تزریق اولین واکسن کرونا در مونترال توسط یک ایرانی

سالی که به پایان آن نزدیک می‌شویم با خبرهای شیوع ویروس کووید۱۹ از ووهان شروع شد. ویروسی که به سرعت جهان را درنوردید و هزاران کیلومتر این سوتر به شهرهای ما در کانادا قدم گذاشت. طبق آمار رسمی، کرونا تا این آخرین روزهای سال ۲۰۲۰ بیش از نیم میلیون نفر را آلوده کرده و تقریبا جان ۱۵هزار نفر را گرفته است. بیشتر جانباختگان سنین بالایی دارند و سهم خانه‌های سالمندان در در این آمار به ویژه برجسته است. اما طی هفته‌های اخیر نورامیدی پیدا شده است: چندین شرکت از نهایی شدن واکسنِ ضدکرونا خبر دادند. کانادا که در زمینه کنترل پاندمی کارنامه نسبتا خوبی دارد در صف اولین کشورهای تهیه‌کننده واکسن قرار گرفت. دوشنبه ۱۴ دسامبر ۲۰۲۰ روز موعود بود: اولین کانادایی در مونترال، اتاوا و کبک سیتی در این روز واکسن را دریافت کردند.

یک دوربین با اجازه‌ی رسمی در محل داشت که فیلم آن در کنار این مصاحبه در سایت هفته ارائه شده است. بقیه خبرنگاران در بیرون ساختمان شاهد رسیدن اولین سری واکسن‌ها و ورود آن به «دونالد برمن میمونید ژریاتیک سانتر» بودند.

آقای حسین منصوری با مهر بسیار به پرسش‌های هفته درباره آن روز تاریخی پاسخ داد. مصاحبه اختصاصی هفته با آقای منصوری را در زیر می‌خوانید.

آقای حسین منصوری عزیز به نظر می‌آید شما با تزریق اولین واکسن کرونا در مونترال تاریخ‌ساز شدید. چطور قرعه به نام شما افتاد؟

حسین منصوری: کرونا بر زندگی انسان‌ها، همه جای دنیا تاثیر گذاشته. کمتر کسی است که بتواند ادعا کند از این پاندمی آسیبی ندیده است به این دلیل به نظر من تولید واکسن و ایمنی در برابر این بیماری، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای علم پزشکی است.

زمانی که مطلع شدیم جزو اولین مراکز برای دریافت واکسن خواهیم بود، این خبر هم برای پرسنل مرکز و هم برای بیماران بستری در آن بسیار خوشحال‌کننده بود، همانطور که می‌دانیم بسیاری از مردم برای تزریق واکسن کرونا در تردید هستند، این مرکز نیز از این تردید و شک مصون نبود. اما شنیدن این خبر که مرکز ما جزو اولین مراکز منتخب برای واکسیناسیون در نظر گرفته شده بود به شخصه برای من بسیار خوشحال کننده بود و بی‌صبرانه منتظر رسیدن محموله واکسن بودیم. در بدو امر از نحوه چگونگی تزریق و اینکه چه کسی اولین تزریق را به کدام بیمار انجام خواهد داد بی‌اطلاع بودم.

صبح چهاردهم دسامبر به محل کار رفتم، مشغول انجام وظایف محوله بودم که به دفتر مدیر فراخوانده شدم. در مرکز می‌دانند که من به هر دو زبان انگلیسی و فرانسه صحبت می‌کنم. از من سوال شد که آیا مشکلی ندارم دربرابر دوربین حاضر شوم و به هر دوزبان صحبت کنم. گفتم که مشکلی ندارم. مدیر گفت که من برای تزریق اولین واکسن انتخاب شده‌ام. این پیشنهاد که اولین تزریق‌کننده واکسن در کانادا در این پاندمی بزرگ باشم بسیار خوشحال‌کننده بود. اما به دلیل برخی از ناهماهنگی‌های پیش آمده در حین انتقال واکسن ما نتوانستیم اولین مرکز در تزریق واکسن کرونا در کل کانادا باشیم اما اولین مرکز در مونترال بودیم و یکی از سه مرکز اول در کل کانادا. به عبارت بهتر می‌توان گفت که حتی جزو اولین‌‌ها در تزریق واکسن کرونا در جهان بودیم.

