نرخ‌نامه‌ طالبان برای کنترول گرانی و تورم، مردم چه می‌گویند؟

به اساس نشر زنده گزارش‌ها توسط یوتوبرهای افغانستان از کنترول مسوولین نواحی مختلف شهر کابل و توزیع نرخنامه برای فروشندگان مواد اولیه و مهرلاک شدن صدها دکان مواد ارتزاقی توسط امارت اسلامی خواستیم نظریات مردم و دکان داران را در این باره داشته باشیم:

عبدالله بهزاد از هندوستان:

بدون داشتن برنامه و پالیسی اقتصادی بلند مدت و همه جانبه کنترول کردن قیمت و نمایش آن برای عموم یک عوام‌فریبی است.

فرض مثال قیمت همه چیز ۱۰ افغانی باشد، ولی اگر کار نباشد و اقتصاد ویران باشد، حتی همان ۱۰ افغانی هم برای یک شخص بیکار مبلغ زیاد است. این کارهای طالبان خاک به چشم ملت زدن است و عوام‌فریبی باید گام‌های اساسی را بردارند تا به رسمیت شناخته شوند.

سمیر رفیقی از کانادا بیننده گزارش‌ها:

کنترول نرخ باید توسط افراد مسلکی و کار فهم صورت بگیرد. افراد طالب که داخل ماهی فروشی یا کلچه پزی می‌شوند باید ریش‌های انبوه‌شان را بپوشانند تا نشود مویی داخل کلچه و کیک بریزد.

قربان نظری از شهر کابل:

کنترول بازار حرف خوب است؛ باید در قدم نخست نرخ اموالی که تاجر وارد می‌کند کنترول شود. بخاطریکه وقت جنس بدست دکان‌دار می‌رسد؛ چندین دست می‌شود و هربار قیمت روی جنس گذاشته می‌شود و دکان‌دار مجبور فایده خود را گرفته جنس را بالای مردم بفروشد و مساله دیگر باید امارت تکس مواد خوراکه را معاف و یا به حداقل آن برساند در غیر این صورت کنترول نرخ فایده نخواهد داشت.

عطا ایوب:

کنترول بازار کار خوبست. چون در این ۴۰ سال هر فرد در ساحه امکانات خود قانون‌شکن و ظالم شده. کنترول بسیار مهم است، چون انسان در ذاتش وحشی، قانون‌شکن و مستبد است. این قانون و کلتور است که از ترس و شرم انسان را تربیت مجدد می‌کند.

عبدالسمیع ستارزی از لندن ببینده گزارش‌ها:

گپ خوب است؛ اگر چنین پیش بروند و برای مردم کار را آماده کنند و مکاتب دوباره باز شود و با کشورهای همسایه دوست شوند. افغانستان آباد خواهد شد. از حکومت‌های قبلی در این ۵۰ سال به جز خیانت و ظلم دیگر چیزی دیده نشد.

خانم هاشمی از کانادا:

کارهای فرعی طالبان سازنده است؛ ولی نه به اندازه‌ای اینکه کم توجه‌ای آن‌ها را در مسایل بنیادین جبران نماید. سه اصل عمده و اساسی که همانا تعلیم و تربیه، اقتصاد و زراعت است را زیر پا می‌گذارند، کنترول نرخ‌ها هم توسط یوتیوبر‌های افغانستان که زنده باشند به طالبان و عده‌ای پول داده‌اند ورنه آن‌ها جز نفع پولی و چوب شلاق به چیز دیگر باور ندارند.

سید ظاهر هاشمی کانادا:

همین طوری که با جدیت در مورد کنترول و تطبیق نرخنامه خرید مواد خوراکی عمل می‌کنند؛ در مورد باز کردن درب مکاتب و دانشگاه‌ها نیز طبق خواست اکثریت مردم جدی‌تر عمل کنند. همچنان ممانعت از کار زنان و خواهران هموطن ما را که اکثرآ بیوه زنان نان‌آور خانواده هستند؛ در محراق توجه جدی خود قرار دهند و همه ممانعت‌ها و بندش‌ها را به روی زنان و دختران بزودی زود بر دارند. چون اینها همه خواست ملت افغانستان است نه تنها کنترول نرخ بازار.

میر فیض الله سادات از ترکیه:

هدف مهم است؛ اگر این کنترول بخاطر اصلاح جامعه باشد، چه بهتر که یک کار مهم انسانی بوده و آجر اخروی دارد.

فرزاد رحمانی از پلخمری:

کنترول آن‌ها بسیار درست و بجاست و مشکل اساسی در این است که اکثر مردم افغانستان ظالم شده‌اند و در ظلم و حق‌خوری عادت کرده‌اند. باید همین‌گونه برای آن‌هایی که ظلم می‌کنند و قیمت فروشی می‌نمایند، سزای مناسب داده شود تا تابع قانون گردند!

شهلا فرید فعال مدنی:

کنترول نرخ در بازار سبب قحطی می‌شود؛ ولی سیستم بازار باید انتخاب شود. بازار آزاد یا سیستم بازار متمرکز کنترول شده توسط دولت در صورتی که اقتصاد کنترول شده دولت باشد دولت کالا‌ها را وارد و خود برایش نرخ تعیین می‌کند و حق کنترول را هم دارد.

