قدر زر زرگر شناسد، قدر پاسپورت معتبر را ایرانی!

پگاه شریفی

ایرانیانی که از میهن‌شان به هر دلیلی، سفر و یا مهاجرت، پا بیرون می‌گذارند، اولین چیزی که با آن روبرو می‌شوند، سبک بودن وزنِ پاسپورت‌شان است و یکی از تلخی‌های همیشگی و شیرینی همزمانی که نصیب هر ایرانی مهاجری که شهروند کشور دیگری می‌شود، به دست آوردن پاسپورت کشور دومی است که امکن سفر به کشورهای زیادی را فراهم می‌آورد.

طبق آخرین رتبه‌بندی رسمی پاسپورت، کانادایی‌ها هفتمین پاسپورت قدرتمند در جهان را دارند و ایرانیان پاسپورتی با رتبه ۹۲ را دارند.

پاسپورت کانادایی یک پله از رتبه‌بندی قبلی بالاتر آمده و پاسپورت ایرانی هم ۱۰ پله صعود داشته است.

کانادایی‌ها می‌توانند بدون ویزا به ۱۸۵ کشور جهان سفر کنند و ایرانیان به ۴۴ کشور بدون ویزا یا دریافت روادید به محض رسیدن به کشور مقصد سفر داشته باشند.

این رتبه‌بندی را وبسایت معتبر «شاخص پاسپورت هنلی» انجام داده و گذرنامه ۱۹۹ کشور جهان را بر اساس سفر بدون روادید، امتیازدهی و رده‌بندی می‌کند.

• بر اساس این رتبه بندی:

سنگاپور با امکان سفر به ۱۹۳ کشور مقصد بدون نیاز به روادید، صدرنشین جدول است.

آلمان، ایتالیا و اسپانیا در رده دوم قرار گرفته‌اند.

پس از پنج سال صدرنشینی، ژاپن به رتبه سوم سقوط کرد.

پاسپورت آمریکا با امکان سفر بدون ویزا به ۱۸۴ کشور در رتبه هشتم است.

بدترین کشورها از نظر اعتبار گذرنامه:

افغانستان، عراق، سوریه و پاکستان هستند.

• وضعیت پاسپورت جمهوری اسلامی و دردسرهای مردم ایرانی

مردم ایران با پاسپورت جمهوری اسلامی به جز کشورهای اطراف و هم مرز مانند ترکیه، می‌توانند به برخی کشورهای قاره آفریقا، آمریکای جنوبی مانند ونزوئلا، بولیوی و اکوادور یا جمهوری‌های استقلال یافته شوروی سابق مثل قزاقستان سفر کنند.

آمریکا، کانادا، اسرائیل و مراکش در ایران سفارت‌خانه یا بخش کنسولی ندارند.

دریافت ویزای شینگن هم که همیشه برای ایرانیان سخت بوده است، بعد از جنبش انقلابی مهسا، سخت‌تر هم شد، چراکه با فیلترینگ گسترده، بررسی حجم زیادی از پرونده‌ها ناممکن و گرفتن وقت ویزا به رد شدن از هفت خان رستم تبدیل شد.

این درحالیست که هنوز در خاطره جمعی بسیاری از ایرانیان، پاسپورت شرابی رنگ زمان پهلوی و ارزش اعتباری که داشت، باقی مانده است.

• از گذرنامه دولت شاهنشاهی ایران تا گذرنامه جمهوری اسلامی

ایرانیان با «گذرنامه دولت شاهنشاهی ایران» بدون ویزا به کشورهای اروپایی زیادی می‌توانستند سفر کنند اما برای سفر به آمریکا، آرژانتین، برزیل، پرو، کانادا و کشورهای آمریکای لاتین، کره جنوبی، چین، ویتنام و استرالیا باید ویزا می‌گرفتند.

سفر به اتیوپی، مراکش، تونس، تایلند، سنگاپور، فیلیپین، هند، اندونزی، هنگ‌کنگ و ژاپن ویزا نمی‌خواست.

• لاغر شدن پاسپورت ایرانی

اما علت لاغر شدن پاسپورت ایرانی و رسیدن به شکل و شمایل پاسپورت جمهوری اسلامی، چه بود؟ سیاست زمان پهلوی ارتباط حداکثری با کشورها و تنش‌زدایی بود اما جمهوری اسلامی از روز ابتدای انقلاب با کشورهای زیادی درگیر شد. در این میان گروگان‌گیری سفارت آمریکا که به اندازه عمر جمهوری اسلامی از آن گذشته، شلیک اصلی به گذرنامه و اعتبار ایرانی بود. یعد از آن هم عملیات‌های خرابکارانه و ترور شخصیت‌ها در خارج از کشور و شعارهای مرگ بر کشورهای مختلف، رد شدن از روی پرچم‌ها و تهدید دیگر کشورها، جایی برای اعتبار گذرنامه جمهوری اسلامی- و نه ایرانی- نگذاشت.

برای نوشتن این مطلب از منابع زیادی استفاده شده، از جمله:

• henleyglobal.com
• radiofarda.com
• dailyhive.com