برای مهندس شدن باید عاشق بود

درباره کانون مهندس

بنیان اندیشه و ایجاد کانون مهندس در سال ۱۹۸۸ توسط پیشکسوتانی از مهندسان ایرانی مقیم شهر تورنتو شکل گرفت و به ثبت رسید. این کانون در ابتدا با تعداد اندکی عضو آغاز به کار کرد و رفته‌رفته شمار اعضا افزایش پیدا کرد. هم‌اکنون «مهندس» بیش از ۱۱۰ عضو اصلی و حدود سه هزار عضو غیراصلی دارد که در ای‌میل لیست کانون قرار دارند و اطلاعیه‌های کانون را دریافت می‌کنند.

کانون مهندس در واقع، ستاد و قرارگاه مهندسان است که از ایران به کانادا به‌ویژه استان انتاریو و مرکز آن، تورنتو وارد می‌شوند. در این مرکز برنامه‌های متنوع و متعددی برای تازه‌واردان و مهندسان شاغل در کانادا برگزار می‌شود؛ به‌عنوان مثال چهارشنبه اول هر ماه یکی از اشخاص موفق در کانادا، آمریکا یا اروپا در کانون سخنرانی می‌کند. یکسری برنامه‌های آموزشی هم برای آموزش به مهندسان عضو کانون مهندس اجرا می‌شود تا در صورت داشتن دوره یا امتحانی به آن‌ها کمک شود. همه این برنامه‌ها به صورت رایگان به اعضا ارایه می‌شود. در مجموع کانون مهندس ۳۴ سال پیش برای ارایه خدمت به مهندسان ایرانی که مقیم کانادا هستند راه‌اندازی شده است که البته به گفته مهران محقق، رییس هیات مدیره آن «خدمات در صورت توان برای ارایه به مهندسان ایرانی در سایر نقاط جهان است که برای تحقق این هدف، مرزی برای فعالیت‌ها قائل نیستیم.»

هیات مدیره کانون مهندس از ۱۴ نفر تشکیل شده؛ هفت نفر عضو اصلی و هفت نفر عضو علی‌البدل هستند که اعضای علی‌البدل حق رای ندارند اما در کارهای اجرایی کانون نقش موثر و مهمی دارند. آقای محقق می‌گوید: «محدودیتی برای تعداد زن یا مرد در چیدمان هیات مدیره نداریم اما امسال خوشبختانه برای نخستین بار پنج خانم عضو هیات مدیره هستند که باعث افتخار است.» انتخابات هیات‌مدیره کانون مهندس اول ماه می هر سال برگزار می‌شود که می امسال آقای محقق برای سومین سال پیاپی به‌عنوان رییس هیات‌مدیره انتخاب شده است. فعالیت همه اعضا در ارکان مختلف کانون مهندس داوطلبانه است و هیچ مزدی دریافت نمی‌کنند. کانون مهندس یک انجمن غیرمذهبی و غیرسیاسی عام‌المنفعه است. آنطور که رییس هیات مدیره مهندس می‌گوید: «تاکنون هیچ کمکی هم از هیچ موسسه‌ای برای فعالیت‌های کانون دریافت نشده و تمام منبع درآمد کانون از همان ۱۰۰ دلاری است که اعضای کانون برای حق عضویت سالانه پرداخت می‌کنند.»

به گفته آقای محقق «کانون مهندس هیات امنا هم دارد که کارش نظارت عالی بر کارهای هیات‌مدیره است که شامل ۹ نفر است؛ ۶ نفر از آنان عضو اصلی و سه نفر افتخاری هستند. انتخابات هیات امنا نیز هر سه سال انجام می‌شود.»

برای اطلاعات بیشتر و یا چگونگی پیوستن به کانون مهندس می‌توانید به سایت www.mohandes.com مراجعه کنید.

