس هستیم ضمن این که خود ویروس نیز دچار تغییر و تحول می‌شود و آثار و عوارض آن در جوامع وافراد مختلف متفاوت است. بنابراین بهتر است فروتنانه اذعان کنیم که هنوز چیز زیادی درباره کروناویروس نمی‌دانیم و از از مردم هم بخواهیم که در شناخت این ویروس جامعه پزشکی را همراهی کنند.
در آغاز پاندمی کرونا نحوه مدیریت سازمان بهداشت جهانی انتقادات زیادی را بر ضد این سازمان برانگیخت. به نظر شما این سازمان می‌بایست از همان ابتدای پاندمی چه اقداماتی انجام دهد؟
دکتر دیوید نابارو: سازمان بهداشت جهانی برای مقابله با پاندمی کرونا از همان ابتدا در چارچوب مقررات بهداشتی که پس از گفتگوهای فراوان در سال 2005 توسط کشورهای مختلف در سرتاسر جهان به اجرا درآمد، وارد عمل شد. طبق این مقررات هر کشور به اختیار و صلاحدید خودش تعیین می‌کند که چه اطلاعاتی را با سازمان بهداشت جهانی به اشتراک بگذارد. سازمان بهداشت جهانی نیز اجازه ندارد اطلاعات غیررسمی در اختیار جهانیان قرار دهد. هیچ کشوری نیست که به راحتی به تیم‌های سازمان بهداشت جهانی اجازه دهد برای تحقیق درباره یک موضوع خاص وارد خاک آن کشور شوند و از آن چه که در بیمارستان‌های آن کشور می‌گذرد، کسب اطلاع کنند. شرایط این گونه است و من بعید می‌دانم که این وضع تغییر کند.
بنابراین باید قبول کنیم که سازمان بهداشت جهانی همانند دیگر سازمان‌های بین‌المللی قدرت و اختیارات فوق العاده‌‌‌ای ندارد که با استفاده از آنها بتواند مقامات کشورها را به نظارت و تحقیق در مواردی که مدنظر دارد، وادار سازد. این کار در شرایط کنونی جهان دشوارتر از هر زمانی است.
در هفته‌‌های اخیر شاهد تظاهرات متعددی در اعتراض به تدابیر بهداشتی در کشورهای مختلف بوده ایم. برخی افراد هنوز هم کروناویروس جدید را باور ندارند و برخی هم معتقدند که این ویروس توسط انسان در آزمایشگاه‌ها ساخته شده است. درباره این افراد چه فکر می‌کنید؟
دکتر دیوید نابارو: من در طول فعالیت حرفه‌‌‌ای‌ام در مبارزه با بیماری‌های عفونی، همیشه با چنین افراد و گروه‌هایی مواجه بوده‌ام. من فکر می‌کنم یکی از علل این پدیده این است که مسائلی مثل شیوع ویروس ترس و وحشت در جامعه ایجاد می‌کند و همواره در جوامع مختلف برخی گروه‌ها در مواجهه با چنین واقعیاتی بیشتر از بقیه احساس اضطراب و خطر می‌کنند و قبل از هر چیز می‌کوشند آن را انکار کنند.
یکی از عواملی که در این شرایط موجب می‌شود برخی افراد نظریه‌‌های توطئه را مطرح کنند، این است که افراد معروف یا شخصیت‌‌های سیاسی شناخته شده نیز همین موضع را اتخاذ می‌کنند و با سرسری گرفتن خطرات و هشدارها سعی در انکار آن دارند.
بنابراین در این جا روی سخن من با سیاستمداران است: به خاطر منافع سیاسی خودتان اخبار و اطلاعات غلط منتشر نکنید چرا که این کار به خیلی‌ها در جامعه لطمه خواهد زد. برای تحقق اهداف و منافعتان به مردم نگویید که پاندمی کووید۱۹ یک دروغ است یا این که این بیماری به راحتی قابل درمان است در حالی که کارآیی روش‌های درمانی یا واکسن‌های در دست تهیه هنوز اثبات نشده است. تدابیر بهداشتی پیشگیرانه را سرسری نگیرید و نگویید که استفاده از ماسک بی‌فایده است چرا که هر روز که می‌گذرد به ضرورت استفاده از ماسک برای مقابله با کروناویروس بیشتر آگاه می‌شویم.
در شرایطی که شیوع ویروس کرونا دوباره سرعت گرفته و نگرانی مردم را تشدید کرده است، بسیاری از سیاستمدارانی که اطلاعات غلط درباره پاندمی کرونا منتشر می‌کنند خودشان به خوبی می‌دانند که دارند چه کار خطرناکی می‌کنند و چقدر کارشان می‌تواند برای جامعه زیانبار باشد.
در آخر یک بار دیگر باید یادآوری کنم که پیروزی در جنگی که در آن قرار داریم با استفاده از سلاح حاصل نخواهد شد بلکه این رفتار ماست که سرنوشت این جنگ را رقم خواهد زد. با مسئولیت‌پذیری و همبستگی پیروزی در این جنگ دست یافتنی است.
ارسال نظرات