در تریبون آزاد هفته مطرح شد:

لزوم تشکیل ائتلاف اپوزیسیون خارج از کشور

لزوم تشکیل ائتلاف اپوزیسیون خارج از کشور

انقلاب ۱۴۰۱ ایران به مرحله خاصی رسیده است. با وجود گذشت ۱۱ هفته از شروع اعتراضات و استفاده جمهوری اسلامی از همه ابزارهای خود برای به اصلاح خودش «جمع کردن» ماجرا، اعتراضات خیابانی، شعاردهی از خانه‌ها و اعتصاب‌ها هرچند پراکنده هنوز ادامه دارد.

تریبون آزاد هفته متعلق به خوانندگان است. تنها محدودیت انتشار مطالب در این بخش قوانین کانادا و همچنین اساسنامه‌ای است که برای این بخش تدوین و اعلام شده است.

 

این وضعیت قبلاً توسط هیچ‌یک از دو طرف تجربه نشده است. در اعتراضات قبلی، معمولاً بعد از یک سلسله سرکوب و عملیات روانی، موج ایجادشده حداقل در ظاهر از بین رفته و رویه روزمره به شهرها برمی‌گشت، اما این بار با وجود استفاده حکومت از همه ظرفیت‌هایش هنوز شعله مخالفت‌ها روشن است. از سوی دیگر، اعتراضات خیابانی با وجود همراهی گاه‌وبیگاه با اعتصاب‌ها، از مرحله تجمعات یا بعضاً تظاهرات فراتر نرفته و مثلاً مرکز دولتی مهمی اشغال نشده است. در چنین وضعیتی وجود یک گروه هماهنگی یا سیاست‌گذاری می‌تواند به حرکت‌های اعتراضی جهت‌دهی کرده و باعث هم‌افزایی آن‌ها شود طرف معادله را به نفع انقلاب سنگین‌تر کند.

با وجود حضور افراد و چهره‌های زیاد مرجع و تأثیرگذار در داخل ایران، با توجه به واکنش حکومت به‌محض مطرح‌شدن هر یک از این چهره‌ها، امکان شکل‌گیری چنین مرجعی در داخل ایران عمل وجود ندارد. چهره‌های اجتماعی همچون نسرین ستوده و نرگس محمدی یا حتی اصلاح‌طلبانی که به‌زعم جمهوری اسلامی هنوز پتانسیل راهبری اپوزیسیون داخلی را دارند از جمله مصطفی تاج‌زاده و فائزه هاشمی در زندان هستند. در بین چهره‌های ملی مذهبی و دیگران نیز شخصیت شناخته‌شده‌ای که توان همراه‌سازی و جریان‌سازی قابل‌توجهی داشته باشد باقی نمانده و سران احزاب مطرح کرد هم خارج از ایران هستند. تنها استثنا شاید مولوی عبدالحمید باشد که به دلیل شرایط خاص سیستان و بلوچستان، حکومت هنوز نتوانسته زمینه محدود یا بی‌اثرسازی او را فراهم آورد. بنابراین تشکیل یک شورای ائتلافی در اپوزیسیون خارج از کشور می‌تواند شروع خوبی برای ایجاد هماهنگی فعالیت‌های انقلاب و احیاناً جهت‌دهی اولیه شورای انقلاب برای دوران پس از جمهوری اسلامی باشد.

این ائتلاف در ضمن می‌تواند به‌عنوان صدای ایرانیان در خارج از ایران و هماهنگ‌کننده اقدامات بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی بوده و نگرانی جامعه بین‌المللی از ایجاد خلأ قدرت در صورت فروپاشی جمهوری اسلامی را هم رفع کند. ضمن اینکه سران برخی از کشورها (از جمله رئیس‌جمهوری فرانسه) برای شناسایی انقلاب ایران انتظار دارند اپوزیسیونی معتبر با چشم‌انداز سیاسی مشخص برای مذاکره وجود داشته باشد.

