به گزارش هفته با اعلام این درخواست در روز ۲۸ اوریل، خانواده‌های زندانیانِ اعدام شده در دهه شصت که نزدیک به ۴۰ سال فریاد دادخواهی‌شان در جمهوری اسلامی به هیچ وجه شنیده و رسیدگی نشده و حتی بارها مورد اذیت و آزار قرار گرفته‌اند و از برگزاری مراسم در گورستان خاوران بازداشته شده‌اند؛ بسیار شادمان شدند و تصاویر منتشر شده از آن‌ها نشان می‌دهد که در خارج از دادگاه جمع و در کنار همدیگر اشک شادی و غم می‌ریزند.
دادخواهی هزاران کیلومتر دورتر از کشته‌شدگان خاوران
حمید نوری معروف به حمید عباسی در نوامبر (آبان) سال ۲۰۱۹ در زمانی که به دلایل شخصی به سوئد سفر کرده بود، با برنامه‌ریزی و شکایت دو شهروند ایرانی و به ظن مشارکت در کشتار زندانیان مجاهدین خلق و سازمان‌ها و احزاب کمونیست و چپ‌گرا در تابستان ۱۳۶۷، بازداشت و روند دادگاه او شروع شد.
آخرین جلسه دادگاه نوری (هشتاد و نهمین جلسه)، ۳۵ هزار کیلومتر دورتر از ایران و در خاک سوئد برگزار شد؛ دادستانی سوئد با بیان اینکه اتهام‌های این مقام اسبق قضایی ایران، جنایت علیه بشریت و قتل عمد است؛ حمید نوری را فردی خطرناک دانست که باید پس از تمام شدن جلسات دادگاه در زندان بماند.
|
چند مورد از دفاعیات حمید نوری در مدت چند ماهه دادگاه: * در دوران اعدام‌ها معاون دادیار سابق زندان گوهردشت نبوده و از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۷۲ در زندان اوین بوده است. *برخی زندانیان کمونیست و همچنین زندانیان وابسته به سازمان مجاهدین خلق در سال ۶۷ اعدام شده‌اند و باید از دولت ایران در این زمینه استعلام شود که چرا این افراد اعدام شده‌اند. * نامه آیت‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی درباره اعدام‌ها را نه تأیید می‌کند و نه تکذیب می‌کند. این در حالی است که او در مرحله نخستین دفاعیات خود اصالت این نامه را زیر سؤال برده و آن را جعلی خوانده بود. (خمینی سال ۱۳۶۷ در نامه‌ای رسمی صراحتاً می‌گوید: «کسانی که در زندان‌های سراسر کشور بر سر موضع نفاق خود پافشاری کرده و می‌کنند، محارب و محکوم به اعدام می‌باشند.) * اعدام‌های تابستان سال ۶۷ داستانی سرتاسر خیالی، توهمی و پوشالی، جعلی و غیرمستند است اما کشتار اصلی در آن سال در کرمانشاه و مرزهای ایران رخ داده است. دو قتل‌عام و کشتار در سال ۶۷ انجام شده یکی توسط گروهک منافقین که مردم ایران را قتل عام کرد. یک قتل عام هم توسط رزمنده‌های ایرانی انجام شد که نسل منافقین را در استان کرمانشاه برکندند. *طرح شکایات علیه‌اش را تنها یک نمایشنامه خیمه‌شب‌بازی دانست که در طول ۳۳ سال نوشته شده و در دو دقیقه آن را به هوا می‌فرستد. *چون به شخصیت حقوقی‌اش حمله شده پس باید از شخصیت حقوقی در نظام مقدس جمهوری اسلامی دفاع کند. *او چندین بار تکرار کرد رازهایی را خواهد گفت که تا الان به زبان نیامده‌اند. *از شاهدان شکایت خواهد کرد. * توهین به روح‌الله خمینی، ابراهیم رئیسی، قاسم سلیمانی و اسدالله لاجوردی حال و احوال او را دگرگون کرده است. *نوری خود را «نگهبان بند» در زندان‌های ایران معرفی کرد که با همه زندانیان دوست و رفیق بوده است. * او از پلیس‌های سوئدی انتقاد کرد و گفت که عادلانه بازجویی نشده است. |
اشک شوق بازماندگان بعد از ۴۰ سال
نیره جلالی معروف به مادر بهکیش یکی از مادران خاوران بود که پنج فرزند و دامادش را در اعدام‌های سال شصت از دست داده بود. او درحالی سال ۱۳۹۴ درگذشت که همچنان به دنبال نشانی از محل دفن بچه‌های کشته‌شده‌اش بود.