محمد عزیز:

امر کاملا پسندیده است؛ ولی در نحوه اجرا خیلی تندی و خشونت صورت می‌گیرد. آن‌ها باید راه بهتر و معقول‌تری را دنیال کنند.

سید احمد شاه هاشمیان از کابل:

افغانستان کشور وارداتی است که بیشتر کالاهای تجارتی را وارد می‌کند که کنترول آن خالی از مشکلات نیست. بهتر است که زراعت از سنتی به مکانیزه ارتقا نماید و یا اینکه در بعضی کالاهای تجارتی سبسایدی را متقبل شوند. بازهم کار شاروالی اقدام نیک است که هم نرخ و هم از احتکار و از مواد تاریخ گذشته جلوگیری می‌نمایند.

محمد رسول از کانادا:

طالب اولین بار است که بار خود را درست می‌برد! ولی به سیستم خود بررسی می‌کند! بازار آزاد کنترول نرخ؟ دوم اینکه مردم افغانستان هم نارسایی‌های خود را دارند، انصاف را نمی‌فهمند و نظافت که جز ایمان است را هم مراعات نمی‌کنند.

پوهنوال احمد شاه رفیقی از شهر کابل:

بلند رفتن نرخ مربوط کم شدن عرًضه و بلند رفتن تقاضا می‌شود. اگر عرضه زیاد و تقاضا کم باشد، نرخ پایین می‌آید. مثلا در فصل خزان که میوه‌های مثل انگور، سیب و امثال اینها عرضه شود، اگر صادر نشود، نرخ میوه و کچالو یکسان است و اگر صادر شود، قیمت می‌شود. دو سال پیش عرضه‌ی پیاز زیاد بود، پاکستان راه را مسدود کرد، در کابل پیاز سیر پنجاه افغانی معادل یک کیلو بامیه و امثالش بود و جلغوزه که اکثرآ به خارج صادر می‌شود کیلوی ۲۵۰۰ افغانی بود. اکنون نرخنامه نود و پنج فیصد تطبیق می‌شود.

ربیع هاشمی از کانادا:

باید شاروالی کابل هر هفته نرخنامه‌ها را تغییر بدهد و در ابتدا باید در بندر‌های تجارتی نرخ اجناس وارد شده را بررسی کنند تا بالای دکان‌دار هم ظلم نگردد.

عبدالخالق تنها کاشفی:

مردم از گرسنگی و بی‌خانگی در بدر هستند، جوانان و متفکرین ما فرار می‌کنند، در ریاست پاسپورت به ملیون‌ها مردم در صف می‌ایستند، و می‌خواهند این مملکت را ترک بگویند. کار و غریبی به مردم نیست. گرسنگی به اوج خود رسیده و طالب چهارراهی می‌سازد به جن‌ها و باغ می‌سازد به حور‌ها و باغچه می‌سازد به غلمان. هست و بود و زیر بنا‌های اقتصاد کشور فرو ریخت. بحران روز بروز گسترش پیدا می‌کند. نرخ کنترول کردن محراق کار نیست. بلکه دوربین را گرفتن و دور را نگریستن است. در حالی که مرداری پیش چشم خود این خبیث‌ها قرار دارد. این‌ها باید هرچه عاجل‌تر و زودتر منهدم و مضمحل شوند؛ در غیر آن نام این مملکت از نقشه‌ی جهان پاک شده و افغانستان جز آی اس آی پاکستان خواهد شد؛ زیرا طالب پروژه‌ی فوق‌العاده تخریب‌کاری امریکا و شرکای جرمی امریکاست.

به گفتۀ مسئولان شاروالی، این نرخنامه به هدف جلوگیری از احتکار در بازار تعیین شده که اگر فروشندگان برخلاف نرخنامه عمل کنند، دکان‌های‌شان از ۳ تا ۲۱ روز مسدود و خودشان به نهادهای عدلی و قضایی معرفی می‌شوند و نرخنامه تغییر می‌کند، چون بازار آزاد است.

به گفتۀ مسوولین، این نرخنامه ثابت نبوده و نظر به افزایش و یا کاهش ارزش دالر در برابر پول افغانی تغییر خواهد کرد.

این نرخنامه باعث نارضایتی شماری از دکان‌داران و اصناف شده است. آنان می‌گویند که جنس به دالر خریداری می‌شود و با توجه به ثابت نبودن ارزش دالر در برابر افغانی، آنان نمی‌توانند مطابق به نرخ شاروالی اجناس‌شان را به فروش برسانند.

محمدحسن، دکان‌دار شهر کابل:

به اساس نرخنامه شاروالی برنج ۲۴ کیلویی سیله اول ۲۶۰۰ قیمت‌گذاری شده، به همین نرخ ما می‌فروشیم ولی یک فیصد هم برای ما فایده نمی‌ماند.

حبیب الرحمن، کلانتر قصابی‌های شهر میمنه:

ما از نرخنامه خوش نیستیم، به‌ خاطری ‌که چند روز قبل به‌دلیل خشک سالی مواشی ارزان شده بود، اما اکنون اکثر مواشی خارج از ولایت می‌رود و قیمت شده است. نرخنامه برای ما مفاد ندارد بجز گوشت‌خورها.