مهاجران افغان یک سال بعد از روی کار آمدن طالبان: دیدگاه‌ها درباره کانادا و زندگی جدید

اینکه این مهاجرین تا چی اندازه در کانادا احساس آرامش دارند و کشور کانادا را چگونه یک کشور یافتند و آیندۀ‌شان را در کانادا چگونه می‌بینند با چند تن از آن‌ها صحبت کردیم و نظریات‌شان را در این مورد جمع‌آوری نمودیم و دریافتیم که اکثریت‌شان از کانادا سپاس‌گزارند و ابراز رضایت می‌نمایند. از این جمله خانم آمنه مایار عضو جامعه مدنی و مدافع حقوق زن که سال‌ها عمرش را در دفاع از حقوق زنان در افغانستان سپری نمود و با فروپاشی جمهوریت در افغانستان و شرایط ناگوار امنیتی وادار به ترک وطن شد و در پروسه تخلیه از افغانستان به کانادا آمد؛ در باره اینکه کانادا را چگونه یک کشور یافته است؛ می‌گوید:

«من کانادا را یک کشور مساعد، آرام و مصون برای زندگی یافتم. بخصوص هنگامی‌که می‌بینیم از هر مملکت در اینجا مهاجر آمده است و مهاجرین بدون تبعیض مانند دیگر کانادایی‌ها زندگی دارند و دولت کانادا برای‌شان تاحدامکان تمام معیشت‌های زندگی را فراهم ساخته چی از نگاه معیشت زندگی و چه از لحاظ درس و تعلیم و چه از لحاظ کار و امنیت و یا از لحاظ سطح زندگی هیچ‌گونه تفاوت بزرگی میان همدیگر وجود ندارد و واقعاً هر انسان اینجا تجربه می‌کند که انسانیت وجود دارد و ترحم در دل‌ها راهش را یافته است و در اینجا ارج‌گذاری به مقام بشر بیشتر دیده می‌شود. به طور خلاصه که بشر چه طفل باشد و چه زن و مرد و چه یک فردی صحتمند باشد و یا معیوب از هر لحاظ برایش ارزش قایل‌اند. طبعاً تشکری می‌کنیم از کشور کانادا که بدون تفاوت و بدون تبعیض و فرق گذاشتن میان سیاه‌پوست و سفیدپوست و یا عرب و عجم شرایط زندگی را برای همه یکسان مهیا ساخته است.»

اینکه خانم مایار در جریان سفر به کانادا چه مشکلات را تجربه کرده؛ گفت: «ما منیحث افغان مشکلاتی که در داخل کشور داشتیم را یک‌سو می‌گزاریم و وقتی که رهسپار مهاجرت و غربت شدیم قبل از آمدن به کانادا پنج ماه را در کشور آلبانیا سپری کردیم و شما خود می‌دانید که منتظر بودن کار مشکل است که گذشت. درحالی‌که در کشور میزبان تمام سهولت و شرایط زندگی برای ما مهیا بود و مردم آلبانیا مردمان خوبی بودند و با مهاجرین رویۀ خوب داشتند و در آنجا نهادی که ما را حمایت می‌کرد همه سهولت را برای ما فراهم ساخته بود؛ اما تنها مشکل ما دوری از وطن و فامیل‌ها و اولادهای ما بود که متأسفانه کشور آلبانیا به همه اعضای خانوادۀ ما ویژه نفرستاده بود و از سوی دیگر درد و رنج کشیدن درباره وضعیت افغانستان روح و روان ما را می‌آزرد و همان قسمی که می‌دانید با وجود همه سهولت‌ها و خدماتی که به ما فراهم شده بود بازهم مهاجرت خودش به ذات خودخواه مخواه مشکلاتش را دارد تا اینکه به محیط و اجتماع و فرهنگ و آب و هوا سازش پیدا شود نیاز به زمان دارد که اینها شاید مشکلات جزئی باشند. یعنی همه مهاجرین در هر شرایطی که وارد کانادا و دیگر ممالک شده‌اند حتمی چنین مشکلات را تجربه کرده‌اند. در مجموع می‌خواهم ابراز بدارم که من و خانواده‌ام از کشور کانادا سپاس گزاریم که در چنین شرایط سخت و ناگوار دست ما را گرفتند و شرایط زندگی را برای ما میسر ساختند.»

خانم مایار در بارۀ آیندۀ خود و اولادهایش در کانادا می‌گوید: «طبعاً در کانادا؛ آینده زندگی بهتر در انتظار ما است. چون برای تحصیل اولاد‌ها شرایط بیشتر مساعد است و بخصوص امنیت خوبی که دارد و برای ما که از کشوری بی‌امنی چون افغانستان آمدیم اینجا امیدوارکننده است. زیرا زندگی نمودن در یک کشور قانونمند و پیشرفته تا یک کشور بی‌امن و قانون‌شکن تفاوت‌هایش را دارد.»