آیا می‌دانید علت انتخاب این مرکز به عنوان اولین دریافت‌کننده محموله واکسن کرونا در مونترال چیست؟

حسین منصوری: به صورت دقیق علت انتخاب این مرکز را نمی‌دانم. اما واقعیت این است که «دونالد برمن میمونید ژریاتیک سانتر» یک مرکز تخصصی مخصوص سالمندان است و قدمت آن به ۱۲۰ سال می‌رسد. این مرکز در دوران پاندمی چه در موج اول و چه در موج دوم شیوع کرونا دچار آسیب جدی شد و علاوه بر ساکنان مرکز، بسیاری از همکاران ما به کرونا مبتلا شدند. مرکز ما در رسانه‌ها خبرساز شد، خبرهایی که متاسفانه حامل بیماری و مرگ بود. شاید همین امر در انتخاب مرکز ما به عنوان یکی از اولین دریافت‌کننده‌های واکسن کرونا تاثیر داشته.

اولین فردی که دریافت کننده واکسن بود و شما آن را تزریق کردید چه کسی است؟

حسین منصوری: نفر اول یک خانم فرانسوی‌زبان و دومین نفر یک انگلیسی‌زبان بود. در میان بیماران مرکز بانوی ۷۸ ساله‌‌‌ای داریم که به دلیل سلامت کامل ذهنی می‌تواند به شفافیت تصمیم بگیرد و نظر خودش را بگوید تا پیش از این، در دوران کرونا، او بارها به خاطر مشکلات مرکز با رسانه‌ها مصاحبه داده بود. ظاهرا مدیریت مرکز با این خانم فرانسوی‌زبان و یک خانم دیگر که انگلیسی زبان است صحبت کرده و آنها پذیرفته بودند تا دربرابر دوربین اولین دریافت‌کنندگان واکسن باشند.

آیا تمامی بیماران بستری در این مرکز واکسینه شدند؟

حسین منصوری: بله؛ تا پایان روز اول پس از دریافت محموله واکسن در مجموع ۱۳۷ نفر واکسینه شدند. و بقیه طی دو سه روز بعد واکسینه شدند.

شما به چند نفر واکسن زدید؟

حسین منصوری: در همان روز اول واکسن ۳۳ نفر را من تزریق کردم.

آیا پیش از تزریق اولین واکسن برنامه توجیهی برای گروهی که این مسئولیت را به عهده داشتند، از جمله برای شما انجام شد؟

حسین منصوری: زمانی که این مسئولیت به من واگذار شد من پس از سپردن بخش به همکار دیگری، به اتفاق تیم مدیریت مرکز برای انجام کارهای مربوط به واکسیناسیون به ملاقات تیمی از کارشناسان کارخانه فایزر، سازنده واکسن رفتیم. آنها همراه محموله واکسن به مرکز آمده بودند.

در این دیدار کارشناسان شرکت سازنده واکسن طریقه باز کردن بسته‌بندی و آماده کردن ویال واکسن را مطابق دستورالعمل شرکت به من ارائه کردند و من تنها فردی از کادر پرستاری بودم که به صورت مستقیم از کارشناسان شرکت سازنده واکسن این دستورالعمل‌‌ها را دریافت کردم. دلیل ارائه این دستورالعمل‌‌ها به شکل مستقیم توسط کارشناسان شرکت سازنده واکسن به این سبب انجام می‌گیرد که تا به حال دریافت این واکسن در جهان سابقه نداشته و برای اولین بار است که این واکسیناسیون انجام‌‌‌ می‌شود بنابراین به دلیل مسائلی مانند حساسیت به واکسن و دیگر مسائل تخصصی انجام اولین واکسیناسیون با حضور و تحت نظر کارشناسان سازنده واکسن انجام می‌شود.

