گروه ترجمه هفته |
تلگرام‌های قدیمی که به‌تازگی در آمریکا از حالت محرمانه و طبقه‌بندی خارج شده است نشان می‌دهد که پییر ترودو Pierre Elliott Trudeau نخست‌وزیر سابق کانادا در سال ۱۹۷۶ از پل دماره Paul Desmarais خواسته بود با خارج کردن سرمایهها و مشاغل خود از استان کبک تا جایی که می‌تواند عرصه را بر دولت جدیدی که حزب تازه به قدرت رسیده پارتی کبکوآ PQ تشکیل داده بود، تنگ کند و زندگی را برای این حزب جدایی‌خواه جهنم کند.
یک سند قدیمی که به‌تازگی توسط وزارت امور خارجه آمریکا از حالت طبقه‌بندی خارج شد، نشان می‌دهد که پییر الیوت ترودو نخست‌وزیر سابق کانادا در سال ۱۹۷۶ از پل دماره Paul Desmarais، رئیس یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های کبکی خواسته است شرایط و اوضاع را برای دولت جدیدی که پارتی کبکوا (حزب کبکوا) در استان کبک تشکیل داده بود، تا جایی که می‌تواند دشوار و حتی غیرممکن سازد و به طور مخفیانه و نامحسوس مشاغل و سرمایه‌های خود در کبک را به خارج استان زیبا منتقل کند.
در تلگرامی به تاریخ بیست و دوم دسامبر سال ۱۹۷۶ یعنی کمی بیشتر از یک ماه از به قدرت رسیدن حزب کبکوا در استان زیبا، توماس اندرز Thomas Enders، سفیر آمریکا در کانادا به واشنگتن اطلاع داد که پییر الیوت ترودو نخست‌وزیر وقت کانادا قصد دارد یک رویکرد سخت‌گیرانه و حتی تهاجمی بر ضد دولت رونه له وک اتخاذ نماید.
در این تلگرام محرمانه که دستگاه دیپلماسی آمریکا از حالت طبقه‌بندی شده خارج کرده، آمده است: «برخلاف آن چه اعضای کابینه می‌گویند، به نظر می‌رسد پییر الیوت ترودو قصد دارد پیام‌های سخت و سیگنال‌های تنبیهی برای دولت تازه‌تشکیل‌شده در کبک ارسال کند.»
سفیر وقت آمریکا در پیام تلگرامی خود اعلام کرد: «پل دماره، رئیس شرکت Power Corporation که در عرصه اقتصادی داخلی کانادا اصلی‌ترین متحد دولت ترودو و مهم‌ترین و متنفذترین بازرگان فرانسوی‌زبان کانادا محسوب می‌شود، به من اذعان کرد که ترودو از وی خواسته است اوضاع را برای دولت کبک تا حد ممکن دشوار و حتی غیرممکن سازد.»
در تلگرام سفیر آمریکا در کانادا آمده است: «پل دماره که دم‌ودستگاه گسترده اقتصادی و شرکت‌های کوچک و بزرگ تحت مالکیتش بیش از ۴۸ هزار نفر را در کبک به کار گماشته‌اند، می‌گوید که ترودو از او خواسته است ساختارهای سازمانی شرکت خود در استان کبک را دست‌نخورده باقی گذارد و عملیات اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های خود را تا جایی که می‌تواند از استان کبک خارج کرده و به دیگر استان‌ها و سرزمین‌های کانادا منتقل نماید. به نظر می‌رسد هدف ترودو این است که نرخ بیکاری در استان را طی یک سال از ده درصد به پانزده و یا حتی بیست درصد برساند.»
هفته را دنبال کنید در: اینستاگرام – تلگرام – توئیتر
| بیشتر بخوانید: |
طبق این پیام تلگرامی دماره تنها بازرگان کانادایی نبود که با توماس اندرز سفیر وقت آمریکا در کانادا گفت‌وگو کرده است.
در بخش دیگری از این پیام آمده است: «یان سینکلر Ian Sinclair رئیس شرکت Canadien Pacifique که متنفذترین بازرگان کشور است و برای مشورت گرفتن با پییر الیوت ترودو نیز رایزنی کرده است، به من گفت که ترودو از او نخواسته است که فعالیت‌‌ها و سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی خود را از کبک خارج کند اما درعین‌حال نخست‌وزیر به‌هیچ‌وجه او را به ماندن در کبک و ادامه فعالیت اقتصادی در این استان ترغیب نکرده است.»
