جمهوری اسلامی در کنار کاخ کرملین ایستاده است

نیروهای مزدور گروه واگنر به سمت مسکو در حرکت‌اند. شرایط برای پوتین تا چه حد جدی است؟ تأثیر شورش نظامیان روسیه بر آینده‌ی جنگ اوکراین چیست؟ جمهوری اسلامی و بویژه رهبر که همه تخم‌مرغ‌‌هایش را در سبد روسیه گذاشته چه خواهند کرد؟

جنگ در اوکراین به نقطه‌ی حساسی رسیده است و این نقطه‌ی حساس بیش از آنکه در میدان جنگ روسیه در اوکراین رقم خورده باشد، در درگیری میان نظامیان و شبه‌نظامیان روسیه پیش آمده است.

به گزارش هفته، سرنوشت این درگیری از یک سو بر رابطه‌ی میان روسیه و ایران تأثیرگذار خواهد بود، چرا که جمهوری اسلامی و در حقیقت هسته‌ی سخت قدرت در ایران در این جنگ به حمایت از روسیه برخاسته است و طبیعتا هر مسئله‌ای که بر سرنوشت روسیه و نیز ولادیمیر پوتین تأثیر بگذارد بر سرنوشت جمهوری اسلامی و رهبر آن، علی خامنه‌ای، هم تأثیرگذار خواهد بود و این موضوع تا بدان اندازه است که نورنیوز که سخنگوی شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی است، در توئیتی چنین به مقامات رژیم دلداری داده است: «اقدامات گروه واگنر گرچه از نظر شکلی با توجه به درگیر بودن روسیه در جنگ اوکراین می‌تواند آثار روانی مخربی را به‌دنبال داشته باشد، اما این گروه از نقطه نظر ماهیتی فاقد حداقل توان لازم برای به چالش کشاندن ارتش روسیه است‌.»

این اهمیت برای رژیم تا به آن جاست که خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، و خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، هر دو رخدادهای روسیه را به صورت زنده و لحظه به لحظه پوشش می‌دهند.

از سویی دیگر، کانادا هم از متحدان سفت‌وسخت اوکراین در برابر روسیه است. کانادا هر تحریمی را که می‌توانسته بر روسیه و مقامات این کشور اعمال کرده و همچنین کمکهای مالی و نظامی چشمگیری به اوکراین کرده است. این را هم باید در نظر داشت که در کانادا اوکراینی‌تبارهای بسیاری زندگی می‌کنند که نقش کلیدی آنها در شکل‌گیری این سیاستهای سخت‌گیرانه‌ی کانادا در برابر روسیه را باید در نظر داشت.

این شورش نظامیان روسیه که طبعا بر سرنوشت جنگ در اوکراین تأثیرگذار خواهد بود، به جبهه‌ی اوکراین و متحدانش چون کانادا برتری خواهد بخشید و در برابر روسیه و متحدانش مانند جمهوری اسلامی را در نقطه‌ ضعف قرار خواهد داد.

چه اتفاق‌هایی افتاده است؟

در پی درگیری‌ها میان رهبران ارتش روسیه و جنگجویان واگنر، کاخ کرملین دستور دستگیری یوگنی پریگوژین، رهبر این جنگجویان، را داده است؛ پریگوژین خواستار شورش علیه ارتش روسیه شده و در عین حال هم هرگونه تلاش برای کودتای نظامی را رد کرده است و گفته که او و ۲۵ هزار نیروی تحت فرمانش تا آخرین نفس این مبارزه را ادامه خواهد داد.

رهبر واگنر گفته که ارتش روسیه حملاتی مرگبار به اردوگاههای این گروه انجام داده‌اند و او و افرادش خواهان عدالت‌اند و هر که را در برابر آنها قرار گیرد، از میان برخواهند داشت.

هم‌زمان در مسکو، با گسترش تدابیر امنیتی و محدودسازی اینترنت، خودروهای نظامی خیابانهای این شهر را به تصرف خود درآوردند.

پس از چندی هم، بزرگراهی که مسکو را به مناطق جنوبی، از جمله روستوف و اصلی‌ترین شهر آن روستوف-نا-دونو وصل می‌کند و جایی است که این جنگجویان آن جا را به تصرف خود درآورده‌اند، بسته شده است.

به ساکنان شهر روستوف-نا-دونو هم که در ۱۱۰۰ کیلومتری جنوب روسیه و نزدیکی مرز اوکراین است و جایگاه استقرار فرماندهی ناحیه‌ی نظامی جنوب روسیه، گفته شده که از خانه‌های خود بیرون نیایند.

بنیاد بررسی جنگ در آمریکا تحلیلش این است که کوشش پریگوژین در راستای تغییر رهبری وزارت دفاع روسیه است، ولی موفقیت او دور از انتظار است.

سپهبدهای بلندپایه‌ی روسیه از نیروهای واگنر خواستند که پریگوژین را در این شورش همراهی نکنند. آنها گفته‌اند که این تنها رئیس‌جمهور است که حق تعیین رهبری نیروهای مسلح را دارد و  آن که این حق را به چالش می‌کشد در حال کودتاست.

در همین حال، وزارت دفاع روسیه هم در بیانیه‌ای از جنگجویان واگنر خواسته که در این شورش رهبر خود را همراهی نکنند و قول داده که اگر آنها چنین کاری انجام دهند، امنیتشان تضمین شده است.

پوتین هم در سخنرانی خود خطاب به ملت روسیه، بی آن که به جنگجویان واگنر اشاره‌ای داشته باشد، با بیان این که پاسخ ما خشن و سختگیرانه خواهد بود، گفت که برخی از روسها فریب خورده‌اند تا به «ماجراجویی‌ای جنایتکارانه» بپردازند.

رهبر واگنر، در پاسخ به این سخنرانی پوتین، گفت که فساد، دروغ و دیوانسالاری را در روسیه پایان خواهد داد.

رمضان قدیروف، رهبر جنگجویان چچن که برای روسیه می‌جنگند، هم شورش واگنرها را خنجری از پشت خوانده و حمایت خود را از پوتین اعلام داشته است.

در این میان، رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، در تلگرامش نوشته است که هر کسی که راه بدی را انتخاب کند خودش را نابود می‌کند و ناتوانی روسیه آشکار است.

تازه‌ترین ارزیابی اطلاعاتی وزارت دفاع انگلستان هم گویای آن است که جنگجویان واگنر هدفی جز رسیدن به مسکو ندارند. این وزارتخانه گفته که آنها از راهِ استان ورنژ به سوی شمال، به سوی مسکو، در حرکت‌اند.

مسکو در حال آماده‌باش است و تدابیر امنیتی در پایتخت روسیه و مناطق اطراف شدت گرفته است. رفت و آمدها هم محدود شده است تا اطمینان حاصل شود که جنگجویان واگنر راهی به پایتخت ندارند. دولت روسیه هم دوشنبه را تعطیل کرده است.

در سن‌پترزبورگ، دومین شهر روسیه، نیز تدابیر امنیتی بسیار شدید و گسترده است.

خبرها حاکی از آن است که نیروهای واگنر به سوی مسکو در حال پیشروی‌اند. اکنون باید نظاره کرد که سرنوشت این شورش چه خواهد شد و با تعیین نتیجه‌ی آن سرنوشت جمهوری اسلامی که روابطی تنگاتنگ با پوتین دارد به کجا خواهد انجامید.