منصوره بهکیش یکی از دخترهای ایشان که عضو فعال گروه‌های مادران و خانواده‌های خاوران و مادران پارک لاله است و در فوریه ۲۰۱۸ بهکیش به اتهام «تبلیغات علیه دولت» و «تبانی علیه کشور» به ۵ تا ۷ سال زندان محکوم شد و دست آخر به مهاجرتی اجباری از کشورش تن داد؛ با انتشار عکسی در صفحه اینستاگرامش و در کناراعضای دیگر خانواده‌های کشته شدگان دهه شصت نوشت: «اردیبهشت ۱۴۰۱ (۲۸ آپریل ۲۰۲۲)، دادستان‌ها در دادگاه استکهلم مشارکت حمید نوری در کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ را تایید کردند و از قاضی و هیئت منصفه دادگاه خواستار حبس ابد برای او شدند.»
به گزارش رادیو زمانه؛ مقامات زندان در آن سال هرگز جسد فرزندان مادر بهکیش را به خانواده تحویل ندادند و او مدام بین زندان اوین و بهشت زهرا به دنبال جنازه فرزندانش بود تا اینکه مأموری در بهشت زهرا دلش به حال او می‌سوزد و آدرس خاوران را می‌دهد. محمد در اسفند سال ۱۳۶۰، سیامک اسدیان (دامادش) در مهر ۱۳۶۰، زهرا در شهریور ۱۳۶۲، محسن در اردیبهشت ۱۳۶۴ و محمود و علی در شهریور ۱۳۶۷ کشته می‌شوند.
مادر بهکیش در مورد زندگی‌اش گفته بود: «من بیشتر عمرم را جلوی در زندان‌ها برای گرفتن ملاقات و در گورستان‌ها گذراندم.»
مادر بهکیش در ۲۰ آبان ۱۳۹۰ پیامی را برای احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران ضبط و گله کرد که چرا سازمان ملل اعدام فرزندانش را پیگیری نمی‌کند.
وکیل ایرانی کارشناس پرونده حمید نوری
چندی پیش هم «محمد اولیایی‌فرد»، وکیل دادگستری ایرانی؛ به درخواست دادگاه سوئد کارشناس پرونده حمید نوری شد. اولیایی‌فرد تنها ایرانی در بین هیئت قضات، تیم دادستانی و وکلای متهم و شاکیان است که همگی از کشور سوئد هستند. این وکیل در روز پنج‌شنبه، ۴ فروردین ۱۴۰۱، به صورت آنلاین از دادگاهی در کانادا در جلسه دادگاه حمید نوری شرکت کرد.
محمد اولیایی‌فرد، گزارش ۱۵ صفحه‌ای در مورد مسئولیت حمید نوری در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ در زندان گوهردشت را ارایه و به سوالات هیئت قضات، تیم داستانی و وکلای متهم و شاکیان پاسخ داد. او که در حال حاضر ساکن کانادا است در سال ۲۰۱۵ جایزه حقوق بشر مرکز بین‌المللی حقوق بشر کانادا را از آن خود کرده است.
پنهان کاری جمهوری اسلامی، آمار ۴ هزار نفری سازمان عفو بین‌الملل
گفتنی است در دهه ۶۰، خصوصا در تابستان ۶۷، در زندان‌های اوین و گوهردشت در تهران و زندان‌های مشهد، شیراز، اهواز و برخی دیگر از شهرهای ایران با دستور مستقیم آیت‌الله خمینی، و با تصمیم هیئت‌هایی که به هیئت مرگ معروف شدند، اعدام شدند.
بسیاری از این اعدام‌شدگان از هواداران سازمان مجاهدین خلق و شماری از آن‌ها از هواداران دیگر گروه‌های چپ بودند که در سال‌های ابتدایی دهه ۶۰ زندانی شده بودند. به دلیل پنهان‌کاری حکومت ایران، آمار دقیقی از این اعدام‌ها وجود ندارد، اما بر اساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل، حدود ۴۴۸۲ مرد و زن در فاصله دو ماه ناپدید شدند.
ارسال نظرات