آقای مهران محقق گرامی کانون مهندس چیست و چه کار می‌کند؟

مهران محقق: کانون مهندس از کمیته‌های مختلفی تشکیل شده است. به تازگی کمیته بسیار مهمی در اساسنامه کانون با عنوان «تازه‌واردان» تعریف شده است تا خدمات به این دسته از مهندسان با تمرکز و نظم بهتری پیگیری شود. کمیته علمی بخش دیگری از مهندس است که کار آن برقراری ارتباط با دانشگاه‌ها و موسسه‌های علمی است. کمیته Outreach نیز برای برقراری ارتباط با موسسه‌های خارج از کانون به‌منظور همکاری، جذب آنان برای کمک به تازه‌واردها و انجام سخنرانی راه‌اندازی شده است. کمیته SIC هم متشکل از کمیته‌های مختلف برای رشته‌های مهندسی ساختمان، برق و کامپیوتر، مکانیک، شیمی، مواد و معدن است که هر ماه یکی از این کمیته‌ها برای سخنرانی تخصصی برنامه‌ای را در زوم برگزار می‌کند.

در برنامه‌های مهندس اجرای برنامه‌های فرهنگی هم به چشم می‌خورد، چرا؟

مهران محقق: بله، اجرای سخنرانی فرهنگی یکی دیگر از برنامه‌هایی است که در کانون مورد توجه است. به‌عنوان نمونه، در سه ماه اخیر برنامه اندیشه‌های فلسفی و اجتماعی حافظ و نشست اندیشه‌های فردوسی را برگزار کردیم. تمام تلاش ما بر این است که همه ایرانی‌ها از برنامه‌های مختلف کانون رایگان بهره‌مند شوند برای همین توجه به مسایل فرهنگی هم مدنظر است. رویداد‌های ویژه مناسبت‌های آیینی مثل یلدا و نوروز را هم برگزار می‌کنیم. نوروز امسال آقای جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا پیام نوروزی را برای جامعه مهندسان ایرانی ارسال کرد که در برنامه کانون خوانده شد. تا قبل از شیوع ویروس کرونا نیز هر تابستان پیکنیکی را برای تفریح مهندسان اجرا می‌کردیم. همچنین در سال‌های دورتر برنامه‌ای تفریحی را در کشتی برگزار می‌کردیم تا افراد در یک شب تابستانی رقص و پایکوبی کنند و پس از آن در کنار هم شام صرف کنند.

شما نمایشگاهی را هم برگزار کردید آیا چنین اقدامی از کارهای اصلی کانون است؟

مهران محقق: بله با کمک صنعتگران و شرکت‌های فعال در حوزه صنعت انتاریو در سال‌های قبل موفق به برگزاری یک نمایشگاه صنعتی شدیم که البته برای نخستین بار بود. این نمایشگاه با استقبال خوب مهندسان ایرانی هم مواجه شد که امیدواریم بتوانیم دوباره چنین نمایشگاهی را بعد از پایان همه‌گیری کووید۱۹ برگزار کنیم.

افراد پس از عضویت در کانون مهندس علاوه‌بر حضور در برنامه‌ها چه فعالیت‌هایی می‌توانند داشته باشند؟

مهران محقق: با عضویت در کانون مهندس فرد به نت‌ورک بزرگی وصل می‌شود که نتیجه آن آشنایی با افراد زیاد و مختلف است. تا پیش از همه‌گیری کووید۱۹ هر سال در هتل شرایتون ریچموندهیل تورنتو سخنرانی برگزار می‌شد تا افراد به واسطه این برنامه از نزدیک با هم آشنا شوند و تازه‌واردها نیز با مهندسان هم‌رشته خود آشنا می‌شدند. در کمیته‌های کانون مهندس صفحه‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی فعال است تا مهندسان با هم لینک شوند. همین ارتباطات می‌تواند چراغ راه آینده شغلی و بیزینسی هر مهندس ایرانی شود.

تعامل شما با سایر موسسه‌ها در کانادا و ایران چگونه است؟

مهران محقق: با کانون فنی انتاریو، فارغ‌التحصیلان دانشکده فنی دانشگاه تهران، «سوتا» که مربوط به فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعتی‌شریف است و انجمن فارغ‌التحصیلان دانشگاه تبریز و فارغ‌التحصیلان دانشکده نفت آبادان همکاری مشترک و نزدیکی داریم و به‌تازگی نیز با انجمن فرهنگی و علمی شناخت در تورنتو و خانه ایران در مونیخ آلمان برای انجام کارهای فرهنگیِ مشترک، همکاری داریم.