وادار کردن حزب کبکوا به اظهارنظر درباره چالش‌های اقتصادی
یک ماه پیش از آن یعنی هجدهم نوامبر سال ۱۹۷۶ توماس اندرز با ارسال تلگرامی برای وزارت امور خارجه آمریکا محتوای گفت‌وگوی چهل دقیقه‌ای خود با نخست‌وزیر کانادا را درباره تاکتیک‌هایی که باید پس از به قدرت رسیدن حزب کبکوا به کار گرفته شود، تشریح کرد. آقای اندرز در این پیام تصریح کرد که پییر الیوت ترودو در این گفت‌وگو به‌صراحت به او اعلام کرده است که بحث و گفت‌وگوها به‌جای این که درباره اتاوا و سیاست‌های دولت فدرال صورت گیرد و منجر به وحدت هر چه بیشتر حزب کبکوا شود، باید بر روی مسائل، مشکلات و چالش‌های اقتصادی متمرکز شود تا شاید به تفرقه و انشقاق حزب کبکوا منجر شود.
سفیر وقت آمریکا در پیام تلگرامی خود برای دستگاه دیپلماسی کشورش نوشت: «اگر دولت کبک مجبور شود درباره اولویت‌های بخش صنعت و منابع، امتیازات اجتماعی، حقوق کارمندان و کارفرمایان تصمیم‌گیری کند، به‌احتمال زیاد دچار تنش‌های و اختلافات داخلی خواهد شد.»
در ادامه پیام سفیر وقت آمریکا آمده است: «ترودو همچنین خاطرنشان کرد که تنش‌‌ها و اختلافات داخلی حزب کبکوا احتمالاً تحت تأثیر ضرورت توافق با سرمایه‌گذاران خارجی شدت و گسترش پیدا خواهد کرد. ترودو بر این عقیده است که سرمایه‌گذاران نباید برای خارج کردن سرمایه‌های خود از استان کبک یا واردکردن سرمایه‌های خود به این استان دست به هیچ اقدام عجولانه‌ای بزنند بلکه بهتر است که یک رویکرد مبتنی بر انتظار در پیش گیرند و با این کار به‌صراحت به دولت جدید کبک اعلام کنند که در این اوضاع مسئله‌ای که برای آنها بیشتر از هر چیز دیگر اهمیت دارد این است که درباره آینده خود در استان اطمینان خاطر داشته باشند.»
پیام‌های تلگرامی سفیر وقت آمریکا در اتاوا که از حالت طبقه‌بندی خارج شده، بخشی از مجموعه اسناد و مدارکی است که بخش وقایع‌نگاری و تاریخ وزارت امور خارجه آمریکا در چارچوب مستندی تحت عنوان «روابط خارجی آمریکا» بازنشر داده است.
توماس اندرز که یک دیپلمات حرفهای بود در فاصله سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۹ به‌عنوان سفیر آمریکا در کانادا فعالیت کرد و در سال ۱۹۹۶ درگذشت. پییر الیوت ترودو در سال ۲۰۰۰ و پل دماره در سال ۲۰۱۳ درگذشتند.
از نگاه ژان – فرانسوا لیزه Jean-Francois Lisée این افشاگری مثل یک بمب است
ژان – فرانسوا لیزه روزنامه‌نگار و نویسنده کانادایی که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ ریاست حزب کبکوا را نیز برعهده داشته است، برای به تحریر در آوردن کتاب خود تحت عنوان «در چشم عقاب» که سال ۱۹۹۰ جایزه هم دریافت کرد، هزاران سند و مدرک محرمانه و غیرمحرمانه درباره جنبش حاکمیت‌گرای کبک، دیدگاه‌ها و فعالیت‌های آن از دولت آمریکا دریافت کرد. لیزه انتشار تلگرام توماس اندرز را درباره پییر الیوت ترودو و رویکرد سخت‌گیرانه‌ای که دولت فدرال وقت کانادا در قبال دولت تازه انتخاب شده کبک اتخاذ کرده بود، یک «بمب» توصیف کرد.
آقای لیزه تصریح کرد: «مسئله بسیار مهمی است. ما هیچ‌وقت هیچ‌چیز در این باره نمی‌دانستیم. اسناد افشاشده با محتوای اسناد و مدارکی که من برای نوشتن کتابم جمع‌آوری کرده بودم، جور در می‌آید.»
لیزه افزود: «مشخص نیست که این قضیه (سخت‌گیری ترودو در قبال دولت وقت کبک) تا کجا پیش رفته و چقدر کارایی داشته است اما به نظر می‌رسد که تلاش نخست‌وزیر وقت کانادا برای مختل و حتی فلج کردن بخش‌هایی از اقتصاد کبک در واقع بخشی از راهبرد مشخصی است که دولت فدرال از همان ابتدا در قبال کبک اتخاذ کرده بود. اسنادی که از حالت محرمانه خارج شده اولین شهادت مستقیم و اعتراف یک بازیگر کلیدی یعنی پل دماره نزد یک منبع غیرقابل‌انکار یعنی توماس اندرز است.»
