کانادایی زاده‌ی ایران که با هنر زیمباوه زندگی می‌کند

کانادایی زاده‌ی ایران که با هنر زیمباوه زندگی می‌کند

هر آن چه که از زیمباوه انتظار دارید، حتی فراتر از آن را، در نگارخانه‌ی فرَن فرینلی که زاده‌ی ایران است می‌یابید.

به گزارش هفته و به نقل از mykawartha، فرینلی ۶۱ ساله زندگی هیجان‌انگیزی داشته است. او نگارخانه‌ی رایس لیک (The Rice Lake Gallery) را در کاوارتا انتاریو سال ۲۰۰۰ راه انداخت. این نگارخانه در حقیقت خانه‌ی هنر زیمباوه یا زیم‌آرت (ZimArt) است. فرینلی که تندیس‌های شونا (Shona) را از زیمبابوه وارد می‌کند، شکل هنری منحصربه‌فردی را ترویج می‌کند و سالانه میزبان چندین نمایشگاه در فضای باز است.

فرینلی که با زیم‌آرت اکنون بیش از یک دهه است که در یک جا آرام گرفته است، با خنده می‌گوید: «اوه خدای من، ۱۵ سال است که این کار را انجام می‌دهم … حدس می‌زنم این نشانه‌ی خوبی است. واقعاً هرگز در مورد این فکر نکرده‌ام، اما این برای من کمی متفاوت است.»

در این نگارخانه کارگاهی هم برپاست و شرکت‌کنندگان در کارگاه، در یک محیط آرام روستایی، با آفرینش‌های هنری اوقات فراغتشان را پر می‌کنند.

مجسمه‌های شونا، در تمام تم‌ها و اندازه‌ها، در مزرعه‌ی پردرخت مجاور، شاهد بی‌صدای تلاش‌های این گروه‌اند.

فرن فرینلی زاده‌ی تهران است، به روزگاری که پدرش دیپلماتی بریتانیایی در ایران بود. او می‌گوید که به علت شغل پدرش در کشورهای گوناگون زندگی کرده است تا آن جا که: «پنج بچه‌ایم که هر یک در یک کشور به دنیا آمده‌ایم.»

فرینلی شش سال و نیم در لاگوس، نیجریه، زندگی کرده و این قاره‌ای است که او به عنوان خانه‌ی دومش پذیرفته است.

او در میانه‌ی دهه‌ی ۲۰ زندگی‌اش، با تحصیلات دانشگاهی در انگلستان، در دبیرستان انگلیسی و هنر تدریس می‌کرد. سپس به عنوان پرستار بچه به تورنتو آمد و اکنون در کاناداست و می‌گوید که شادتر از این نمی‌تواند باشد.

او خاطرنشان می‌کند: «من فضا و فرصت را در اینجا دوست دارم، نیز باز بودن مردم را. واقعاً در کانادا جو متفاوتی نسبت به ایالات متحده وجود دارد، به ویژه در رویکرد چندفرهنگی. شما می‌توانید هر کاری که می‌خواهید انجام دهید، چه در آن کار شکوفا بشوید و چه نشوید.»

فرینلی نه تنها در تدریس بلکه در روزنامه‌نگاری نیز شکوفا بوده است. در سال ۱۹۸۴، در دوره‌ای چهار ساله ویراستار Millbrook Times بود.

سپس، به مدت ۱۰ سال، به عنوان ویراستار مجله‌ی Today’s Parent که دارای جوایز متعددی بود، مشغول به کار شد و همچنین آزاد نیز کار کرد، از جمله ویراستاری کتاب با مک‌میلانِ کانادا. از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷، او در اوج کار بود و به عنوان سردبیر گروه Today’s Parent کار کرد و به همین ترتیب، مسئول محتوای سردبیری پنج نشریه‌ی انگلیسی و سه نشریه‌ی فرانسوی بود.

 فرینلی می‌گوید: «فکر می‌کردم، و هنوز هم فکر می‌کنم، روزنامه‌نگاری حرفه‌ای فوق‌العاده است. این شما را شنونده بهتری می‌کند. باعث می‌شود سوال بپرسی. من هنوز تجربه‌ی روزنامه‌نگاری را به کار می‌گیرم.»

فرینلی که دلبسته‌ی روزنامه‌نگاری بود با سفر به آفریقای جنوبی زندگی‌اش در مسیر جدیدی قرار گرفت.