توصیه شما به مهندسان تازه‌وارد چیست؟

مهران محقق: برحسب تجربه، اولین توصیه من این است که افراد اول شناخت کافی از محیط پیدا کنند. دوم اینکه زبان انگلیسی و افرادی که در استان کبک هستند زبان فرانسه را به‌خوبی فراگیرند چون نقش بسیار کلیدی در کاریابی دارد. سوم اینکه افراد فراموش نکنند که اکثر مشاغل به شکل پنهان در نتورک است؛ هر چه بیشتر بتوانند شبکه خود را توسعه دهند و هر چه بیشتر از کلاس‌های Job search برای شناخت و کاریابی استفاده کنند راه رسیدن به موفقیت را تسریع خواهند کرد. همچنین هر چه بیشتر خود را با جامعه تطبیق و وفق دهند سریع‌تر می‌توانند در مسیر موفقیت قرار بگیرند. توصیه بسیار مهم من این است که افراد به هیچ‌وجه خجل نباشند، این خصلت مثل سم، مهلک است. به قول ما ایرانی‌ها پررو باشند؛ این قضیه را جامعه میزبان بد نمی‌داند بلکه یک ارزش است. افراد بدانند برای همه استقرار در روزها و ماه‌های نخست مهاجرت سخت بوده، هست و خواهد بود بنابراین نیاز به تحمل و صبوری است تا روزها و ماه‌های اول بگذرد.

پیشنهاد شما به مهندسی که درصدد مهاجرت است، چیست؟

مهران محقق: توصیه به چنین فردی با مهندسی که در کاناداست، فرق می‌کند. فرد قبل از مهاجرت باید بداند کار کردن در کانادا متفاوت با ایران است چراکه استانداردهای مهندسی در این کشور متفاوت است. به‌عنوان مثال مهندس برق قبل از آمدن به کانادا با کدها و استانداردهای این تخصص آشنا شود، این کار باعث خواهد شد تا فرد زودتر جای خود را در کانادا پیدا کند. در کانادا برای انجام کار مهندسی حتما فرد باید گواهینامه‌ها و تاییدیه‌های مهندس حرفه‌ای را اخذ کند در این صورت است که در کنار اسم آن‌ها عنوان «مهندس» قرار خواهد گرفت. افراد یادشان باشد این ما هستیم که به این کشور آمدیم و باید خودمان را با جامعه میزبان تطبیق دهیم بنابراین بیش از هر چیز باید انعطاف‌پذیر بود و اینکه روزهای اول سخت است و باید آن را بپذیرند. تاکید می‌کنم موفقیت در گروی صبوری، پیگیری و مقاومت در برابر سال‌های سخت نخست ورود به کشور جدید است.

عکسی از خانم مریم میرزاخانی روی یکی از مجله‌های کانون مهندس منتشر شده است. آیا به‌جز این کار، اقدام دیگری هم برای پاسداشت این چهره برتر ریاضی جهان انجام داده‌اید؟

مهران محقق: خیلی دل‌مان می‌خواهد برای بزرگداشت نام خانم میرزاخانی کاری کنیم. کمیته‌ای نیز با نام «جایزه» در کانون فعال است که البته برای قدردانی از چهره‌های شاخصِ در قید حیات است. خانم میرزاخانی شخصیت بزرگی بود که در جوانی شکوفا شد و متاسفانه در جوانی هم دنیا را ترک کرد. امیدواریم در آینده بتوانیم در کانون مهندس برای ادای احترام و جاودانه شدن نام این دانشمند بزرگ ایرانی در کانادا کاری کنیم.