از سوی دیگر اما، صرف تشکیل چنین ائتلافی واکنش‌هایی را به همراه خواهد داشت. جمهوری اسلامی به‌طور حتم شروع به جنگ روانی کرده و رونمایی از هرگونه ائتلاف را به‌عنوان شاهد خود در وجود یک توطئه خارجی در پس قیام انقلابی معرفی خواهد کرد و بسته به نوع ترکیب اعضا شروع به تخریب چهره‌ها خواهد نمود. حتی در بین معترضان نیز به دلیل پیشینه تاریخی بدبینی به جریان‌های خارج از کشور، شاهد بازخوردهای منفی و بعضاً ریزش‌هایی خواهیم بود. اما در مقابل، برای کم اثر کردن این دو موج منفی و همراه‌سازی اکثریت مردم، ائتلاف می‌تواند با در پیش گرفتن رویکردی اعتماد ساز، خود را به‌عنوان یک بخش قابل‌اتکای جنبش انقلابی مطرح کرده و نقش خود را تحکیم کند.

نخستین رویکرد اعتماد ساز، فراگیر بودن و فراگیر ماندن ائتلاف است. در صورتی که اعضای اپوزیسیون بتوانند از گروه‌های سیاسی مختلف و حتی متضاد در کنار هم قرار گرفته و فعالیت هماهنگ انجام دهند، این پیام به داخل ایران نیز مخابره می‌شود که تکثرگرایی در این ائتلاف به رسمیت شناخته‌شده و یک رویکرد ماندگار خواهد بود. اگر جریان‌های اصلی اپوزیسیون را دو گروه جمهوری‌خواه و طرفداران سلطنت مشروطه بدانیم، این ائتلاف ضمن شمول نمایندگان این دو جریان می‌بایست شامل اعضا یا تضمین‌کننده حقوق مدنی و خواسته‌ای گروه‌های اقلیتی دیگری همچون جریانات چپ و احزاب کرد هم باشد. مادام که گروهی به سه اصل تمامیت ارضی ایران، اعلامیه حقوق بشر سازمان ملل و دموکراسی پیش و پس از انقلاب متعهد باشد می‌تواند عضوی از این ائتلاف باشد.

ائتلاف همچنین باید مرتباً نقش اپوزیسیون داخل ایران را نیز متذکر شده و اعلام نمایند که در فرآیند استقرار سیستم حکومتی جدید (از طریق تشکیل مجلس مؤسسان، شورای گذار، شورای انقلاب یا هر مکانیزم دیگری که بر اساس خواست اکثریت باشد) بدنه اصلی تصمیم‌گیری از چهره‌های داخل ایران خواهند بود. این اعضا حتی در مراحل بعد می‌توانند با برخی از اعضای معتدل‌تر در ساختار جمهوری اسلامی (دولت، نیروهای نظامی، اطلاعاتی و غیره) تماس‌هایی برقرار کرده و زمینه جذب آن‌ها به جنبش و فرآیند گذار را هم فراهم نمایند.

فرآیند تشکیل و بلوغ ائتلاف البته فرآیندی تدریجی است اما به‌هرحال باید از نقطه‌ای شروع شود. به نظر می‌رسد خانم شیرین عبادی به‌واسطه احترام و شناخته شده بودن در سطح بین‌المللی به‌عنوان برنده جایزه صلح نوبل، آقای رضا پهلوی به‌عنوان مرجع اپوزسیون سلطنت‌طلب -مشروطه‌خواه و همچنین پشتیبانی شخص خودشان از دموکراسی سکولار و همچنین آقای حامد اسماعیلیون با توجه به اعتماد جامعه ایرانی در داخل و خارج به ایشان و توان سازمان‌دهی مناسب افراد مناسبی برای ایجاد هسته اولیه ائتلاف باشند. البته من از خواست یا برنامه این بزرگواران برای داشتن نقش در این ائتلاف اطلاعی ندارم و هدف از این نام بردن از آنان نیز تنها پیشنهاد است.

به امید ایران آباد و ایرانی ؚآزاد.

۱۹ نوامبر ۲۰۲۲

 

در این رابطه بیشتر بخوانید:

 

برچسب ها:

بابک فرزامی، فارغ‌التحصیل مهندسی صنایع، از سال ۲۰۱۶ ساکن کانادا است.
مشاهده همه پست ها

ارسال نظرات