مهدی گنجوی، نویسنده و محقق ایرانی مقیم تورنتو، با «هزارویک شب بزنجردی» در نمایشگاه کتاب تورنتو حضور داشت.
به گزارش «هفته»، ضبط و ویرایش مهدی گنجوی از «ترجمه‌ی هِنریه»، به قلم محمدباقر خراسانی بزنجردی، قدیمی‌ترین ترجمه هزارویک شب به فارسی است. این کتاب که حاصل همکاری او با میثم علیپور است در هشتصد صفحه منتشر شده و بر اساس دو نسخه‌ی خطی موجود در کتابخانه‌های هاروارد و آکسفورد ضبط و ویرایش گردیده است. به بیان خود مهدی گنجوی، این اثر تلاشی برای شناساندن روایتی کاملا ناشناخته‌مانده از هزارویک شب است که بدون کلمه‌ای سانسور منتشر شده.
مهدی گنجوی درباره نسخه موسوم به «ترجمه‌ی هنریه»، به قلم بزنجردی می‌گوید که تا چندی پیش فرض بر این بود که قدیمی‌ترین ترجمه‌ی موجود به فارسی از کتاب «الف لیله و لیله» توسط عبدالطیف طسوجی (همراه با اشعاری از میرزا سروش) در ۱۸۴۳ میلادی و به درخواست شاهزاده بهمن میرزا، پسر چهارم عباس میرزا، در دوره محمدشاه قاجار انجام شده است.
با این حال بررسی دو نسخه‌ی یادشده، تبار قدیمی‌تر و ریشه‌ی حمایتی و دلایل تولید ترجمه متفاوتی را برای قدیمی‌ترین ترجمه در دست از هزار و یک شب به دست داد. این ترجمه فارسی از هزار و یک شب را بزنجردی در دهه چهارم زندگی‌اش، در سال ۱۸۱۴ میلادی، در حیدرآباد هند و به درخواست هنری رسل، نماینده‌ی کمپانی هند شرقی در حیدرآباد، ترجمه و با عنوان«ترجمه هنریه» به وی تقدیم کرده است.
بنا به گفته‌ی گنجوی، آنچه اهمیت ترجمه بزنجردی از هزارویکشب را دوچندان می‌کند نه صرفا قدمت آن به نسبت ترجمه‌ی طسوجی و تفاوتهای سبکی و زبانی این دو که تعلق ترجمه بزنجردی به یک شاخه متفاوت و قدیمی‌تر از نسخ هزار و یک‌‌شب است.
گنجوی معتقد است، انتشار این اثر می‌تواند به شناخت تازه‌ای از سنت روایی هزارویکشب منجر شود و روایتی قدیمی‌تر، متفاوت و خوانده نشده از این داستان را در اختیار خوانندگان قرار دهد.
گفتنی است، گنجوی دانش‌آموخته حقوق دانشگاه شهید بهشتی، حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران و مطالعات خاورمیانه دانشگاه تورنتو است. او دکترایش را در زیرشاخه‌ی رهبری آموزشی و آموزش عالی در دانشگاه تورنتو به اتمام رسانده و تخصص تحقیقاتی او در جنگِ سردِ فرهنگی و تاریخ کتاب، چاپ، ترجمه و آموزش در خاورمیانه‌ی مدرن است. گنجوی مدخل «بیژن الهی» را برای دایرةالمعارف ایرانیکا نوشته و مقالاتش در مجله‌هایی چون مطالعات ایرانی و بررسی مطالعات خاورمیانه نیز منتشر شده است.
داستان‌های او در مجلات و تارنماهایی چون نوشتا، خوانش، شهروند تورنتو، ویرگول، و پیام داستان منتشر شده است. از او همچنین اشعار، مقالات و ترجمه‌های ادبی در ناممکن، سه‌پنج، مانیها، مجله بررسی کتاب، سینما و ادبیات، و هنگام به چاپ رسیده است.
گنجوی غیر از تحقیق و داستان‌نویسی، به ویرایش و احیای آثار ادبی پس از مشروطه می‌پردازد. تاکنون ویرایش او از شش اثر عبدالحسین صنعتی‌زاده، از جمله رستم در قرن بیست و دوم و مجمع دیوانگان، و نیز کتاب صادق ممقلی شرلوک هلمس ایران داروغه اصفهان از کاظم مستعان‌السلطان منتشر شده است.
ارسال نظرات