روند رسیدن و انجام واکسیناسیون چطور بود؟

حسین منصوری: زمانی که به من اطلاع دادند مسئولیت تزریق واکسن به بیماران در این مرکز به من سپرده شده است، هنوز محموله واکسن به مرکز نرسیده بود. حدود ساعت ۹ صبح روز چهاردهم دسامبر محموله واکسن شرکت «فایزر-بایو-ان-تک» در یخچال‌های ویژه که دمای آنها زیر منفی ۷۰ درجه سانتیگراد است به  داروخانه مرکز ما منتقل شد.

این واکسن در یخچال‌های حاوی یخ خشک نگهداری می‌شود. یخ خشک دما را تا منفی نود درجه سانتیگراد پایین نگاه می‌دارد. تصور کنید، منفی نود درجه خیلی سرد است و هرگونه عدم توجه و بی مبالاتی می‌تواند به سوختگی شدید بیانجامد. باید جهت خارج کردن واکسن از یخچال برای جلوگیری از آسیب دیدن شدید دست از دستکش‌های مخصوص استفاده کرد.

پس از بیرون آوردن واکسن از محیط منفی نود درجه، واکسن باید طی شرایطی به دمای مطلوب برای تزریق برسد و سپس با محلول خاص همراه آن رقیق شود و دُز مناسب برای تزریق آماده شود. این قسمت از کار توسط داروخانه مرکز انجام شد، در هر «ویال» حاوی واکسن برای پنج تزریق وجود دارد.

مسئولیت تحویل گرفتن ویال‌های آماده شده از داروخانه بر عهده من بود. تمامی این پروسه توسط  دوربینی که اجازه ورود و فیلمبرداری از کلیه مراحل و جزئیات انجام واکسیناسیون را داشت ثبت شد. البته بعد وزارت بهداشت به سرعت فیلم تهیه شده از انجام واکسیناسیون را در اختیار رسانه‌های دیگر قرارداد.

اولین فرد داوطلب دریافت واکسن در طبقه پنجم ساختمان مرکز بستری بود پس با رعایت کامل پروتکل‌ها پس از تحویل گرفتن ویال‌های آماده با همراهی تیمی از مدیران مرکز و ناظرین وزارت بهداشت به طبقه پنجم مراجعه کردیم.

به دلیل درخواست وزارت بهداشت مبنی بر ثبت کامل جزئیات، به طور کامل از جزئیات آماده‌سازی واکسن تا تزریق آن به بیمار فیلمبرداری به عمل آمد.

واکسن می‌باید پیش از ورود به اتاق بیمار با دز مناسب در سرنگ آماده می‌شد. این کار را انجام دادم و خیلی خوشحالم که پروسه به خوبی پیش رفت. بعدا فیلم را که نگاه کردم متوجه شدم درحالی که داشتم کار را انجام می‌دادم تیم حاضر با ایما و اشارات و حالت چهره درحال تایید تشویق چگونگی انجام کار بود.

پس از آماده سازی واکسن در سرنگ وارد اتاق بیمار شده و مراحل را به طور کامل برای او توضیح دادم، در مقابل دوربین فیلمبرداری و حضور کارشناسان مربوطه اولین تزریق واکسن کرونا در مونترال را به بیمار انجام دادم و این یک لحظه تاریخی بود. خوشبختانه همه کارها به صورت مطلوب پیش رفت.

پس از انجام تزریق مورد تشویق حاضرین قرار گرفتم و مصاحبه‌های کوتاه با من انجام شد.

در خاطر دارید که در مصاحبه چه گفتید؟

حسین منصوری: گفتم از این‌ که در این لحظه شاهد پیروزی علم هستم بسیار خوشحالم.