به گفته آقای لیزه، اسناد برملا شده نشان می‌دهد که پییر الیوت ترودو در سال ۱۹۷۶ آماده بود برای اعمال فشار هر چه بیشتر بر جنبش حاکمیت‌گرای کبک، از حد و مرزهای معمول در بحث‌‌ها و مشاجرات دموکراتیک خارج شود درست مثل زمانی که ژاندارمری سلطنتی کانادا از حزب کبکوا جاسوسی کرد.
مارک لالوند Marc Lalonde این ماجرا را یک سوءتفاهم می‌داند
مارک لالوند که از اعضای کلیدی و مهم کابینه پییر الیوت ترودو بود، روایت توماس اندرز را درباره درخواست نخست‌وزیر وقت کانادا از پل دماره بر ضد دولت نوپای وقت کبک زیر سؤال برده و تأکید کرده است که افشاگری‌های صورت‌گرفته در این ماجرا با آن چه که اعضای کابینه ترودو در آن زمان پس از به قدرت رسیدن حزب کبکوا در سال ۱۹۷۶ به سران شرکت‌های بزرگ می‌گفتند، فرق دارد.
مارک لالوند تصریح کرد: «من فکر نمی‌کنم مطالبی که این روزها درباره اظهارات پل دماره منتشر شده، دقیقاً همان چیزی باشد که در آن دوره از آن برداشت می‌شد. به نظر من آقای دماره نمی‌دانست که سفیر وقت آمریکا در اتاوا از حرف‌هایش چه روایتی خواهد کرد. من معتقدم که در زمینه انتقال حرف‌‌ها و اطلاعاتی که آقای دماره در اختیار سفیر آمریکا قرار داده، یک سوءبرداشت اتفاق افتاده است چراکه من خودم در آن زمان بارها با آقای دماره صحبت کردم.»
لالوند ادامه داد: «در آن زمان در محافل اقتصادی کبک نگرانی‌های زیادی در خصوص سرمایه‌گذاری وجود داشت. دولت فدرال نیز در آن دوره به شرکت‌‌ها اعلام کرده بود که درک می‌کند چرا برخی از آنها ترجیح داده‌اند سرمایه‌های خود را به خارج از کبک منتقل کنند.»
«هدف ما مأیوس کردن سرمایه‌گذاران و جلوگیری از سرمایه‌گذاری در کبک نبود.» (مارک لالوند وزیر پیشین کابینه ترودو)
آقای لالوند یادآوری می‌کند که استان کبک پس از بحران اکتبر سال ۱۹۷۰ یک دوره اقتصادی دشوار را پشت سر گذاشت. دولت وقت فدرال به نخست‌وزیری ترودو به‌هیچ‌وجه مایل نبود با یک بحران اقتصادی دیگر روبرو گردد و مجبور شود برای حمایت از اقتصاد استان کبک هزینه‌های سنگینی را متقبل شود.
شرکت Power Corporation از خود دفاع می‌کند
استفان لامه Stéphane Lemay نایب‌رئیس شرکت Power Corporation در واکنش به هیاهوی رسانه‌ای که انتشار اسناد محرمانه مربوط به پشت پرده روابط دولت کانادا و کبک در دوره نخست‌وزیری پییر الیوت ترودو برانگیخته است، تأکید کرد نمی‌تواند درباره این اسناد قضاوت کند به‌ویژه این‌که همه این جار و جنجال‌‌ها نشئت‌گرفته از مکالمه‌ای است که دو طرف آن یعنی آقای پل دماره و توماس اندرز دیگر در قید حیات نیستند تا درباره نیات و دیدگاه‌های روشنگری و در صورت لزوم از خود دفاع کنند.
بااین‌حال استفان لامه تأکید کرد حتی اگر نخست‌وزیر وقت از پل دماره خواسته بود که سرمایهها و مشاغل خود را از استان کبک خارج کند، دماره این کار را نکرد.
استفان لامه با ارسال رایانامه‌ای به سی.بی.سی نیوز تأکید کرد: «اقدامات آقای دماره و مجموعه شرکت‌های تحت مالکیت او در تمام سال‌هایی که امروز از آن صحبت می‌کنیم، هرگز در راستای اجرای نظریه‌ای که در اسناد منتشر شده مطرح شده است، صورت نگرفت و شرکت پاور کسب‌وکارها یا تأسیسات خود را در آن سال‌‌ها به خارج از استان کبک منتقل نکرد.»
