حقوق‌های نجومی مدیران کانادایی و دردسرهای طبقه متوسط

در یک شرکت یا سازمان بزرگ شاید اختلاف دستمزد میان رأس هرم و طبقات پایین چندان عجیب نباشد اما اگر بدانید که موضوع «حقوق‌های نجومی» حتی اینجا، یعنی در کانادا هم دست از گریبان مردم برنداشته است کمی متعجب شوید! درآمد و دستمزد مدیران ارشد در کانادا ممکن است بسیار بالا باشد و این درآمد بر اساس تلفیقی از حقوق ثابت و پاداش -یا به اصطلاح حقوق و مزایای متغیر- به مدیران پرداخت می‌شود.

طبق گزارشی که به تازگی در جراید کانادا منتشر شده یک مدیر ارشد یا مدیرکل در یک شرکت یا سازمان بسیار بزرگ در روز سوم ژانویه تا قبل از ساعت ۹ و ۴۳ دقیقه صبح اولین روز کاری (با احتساب دریافت حقوق در روز دوشنبه دوم ژانویه که تعطیل رسمی بود) به‌اندازه حقوق متوسط یک سال یک کارگر یا کارمند، یعنی حدود ۵۸ هزار دلار کسب درآمد کرده است! به گزارش مرکز کانادایی سیاست‌های آلترناتیو که یک اتاق فکر در زمینه مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مستقر در اتاواست، مدیران ارشد صد شرکت و سازمان بزرگ کانادا حدود ۲۴۳ برابر یک کارمند متوسط دستمزد دریافت می‌کنند. این نسبت که رکوردی جدید محسوب می‌شود در سال ۲۰۱۸ حدود ۲۲۷ برابر بود.

ممکن است در آمریکای شمالی اینکه مدیران ارشد چقدر حقوق دریافت می‌کنند چندان موضوع حساسی نباشد اما سرعت افزایش شکاف میان حقوق آن‌ها با حقوق متوسط کارمندان و همین‌طور چگونگی محاسبه و دریافت آن‌ها در مقایسه با طبقه متوسط قطعاً مهم است. افزایش سریع شکاف میان مدیران ارشد و سطوح میانی ممکن است در کشوری مانند آمریکا بسیار عادی باشد اما در کانادا که سیاست‌های مالیاتی کمی بیشتر به سمت جامعه معطوف است موضوعی مهم است.

یکی از راه‌های کاهش اختلاف طبقاتی می‌تواند وضع قوانین مالیاتی هدفمند باشد اما این روش مشکلات و مسائل مخصوص به خود را به همراه دارد. مدیران ارشد شرکت‌های بزرگی که سهامشان در شاخص مرکب TSX تورنتو و S&P  آمریکا حضور دارند در سال ۲۰۲۱ به‌طور متوسط حدود ۱۴ میلیون دلار حقوق دریافت کرده‌اند. این میزان حقوق پرداخت شده به مدیران ارشد رکورد جدیدی است. درحالی‌که حقوق متوسط کارمندان از سال ۲۰۲۰ با حدود ۳ درصد افزایش به مبلغ ۵۸ هزار و ۸۰۰ دلار رسیده است. در سال ۲۰۱۸ این رقم حدود ۱۲ میلیون دلار برآورد شده بود.

تنها حدود ۸ درصد از حقوق مدیران اجرایی ارشد یا CEO شامل حقوق پایه یا ثابت است و مابقی آن بر اساس پاداش و ضریبی از میزان سوددهی شرکت محاسبه و پرداخت می‌شود. بر همین اساس، مدیران شرکت‌هایی که در خلال بحران کرونا عملکرد بسیار خارج از تصوری از خود ارائه دادند از دریافت حقوق‌های نجومی بی‌نصیب نبوده‌اند. این مزایا یا بنوس‌های پرداخت شده به‌صورت کمیسیون یا درصدی از مجموع سود به‌دست‌آمده -منطبق با هدف‌گذاری و استراتژی شرکت- محاسبه و پرداخت می‌شود. بنابراین پس از گذار از بحران کرونا و ظهور تورم در اقتصاد کانادا، سود شرکت‌ها نیز به همان نسبت -حداقل از لحاظ عددی- افزایش چشم‌گیری داشت که منجر به جهشی کم سابقه در پاداش و مزایای مدیران ارشد شد. تورم معمولاً برای اقتصاد خانواده‌های متوسط موضوعی ناخوشایند به شمار می‌رود که بودجه و توان اقتصادی آنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما می‌بینیم در مورد میزان درآمد مدیران ارشد این موضوع عکس است یا بهتر بگوییم هرچه تورم بیشتر، درآمد بالای هرم بیشتر!