در ۳۴ سال فعالیت مهندس آیا از سوی دولت کانادا برای انجام کاری یا به دلیل کارنامه کاری، تقدیر شده‌اید؟

مهران محقق: تا جایی که من مطلع هستم خیر چنین تقدیری از کانون مهندس نشده است اما اگر حمل بر خودستادیی نشود کانون مهندس را شاید یکی از موفق‌ترین کامیونیتی‌های ایرانی دانست که بیش از سه دهه فعالیت دارد. در این سال‌ها شخصیت‌های بزرگ و نامداری همچون زنده‌یاد پروفسور لطفی‌زاده، بنیانگذار منطق فازی و پروفسور فیروز نادری، دانشمند ناسا، پروفسور پیمان و پروفسور گلاره‌زاده در کانون مهندس سخنرانی داشته‌اند. این افتخارات بزرگی است که در کارنامه کانون مهندس به ثبت رسیده است.

جایگاه مهندسان ایرانی را در کانادا چطور ارزیابی می‌کنید؟

مهران محقق: در ۲۶ سال گذشته در کانادا متوجه شدم بسیاری از مهندسان ایرانی خیلی باهوش، بهره‌مند از درک بالای مهندسی و بسیار موفق در سازمان محل اشتغال خود هستند چون در مبانی ریاضی قوی و در کار سختکوش هستند و البته باعلاقه کار می‌کنند. این قضیه نشان از این دارد که سطح آموزش رشته‌های مهندسی در ایران در وضعیت خوب و در مقیاس بین‌المللی پذیرفته شده است.

تفاوت مهندسان ایرانی ۲۶ سال پیش با مهندسانی که امروزه می‌بینید، چیست؟

مهران محقق: روند پیشرفت مهندسان ایرانی را در این سال‌ها رو به جلو دیده‌ام. من فکر می‌کنم دلیل آن هم انتقال تجربه از قدیمی‌ها به افراد جدید است؛ یعنی بسیاری از ایرانی‌هایی که سال‌ها پیش مهاجرت کرده‌اند تجارب خود را در اختیار مهاجران سال‌های بعد از خودشان قرار دادند. از همین‌روست که در سال‌های اخیر تازه‌واردها با آگاهی از شرایط و وضعیت زندگی و کار مهاجرت کرده‌اند و مشکلات را می‌دانند. این اطلاعات به آن‌ها کمک می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشند. بنابراین افرادی که امروز به کانادا می‌آیند در مقایسه با افراد سه دهه پیش، به لحاظ شغلی از موقعیت بهتری برخوردار هستند.

برخی والدین آرزو دارند فرزندشان مهندس شود. نظر شما به عنوان یک مهندسِ باسابقه درباره علاقه‌مندی این دسته از پدرومادرها چیست؟

مهران محقق: تحصیل باید با عشق همراه باشد. کسب موفقیت منوط به علاقه داشتن به رشته تحصیلی و کاری است. در واقع، علاقه‌مندی و شور، جوهر حرکت آدمی است. «هر که را جامه ز عشقی چاک شد/ او ز حرص و عیب کلی پاک شد» یا «علّتِ عاشق ز علت‌ها جداست / عشق اُصطُرلاب اسرار خداست» این‌ها یعنی آنجایی که عشق است خیلی چیزها شکل دیگری پیدا می‌کند. بگذارید برگردیم به خانم مریم میرزاخانی؛ ایشان می‌توانست مهندس برق یا کامپیوتر شود که اگر در این راه گام برمی‌داشت احتمالا درآمد بیشتری هم می‌داشت اما عشق به ریاضی، او را تبدیل به مریم میرزاخانی کرد و نامش مثل یک ستاره در عالم ریاضی دنیا درخشید. در نتیجه اولین نکته این است که علاقه فرد چیست چون همین علاقه او را در مسیر رشد قرار خواهد داد. با این توضیح که رشته‌های مهندسی همیشه و هر جا بازار کار دارد و انسان‌ها برای رتق و فتق امور به مهندسان مختلف نیاز دارند. رشته‌های مهندسی مثل حلقه‌های یک زنجیر بهم متصلند و جامعه به خدمات آن‌ها نیازمند است بنابراین والدین و همه افراد باید به این موارد برای قرار گرفتن در مسیر درست توجه کنند تا به موفقیت نزدیک و نزدیک‌تر شوند.

