توییت مارگارت اتوود نویسنده برجسته کانادایی: مرگ وحشیانه “مهسا امینی” شاید لحظه سرنوشت‌سازی برای ایران باشد

«مارگارت اتوود» در روزهای اخیر علاوه بر زدن توییت؛ بارها، اخبار، عکس‌ها، مقاله و… که به اعتراضات اخیر ایران می‌پردازد را ری‌توییت کرده است، آن‌هم نه فقط از افراد سرشناس بلکه از مردم عادی که در دل این اعتراضات هستند و فیلم و عکس‌هایشان را منتشر می‌کنند.

اما چرا اتوود و پیگیری‌اش پیرامون اخبار ایران، می‌تواند جالب توجه‌تر از دیگر نویسنده‌ها باشد؟

مارگارت اتوود یکی از سرشناس‌ترین و تحسین‌شده‌ترین نویسندگان عصر حاضر است. او شاعر، منتقد، فعال سیاسی و فمینیست کانادایی است که نه‌فقط امروز و در روزهای اعتراضات مردم ایران به کشته‌شدن «مهسا امینی» واکنش نشان داده؛ که سال‌هاست جریانات سیاسی ایران، خصوصاً وضعیت زنان را دنبال می‌کند.

به‌طور مثال او در سال ۲۰۱۹ یکی از جوایزش را به «نسرین ستوده» وکیل زندانی حقوق بشر تقدیم کرد و از مقامات ایرانی خواست که او را آزاد کنند.

اتوود سال‌ها پیش هم کتابی تحت عنوان «سرگذشت ندیمه» را نوشت که بسیار به وضعیت ایرانیان در مواجهه با حکومت استبدادی دینی نزدیک بود. اتوود که در بیشتر کتاب‌هایش، زنان درگیر ایدئولوژی پدرسالارانه هستند؛ در رمان «سرگذشت ندیمه» به این موضوع به‌طور محوری‌تر می‌پردازد.

داستان در امریکا می‌گذرد؛ بعد از ترور رئیس‌جمهور با گلوله و به رگبار بستن همه اعضای کنگره ایالات متحده توسط مسیحیان بنیادگرا. درواقع انقلابی در امریکا رخ می‌دهد و حکومتی تمامیت‌خواه و مسیحی به نام «جمهوری گیلاد» تشکیل می‌شود. قوانین این جمهوری شاید برای همه خوانندگان موردتوجه و اسفناک باشد اما برای ایرانیانی که این کتاب را می‌خواندند؛ شگفت‌آور بوده است چراکه کاملاً با قوانین حکومت جمهوری اسلامی که روحانیان در ایران راه انداختند شباهت داشت.

در این حکومت مذهبی، آزادی‌های شهروندان زیر پا گذاشته می‌شود؛ دین دیگری جز دین رسمی کشور مورد قبول نیست؛ سقط جنین ممنوع، هم‌جنس‌گرایی غیرقانونی، مخالفان اعدام و تبعید می‌شوند؛ روزنامه توقیف و ایستگاه‌های بازرسی در شهر قد علم می‌کنند.

حکومت سرکوبگر به نیروهای امنیتی و پروپاگاندای خود متکی است و اما آنچه بیشتر از همه این حکومت مذهبی را برای ایرانیان دارای تصویر واضح‌تر و ملموس‌تری می‌سازد؛ رفتارش با زنان است.

در جمهوری گیلاد؛ بیشترین ارزش و کاربرد زنان در بچه آوری است؛ حجاب برای آن‌ها اجباری است و حکومت آن‌ها را به «مرواریدی در صدف» تشبیه می‌کند، تشبیهی که سال‌ها در جمهوری اسلامی به انواع مختلف شنیده شد و روی بیلبوردهای شهری رفت؛ از جمله: «زن باحجاب همچون مروارید در صدف است»؛ «زن در حجاب مانند گوهری در صدف است»، «حجاب، صدفی بر گوهر وجود است» و …

مارگارت اتوود؛ «رمان سرگذشت ندیمه» را سال ۱۹۸۵ نوشته است؛ دقیقاً در سال‌هایی که تغییرات زیادی در دنیا در حال رخ دادن بوده است. یکی از این موارد هم انقلاب اسلامی ایران بوده که شش سال پیش از نوشتن این رمان اتفاق می‌افتد. اتوود نه‌تنها از مشاهدات خودش بلکه از تجربیات زنان ایرانی که از دوستان او بوده‌اند هم استفاده کرده است و تقریباً هر نقدی بر روی کتاب او در این سال‌ها نوشته شده به شباهت «جمهوری اسلامی» با «جمهوری گیلاد» اشاره کرده است.

امروز در سپتامبر ۲۰۲۲، بعد از گذشت ۳۷ سال از نوشتن کتاب «سرگذشت ندیمه»، نویسنده این کتاب از رقم خوردن سرنوشت مردم کشوری که حکومت زنانش را بیش از ۴۳ سال سرکوب کرده است، می‌نویسد و این روزها را «برهه حساسی» برای ایرانیان می‌داند.

کمی پایین‌تر از این توییت هم یک دختر ایرانی از نسل بعد از انقلاب؛ در صفحه این نویسنده کانادایی، خطاب به دوستداران اتوود می‌نویسد: «آیا فیلم داستانی Handmaid’s Tale را می‌بینید و گریه می‌کنید؟ نیازی نیست! در عوض اخبار ایران را تماشا کنید و خون گریه کنید! اتفاقی که در ایران می‌افتد بسیار واقعی‌تر است و آن‌ها در صورت مردم شلیک می‌کنند!»