همان‌طور که گفته شد، یکی از راهکار‌های کاهش اختلاف دستمزد که به نفع جامعه هم خواهد بود وضع قوانین مالیاتی بر طبقه فوق ثروتمند مدیران ارشد است تا بدین ترتیب شکاف کمی کاهش یافته و بخش مهمی از این دستمزد به جامعه و اقشار ضعیف بازگردانده شود. مالیات مستقیم بر درآمد مدیران ارشد ممکن است درآمدی چند ده میلیون دلاری برای دولت به ارمغان آورد و حزب فدرال نئودموکرات ‌امیدوار است بتواند آن را به سرانجام برساند. این طرح پیش‌ازاین در دهه نود میلادی در برخی کشور‌های اروپایی و بر درآمد مدیران ارشد غول‌های تجاری اعمال شد اما بنا به دلایلی از جمله استعفای مدیران ارشد متوقف شده است. بازار کار برای این طبقه از مدیران در جهان چنان کوچک است که از دست دادن هریک از این افراد می‌تواند منجر به خسارت جدی به سازمان شود.

یکی دیگر از راهکار‌ها برای دریافت مالیات از شرکت‌ها و بازگرداندن آن به ذخایر دولتی -و در نهایت به جامعه- تعیین سقف حداکثر یک‌میلیون دلار معافیت مالیاتی برای دستمزدهاست که طبق آن به ازای پرداخت دستمزد‌های بالای یک‌میلیون دلار، شرکت‌ها معافیت مالیاتی نخواهد داشت و به عبارت دیگر، در صورت پرداخت حقوقی بیش از این سقف، شرکت نخواهد توانست آن را به‌عنوان هزینه از مجموع درآمد ناخالص کسر کند. در صورت وضع چنین قانونی، دولت خواهد توانست تنها با تکیه بر درآمد فهرست صد نفر اول، مالیاتی حدود ۲۰۰ میلیون دلار به دست آورد.

نگاهی به افراد حاضر در فهرست

در سال ۲۰۲۱ بیشترین حقوق در میان مدیران ارشد را Philip Fayer مدیرعامل، سهام‌دار و بنیان‌گذار شرکت Nuvei با ۱۴۰ میلیون دلار به خود اختصاص داد و این در حالی است که حقوق پایه وی کمتر از یک‌میلیون دلار تخمین‌زده می‌شود. اختلاف حقوق وی با نفر دوم یعنی Patrick Dovigi از شرکت GFL Environmental در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۰۰ میلیون دلار بود. نفر آخر در این فهرست آقای Tim Gitzel مدیرعامل شرکت Cameco Corp از ساسکاچوان با حقوق سالانه شش و هفت‌دهم میلیون دلار بود. از دیگر چهره‌های شناخته شده در این گروه می‌توان به آقای Joe Natale  مدیرعامل گروه ارتباطات راجرز اشاره کرد که با حدود ۲۷ میلیون دلار درآمد در جایگاه پنجم قرار دارد. مدیران ارشد شرکت‌های مشهور دیگری از جمله  SNC-Lavalin، ارتباطات شاو، خطوط راه‌آهن CN، شاپیفای، Canadian Tire  و همچنین مدیران بانک‌ها و مؤسسات مالی نیز در این فهرست حضور دارند. غایبان بزرگ این فهرست اما مدیران شرکت‌های هواپیمایی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای مواد غذایی بودند که با توجه به سود قابل‌توجهی که در دوران پس از کرونا به دست آورده‌اند، مدیرانشان در این فهرست قرار نگرفتند. پیش‌بینی می‌شود شرکت‌های موفق در سال ۲۰۲۲ نیز به پیروی از سال ۲۰۲۱ سود سرشاری به دست آورده باشند و به همین دلیل نام مدیران آن‌ها در این سال نیز کماکان در این فهرست وجود خواهد داشت. حقوق مدیران ارشد شرکت‌ها اغلب به‌صورت نقدی، سهام شرکت یا مجموعه‌ای از سهام در بازار‌های بورس پرداخت می‌شود.

مقایسه جنسیتی

با بررسی آمار مربوط به صد مدیر ارشد کانادایی که بیشترین حقوق را در سال ۲۰۲۱ دریافت کرده‌اند مشاهد شد که تنها سه زن در میان این فهرست حضور دارند. بانوان حاضر در این فهرست عبارت‌اند از خانم Linda Hasenfratz از شرکت Linamar Group با درآمدی حدود ۱۵ میلیون دلار، خانم Ann Fandozzi مدیر شرکت Ritchie Bros. Auctioneers با درآمد ۱۳ میلیون دلار و خانم Dawn Farrell مدیر سابق شرکت Transalta با درآمد حدود هفت و نیم میلیون دلار که اکنون به استخدام شرکت Trans Mountain درآمده است. بنابراین با این تعداد از زنان، برابری جنسیتی در این فهرست تقریباً معنی ندارد. حتی تعداد مرد‌هایی که نامشان «مارک» است از تعداد زنان در این فهرست بیشتر است. با این وجود این موضوع گواه آن نیست که در فرایند استخدام مدیران ارشد تبعیض صورت گرفته باشد چرا که مدرکی از این مدعا در این گزارش ارائه نشده است.

منابع: وب‌سایت شبکه‌های‌ خبری فایننشال، سی‌بی‌سی، گلوبال نیوز