تعریف شما از مهندس چیست؟ از نظر شما مهندس واقعی کیست؟

مهران محقق: مهندس واقعی کسی است که به کارش عشق بورزد. مفاهیم مهندسی را درک کند و بداند مهندس با ریاضیدان فرق می‌کند. مهندس کسی است که می‌تواند طراحی کند، بسازد و می‌داند محصولی را که در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهد باید منجر به آسایش بیشتر جامعه شود. تمامی خدمات مهندس برای زندگی بهتر و راحت‌تر جامعه است. یک مهندس باید در محاسبات، طراحی، ساخت و اجرا خوب باشد. مهم‌تر از همه اینکه ما در اینجا یاد می‌گیریم که رفاه عامه مهمترین هدف یک مهندس است. یک مهندس قبل از هر چیز باید از اینکه محصول یا فعالیتش ایمن است اطمینان یابد؛ اینکه کسی از آن لطمه نخواهد دید.

چند بار در اساسنامه «مهندس» به «تلاش برای ارتقای معیارهای اخلاقی و شغلی مهندسان ایرانی» تاکید شده، برای این بند چه اقدامی در مهندس انجام می‌شود؟

مهران محقق: اخلاق مهندسی و رعایت اصول آن یکی از مبانی کار ماست برای همین در اساسنامه کانون به دفعات به رعایت اتیک و اخلاق مهندسی تاکید شده است. علاوه‌بر آن در اساسنامه یک کمیته انضباطی پیش‌بینی شده است تا اگر یکی از اعضای مهندس مرتکب عملی خارج از عرف اخلاقی شود به این کمیته معرفی خواهد شد.

انتخاب موضوعات نشست‌ها و برنامه‌ها در کانون مهندس به چه شکل است؟

مهران محقق: در کانون کمیته‌ای به نام SIC فعال است که در این کمیته گروه‌های تخصصی مهندسان در رشته‌های مرتبط با خودشان گفت‌وگو می‌کنند. چهارشنبه اول هر ماه هم سخنرانی عمومی برگزار می‌شود که موضوعات از دل همین برنامه‌ها مشخص می‌شوند.

استقبال افراد از برنامه‌های کانون قبل و بعد از شیوع ویروس کرونا چگونه بوده است؟

مهران محقق: ما همیشه علاقه‌مندان زیادی برای حضور در برنامه‌ها داریم. مثلا تعداد شرکت‌کنندگان برنامه‌های نوروز و یلدا که قبل از کووید در هتل شرایتون تورنتو برگزار می‌شد تا ۵۰۰ نفر هم می‌رسید. از بازخورد اعضا هم متوجه می‌شویم افراد از برنامه‌ها رضایت دارند که امیدواریم این روند ادامه داشته باشد.

چشم‌انداز شما برای «مهندس» چیست؟ چه زمانی احساس خواهید کرد به آنچه مدنظر داشته‌اید در «مهندس» رسیده‌اید؟

مهران محقق: گسترش فعالیت‌های مهندس و توسعه اقدام‌های این کانون برای کمک به تازه‌واردان و افزایش خدمات موردنیاز مهندسان از جمله ارایه آموزش‌های موردنیاز و برگزاری‌های گردهمایی‌های بیشتر از هدف‌های میان‌مدت ماست؛ ابعاد این خدمات حد و مرزی ندارد. ما خوشحالیم که توانسته‌ایم در ۳۴سال گذشته از عمر کانون مهندس، مصدر خدمات موثری برای کمک به مهندسان ایرانی مقیم کانادا باشیم. علاقه‌مندان بدانند حضور در سخنرانی‌های حضوری و مجازی مهندس برای عموم آزاد است، از حضور همه مهندسان ایرانی استقبال می‌کنیم. افراد برای پیوستن به ما می‌توانند به سایت کانون مهندس به نشانی www.mohandes.com مراجعه کنند.

آقای مهران محقق گرامی از شما سپاسگزاریم.