طی چند روز بیماران بستری در آن مرکز به طور کامل واکسینه شدند؟

حسین منصوری: به دلیل اینکه برخی از بیماران بستری در مرکز از تزریق واکسن امتناع می‌کردند و بعد از مشاهده تزریق واکسن به دیگر بیماران، از ایمنی واکسن تا حدودی اطمینان حاصل کردند، موافقت خود را برای دریافت واکسن اعلام کردند و به این ترتیب طی ۴ الی ۵ روز کلیه افراد بستری در مرکز تحت واکسیناسیون کرونا قرار گرفتند.

آیا هیچ یک از کادر درمانی مرکز با دریافت واکسن مخالف بودند؟

حسین منصوری: برخی از کادر درمان از دریافت آن خودداری می‌کردند. به طوری که حتی این مسئله سوال‌برانگیز شده بود که چرا افراد شاغل در کادر درمان برای ایمنی در مقابل یک بیماری سخت خودداری می‌کنند؟ البته بسیاری از کارکنان مرکز و کادر درمان واکسن را دریافت کردند اما معمولاً صدای مخالفین بلندتر به گوش می‌رسد.

عدم دریافت واکسن توسط برخی از پرسنل کادر درمان مرکز سبب شد که مقدار باقی مانده از واکسن که برای کادر درمان تخصیص داده شده بود به افرادی، از مراکز درمانی دیگر که اعلام آمادگی کردند تزریق شود.

شما هم واکسینه شدید؟

حسین منصوری: بله. من نیز در روز سوم پس از واکسیناسیون بیشتر افراد بستری در مرکز واکسن خود را دریافت کردم.

آیا محموله حاوی ۱۵۰۰ دُز که به مرکز شما اختصاص یافته بود برای ۱۵۰۰ نفر استفاده شد یا برای ۷۵۰ نفر؟

حسین منصوری: با توجه به اینکه ایمنی کامل توسط واکسن در دو مرحله ایجاد می‌شود، مرحله دوم تزریق واکسن ۲۱ روز پس از تزریق اولین دُز آن خواهد بود. این مقدار واکسن دریافتی برای مرحله اول به افراد بستری و کادر درمان تزریق شد. و محموله واکسن مرحله دوم در موعد مقرر به مرکز منتقل و به بیماران و افرادی که دُز اول را دریافت کرده‌اند تزریق خواهد شد، لازم به ذکر است که دو هفته پس از دریافت دُز دوم واکسن، ایمنی در مقابل بیماری ایجاد خواهد شد. خواهش من از مخاطبان و خوانندگان مجله هفته این است که رعایت نکات بهداشتی و ایمنی را فراموش نکنند. این موضوعی بسیار جدی است و جهان هنوز تا ایمنی کامل در مقابل این بیماری مهلک فاصله زیادی دارد.

در آغاز مصاحبه اشاره کردید که کووید در زندگی همه انساها تاثیر گذاشته. بزرگترین تاثیر آن در زندگی شخصی شما چه بوده؟

حسین منصوری: کووید بر زندگی همه تاثیر گذاشت بر زندگی من هم همینطور. روزهای سختی داشتیم برای ارتباط مستقیم با خانواده و در محل کار بدلیل رعایت موارد پیش‌گیری کار بسیار سنگین تر شده بود. کار سنگین و پر مخاطره کافی است برای در هم کوبیدن یک فرد ولی مشکل ترک خانه و فاصله از عزیزان کار را بسیار سخت‌تر می‌کرد. خاطر عزیزان را مکدر نکنم ولی واقعه تلخ دیگری که در این ایام مجبور به تحملش بودم از دست دادن برادر ۶۱ ساله‎ام بود که کووید۱۹ او را از ما گرفت. تزریق واکسن کووید به یکی از شهروندان کانادایی تقریبا مصادف بود با چهلمین روز درگذشت برادرم و نور امیدی در مقابله با یکه تازی‌های این ویروس خطرناک. 

به شما و به همه آنها که عزیزان خود را در این پاندمی از دست دادند تسلیت می‌گویم.

حسین منصوری: از شما ممنونم.

جناب آقای منصوری از شما سپاسگزاریم.