در پاسخ کتبی آقای لامه آمده است: «در واقع در پی به قدرت رسیدن حزب کبکوا در سال ۱۹۷۶، پل دماره نه‌تنها مشاغل خود را از استان کبک خارج نکرد بلکه سران شرکت‌‌ها را ترغیب می‌کرد کسب‌وکارها و فعالیت‌های خود را در مونترال و دیگر شهرهای استان کبک حفظ کنند.»
مسئولان دفتر نخست‌وزیری جاستین تردود از پاسخ‌دادن به سؤالات رادیو کانادا در این باره خودداری کردند.
ترودو و اندرز همدیگر را دوست داشتند
گراهام فریزر Graham Fraser محقق ارشد دانشگاه اتاوا و مؤلف رساله‌ای تحت عنوان «رونه له وک و حزب کبکوا در قدرت» اعلام کرد تلگرام مربوط به پل دماره برای او چیز جدیدی است اما نباید فراموش کنیم که در آن دوره دولت ترودو از انتخاب شدن و به قدرت رسیدن یک دولت حاکمیت گرا در کبک غافلگیر شده بود و نمی‌دانست که به این رویداد چه واکنشی باید نشان دهد.
«من فکر می‌کنم که در آن زمان، افکار و ایده‌های مختلفی مثل آن چه در اسناد منتشر شده آمده است، مطرح بود.» (گراهام فریزر محقق ارشد دانشگاه اتاوا)
آقای فریزر از یک سند تازه منتشر شده دیگر نیز که مربوط به گفت‌وگوی پییر الیوت ترودو و توماس اندرز می‌باشد، متحیر شده است. این مکالمه که مربوط به اولین نشست این دو نفر در مارس سال ۱۹۷۶ است، در آن زمان طبقه‌بندی شده و در اختیار رسانه‌‌ها قرار نگرفته بود. به گفته فریزر، این مکالمه به‌خوبی نشان می‌دهد که ترودو و اندرز روابط دوستانه‌ای داشتند.
فریزر تصریح کرد: «ترودو و اندرز در این گفت‌وگو درباره طیف گسترده‌ای از مسائل مربوط به کانادا و آمریکا گفت‌وگو و تبادل نظر کردند. بخش‌هایی از این گفت‌وگو از خیلی جهات جنبه دیپلماتیک کمتری دارد و دو طرف خارج از وظیفه و مأموریت‌های دیپلماتیک خود به شکلی کاملاً نظری و فرضی درباره اقداماتی که دولتها می‌توانند یا باید انجام دهند، بحث و تبادل می‌کنند.»
از مضمون این گفت‌وگو چنین برمی‌آید که ترودو و اندرز روابط دوستانه و صمیمی دارند. آنها پس از گفت‌وگو درباره موضوعات گوناگون قرار می‌گذارند که دیدارها، تماس‌‌ها و گفت‌وگوهای خود را دنبال کنند. البته در این دیدار ترودو از مخاطب آمریکایی خود می‌خواهد نتیجه مذاکراتشان را با وزرای کابینه کانادا در میان نگذارد.
نخست‌وزیر وقت کانادا به سفیر آمریکا می‌گوید: «تو را به خدا درباره حرف‌هایی که بین خودمان زده می‌شود، به آنها (وزرای کابینه کانادا) چیزی نگو.»
اما طبق سندی که بخش تاریخ و وقایع‌نگاری وزارت امور خارجه آمریکا منتشر کرده است، فردای گفت‌وگو با نخست‌وزیر فدرال کانادا، توماس اندرز تلگرامی درباره گفت‌وگوی خود با نخست‌وزیر کانادا و برداشتی که از حرفهای او داشته است، برای مقامات مافوق خود ارسال می‌کند.
اندرز در تلگرام خود نوشت: «ترودو همان چیزی بود که تصور می‌شد: شیک، صمیمی، ظریف، ناتوان در مقابله با جریان روشنفکری، پر از دغدغه افکار و اندیشه‌های گالبرایتی (جان کنت گالبرایت اقتصاددان، سیاست‌مدار و دیپلمات آمریکایی کانادایی) که کمتر کسی در کانادا به آن فکر می‌کند.»
نفت همیشه شمشیر یک‌لبه بوده بر سر ملت ایران! چرا که برخورداری از منابع مالی حاصل از فروش آن، دولت را از ملت بی‌نیاز می‌کرده است. وابستگی دولتها به ملت‌ها را در سیستم مالیاتی آنها، سیستم سیاسی آنها و سیستم اداری آنها می‌بینیم. دولت‌های پس از دولت پادشاهی قاجار، به دلیل درآمد سرشار نفت، همیشه خود را در برابر ملت بی‌نیاز از پاسخ دیده‌اند و نکته‌ی جالب اما دردآور قضیه این است که محققانی که در مورد صنعت نفت ایران قلم زده‌اند هیچکدامشان به این موضوع مهم و اساسی نپرداخته‌اند.