روبینا همدرد ژورنالست و فعال مدنی که در عرصه‌های مختلف در افغانستان کار و فعالیت کرده و از هیچگونه سعی و تلاش برای تغییر در افغانستان دریغ نورزیده و عمر عزیزش را وقف خدمت به هم‌نسلانش نموده و با روی کار آمدن طالبان؛ با فرزندان و شوهرش وارد کانادا گردید در باره اینکه کانادا را چگونه یک کشور یافته می‌گوید: «کانادا از دید من پر امن‌ترین جاست که امنیت در آن تأمین است و ما کسانی که از کشورهای ناامنی مانند افغانستان آمدیم و تشنۀ صلح استیم که سال‌ها در انتظار صلح بودیم؛ ارزش امنیت را بیشتر احساس می‌کنیم. دومین خوبی کانادا تفاوت‌های قومی است که از هر قوم و تبار در اینجا زندگی می‌کنند و کلچرهای متفاوت وجود دارد و همه کلچرها با هم یکجا شده کانادای بزرگ را با تنوع فرهنگی ساخته‌اند. قسمی که شما درجریان استید بیشتر مهاجرین افغان در پروسه تخلیه به کلگری، ونکور و تورنتو آمده‌اند و این همه مهاجرین می‌توانند؛ در هرشهری از کانادا که خواسته باشند زندگی کنند و رسم و رواج خودشان را داشته باشند و مراسم ملی و مذهبی را به خواست خود تجلیل نمایند که جای بسا خوشی است. از نظر من کانادا جایی است که قانون بخوبی مراعات می‌شود و همه می‌کوشند تا قوانین را تطبیق کنند و در اینجا هیچگونه فرقی میان افراد وجود ندارد و همه مسوول اجرای قانون‌اند. تاجایی که دیده می‌شود شرایط دریافت کار همچنان در شهر کلگری که ما را آورده‌اند مساعد است و هر کس می‌تواند به هرسویه کار پیدا کند. یعنی اینکه اکثر مهاجرین که اگر سواد کافی هم ندارند در اینجا شرایط کار برای‌شان مهیا شده و می‌توانند هم کار کنند و ادامه تحصیل نمایند و از لحاظ قیمت‌ها و هزینه زندگی دریافتیم که اینجا کرایه خانه نسبتآ بلند است اما در مقابل اگر کار باشد و طریقه درست دریافت پول وجود داشته باشد این مشکل هم حل خواهد بود.»

خانم همدرد دربارۀ مشکلات آمدن به کانادا گفت: «خوشبختانه باید بگویم که در قسمت آمدن به کانادا کدام مشکل بزرگی را تجربه نکردیم؛ بخاطری که ما را یکی از نهاد‌های امریکایی از افغانستان بیرون کرد و به کشور آلبانیا فرستاد و در آنجا کانادا را برای اقامت انتخاب کردیم و مسوولین آلبانیا ما را به سفارت کانادا معرفی کرد و کشور کانادا به زودی وارد اقدام شد و کیس‌های ما را در جریان انداخت و در نتیجه بعد از چهار ماه به کانادا آمدیم و در این مدت؛ در آلبانیا تمام شرایط زندگی را برای ما مهیا ساختند. ممنون استیم از خدماتی که به ما ارایه شد و وقتی وارد کانادا شدیم تا دو _سه ماه برای اینکه اسناد ما تکمیل شود؛ ما را در بهترین مهمان‌خانه‌ها پذیرایی کردند که از این ناحیه همچنان جا دارد تا از کشور کانادا قلبآ سپاس گزاری کنیم.»

خانم همدرد در بارۀ اینکه تا چه حد در کانادا امیدوار است و آیندۀ خود و اولادهایش را چگونه می‌بیند؛ می‌گوید: «در اینجا آیندۀ ما را از هر نگاه روشن و خیلی‌ها امیدوارکننده می‌بینم و از اینکه ما زنان و دختران مشکلات زیادی را در داخل افغانستان تجربه کردیم؛ امیدواریم اولادهای ما هیچگاهی چنین حالت را تجربه نکنند که به یقین چنین نخواهد شد. چون اینجا همه فرصت‌ها و چانس‌های خوب در انتظار ماست و حمایت‌های زیادی برای اطفال وجود دارد. اگرچه دور از وطن استیم و درد دوری وطن برای ما مشکل است؛ اما بهرحال داشتن امنیت و مصونیت جانی و مالی بزرگ‌ترین نعمت است که اکنون متاسفانه هموطنان ما از چنین نعمت برخوردار نیستند. یکی دیگر از آرزوهای ما اینست که ما اینجا بتوانیم کار کنیم تا اینهمه خوبی‌ها را ادا نماییم و مصدر خدمت به هموطنان خود نیز گردیم.»

ربیع رسا جوانی که یکسال قبل به کانادا آمد؛ می‌گوید: «بدون شک ما کسانی که به وسیلۀ پروسۀ تخلیه به کانادا آمدیم از خوش چانس‌ترین افراد بودیم چون بدون هیچگونه زحمت وارد کانادا شدیم. امیدواریم دین بزرگی را که در قبال کانادا داریم روزی ادا نماییم و دراین کشور کار و فعالیت کنیم و از تمام فرصت‌های دست داشته استفاده مفید نماییم.»

آقای رسا یکی از مشکلاتش را چنین بیان کرد: «یگانه مشکلی را که من اینجا تجربه کردم، اینست که اسناد تحصیلی‌امرا به آسانی قبول نمی‌کنند. اگرچه لسان انگلیسی را به درستی می‌فهمم یعنی افهام و تفهیم می‌توانم و در افغانستان در چندین موسسات غیردولتی کار کرده‌ام و در ضمن اینجا کورس لسان فرانسوی را هم تعقیب کردم اما در این اواخر در یکی دو موسسه تحصیلی که رجوع کردم به من پیشنهاد دادند تا شغل‌های مسلکی را به زبان فرانسوی بخوانم. امیدوارم چانس خواندنم به زبان انگیسی بیشتر باشد تا بتوانم به زودی درس را تمام نمایم و وارد بازار کار شوم. چون اگر منتظر فراگرفتن بیشتر لسان فرانسوی باشم شاید وقت بیشتر را ایجاب کند. امیدوارم هرچه زودتر وارد کار شوم و تجربۀ کار کانادا را حاصل نمایم. تا بتوانم به کانادا مفید واقع شوم و در ضمن به هموطنان و فامیل و اجتماعی که به من محبت داده‌اند مصدر خدمت شوم.