در سال ۱۹۹۸، در دوربان، آفریقای جنوبی، او به عنوان ناشر همکار با پروژه‌ی Indicator آفریقای جنوبی، پروژه‌ای تحقیقاتی و انتشاراتی که کتاب‌ها و مجلاتی در مورد مسائل اجتماعی-سیاسی آفریقای جنوبی تولید می‌کرد، کار کرد.

و سپس، در نیمه اول سال ۱۹۹۹، در دوربان، با کمیسیونی کار کرد که در راستای ایجاد فضایی برای انتخابات آزاد و عادلانه در آستانه‌ی دومین رأی‌گیری دموکراتیک آفریقای جنوبی کار می‌کرد.

ولی در زیمبابوه بود که مسیری را برای آنچه که در بازگشت به کانادا دنبال می‌شد تعیین کرد. او اکنون مأموریت جدیدی داشت: کانادایی‌های بیشتری را با مجسمه‌سازی شونا آشنا کند.

فرینلی از تلاش اولیه خود برای ارائه مجسمه شونا و استعداد خالقان زیمبابوه‌ای آن به مخاطبان کانادایی چنین به یاد می‌آورد: «وقتی برای اولین بار شروع به کار کردم، در فکر برپایی نمایشگاه بودم. آنچه در آن زمان درست بود، اکنون هم صادق است – نمی‌توانی به اینجا بیایی و تحت تأثیر کار قرار نگیری. آموزش مردم در زمینه‌ی کار، در نگارخانه‌ی اینجا بسیار مهم است. اما این امر بیش از این‌هاست. این یک فرهنگ و مردمی است که به همه چیز به عنوان یک منبع نگاه می‌کنند – آن هم با نگاهی شهودی».

و به این ترتیب نگارخانه‌ی رایس لیک متولد شد و همراه با آن، نمایشگاهی سالانه که مجسمه‌های شونا را به نمایش می‌گذارد. تندیس‌هایی که به نام بزرگترین قبیله‌ی سازنده آن نامگذاری شده‌اند. گفتنی است که از ۷ تا ۲۲ سپتامبر، «رایس لیک ۱۴» در نگارخانه به نمایش گذاشته خواهد شد.

فرینلی با اشاره به اینکه قطعاتی از نگارخانه‌ی او اکنون در چندین مجموعه خصوصی نگهداری می‌شود، اذعان می‌کند: «علاقه‌ی شدید به مجسمه‌سازی شونا در اینجا برای من غافلگیرکننده بوده است.»

مجسمه‌ها در تمام طول سال در فضای باز به نمایش گذاشته شده‌اند و گران نیز هستند – یکی از آثار فوق‌العاده، با عنوانی ملهم از موسیقی، به قیمت ۱۶ هزار دلار به فروش می‌رسد. البته، هنوز هم بسیاری از تندیس‌های کوچک‌تر برای فروش هستند که هر کدام دارای برچسب قیمتی بسیار کمترند.

فرینلی می‌گوید: «نمایش کار در فضای بیرون مناسب است. ما مردم را دعوت می‌کنیم تا تندیس‌ها را لمس کنند… تا سنگ را احساس کنند. این بخشی از جذابیت سنگ است. آنچه را که در اینجا داریم یک خبر واقعا خوب از آفریقا می‌نامم که مهارت و خلاقیت یک مردم شگفت‌انگیز و فلسفه‌ی آنها در مورد زندگی و آنچه را که برای آنها مهم است، نشان می‌دهد. ما می‌توانیم از این درس بگیریم.»

در حالی که ورود به نگارخانه‌ی رایس لیک رایگان است، از کمک‌های مالی استقبال می‌شود و این پول صرف یک مدرسه ابتدایی در زیمبابوه می‌شود که دو سال دیگر تکمیل خواهد شد.

در این میان، این پروژه منعکس‌کننده‌ی وسیع‌ترین هدف فرن فرینلی به تبدیل جهان به جایی بهتر، به ویژه برای کودکان، است. این از تجربیات قبلی او به عنوان متولی شورای مدرسه دولتی محلی ناشی می‌شود.

با این حال، او معترف است که دو جاه‌طلبی دارد که هنوز محقق نشده‌اند: نوشتن کتابی در مورد مجسمه‌سازی شونا و تلاش برای ساخت مجسمه‌های شونا.

او می‌گوید: «من عاشق این هنرم ولی برای هنرمند بودن ساخته نشده‌ام. می‌خواهم یک هفته را در زیمبابوه بگذرانم و این را امتحان کنم. البته هیچ انتظاری ندارم که تندیس‌ساز فوق‌العاده‌ای از آب دربیایم.»

ارسال نظرات