سیستم قضایی و انواع دادگاه‌های کانادا

نیوشا ریاحی|

در مقاله هفته پیشین فصل جدیدی در رابطه با سیستم حقوقی کانادا گشوده شد و در آغاز این فصل، مبحث قانون اساسی کانادا مصوب سال ۱۸۶۷ و ۱۹۸۲ و مفاد این قانون بررسی شد. در مقاله این هفته، به سیستم قضایی کانادا و در ادامه به معرفی انواع دادگاه‌ها در کشور کانادا و خلاصه‌ای از وظایف آن‌ها پرداخته خواهد شد.

 

سیستم قضایی کانادا:

دادگاه‌ها در کانادا به افراد کمک می‌کنند که دعاوی خود را حل‌وفصل کنند، چه دعاوی بین افراد چه دعاوی بین فرد و دولت. همچنین دادگاه‌های کانادا قوانین را تفسیر می‌کنند، استانداردهایی وضع می‌کنند و برای مسائلی که جامعه کانادا را تحت تأثیر قرار می‌دهد، تصمیم می‌گیرند. علاوه بر این، دادگاه‌ها قانون اساسی را تفسیر و همچنین قوانینی را که در سطوح حکومتی تصویب می‌شوند، شرح یا در صورت لزوم، تصحیح می‌کنند.

سیستم قضایی و دادگاه‌های کانادا پیچیده است. دیوان عالی کانادا بر کل این سیستم نظارت دارد. وظیفه اصلی دادگاه، اجرای عدالت است، یعنی اطمینان از حل‌وفصل اختلافات و جرائم. هر ایالت وظیفه دارد تمامی نیازهای دادگاه‌ها از قبیل ساختن و حفظ دادگاه‌ها، تأمین منابع مانند مترجمان و کارکنان، گزارشگران دادگاه، کلانترها و سایر خدمات موردنیاز آن‌ها را برآورده کند. دولت فدرال، قضات دادگاه تجدیدنظر هر ایالت و همچنین فدرال را منصوب کرده و به آن‌ها دستمزد پرداخت می‌کند.

هفته را دنبال کنید در: اینستاگرام – تلگرام

در رابطه با سیستم قضایی کانادا باید گفت سیستم قضایی کانادا مستقل است؛ این بدان معناست که قضات از طریق دولت انتخاب می‌شوند و حقوق آن‌ها را مجلس تنظیم می‌کند و شغل یک قاضی مگر در شرایط بسیار استثنایی تا سن ۷۵ سالگی غیرقابل تعویض است. یکی از نکات متمایز کانادا این است که قوه‌ی قضائیه‌ی کشور، حق کنترل کردن یا supervise کردن دولت و مجلس را دارد. این بدان معناست که سیستم قضایی یا دادگاه‌ها می‌توانند یک قانون یا یک آیین‌نامه را رد کنند و یا به دلیل عدم رعایت قوانین شهروندی یا قانون اساسی به آن اخطار دهند. این سیستم همچنین می‌تواند به تصمیم یک دولت و یا یکی از کارهای او اخطار دهد. افزون بر این دادگاه‌ها می‌توانند به دولت دستور دهند چه تصمیمی بگیرد که مطابق با قوانین شهروندی و قانون اساسی باشد. در مواردی که دولت، قوانین شهروندی یا قانون اساسی را رعایت نکرده باشد، دادگاه‌ها می‌توانند دولت را مجبور به پرداخت خسارت نمایند. سیستم قضایی کانادا یکی از سه‌شاخه سیستم حکومتی است و دیگر قوا، مقننه و مجریه هستند. درحالی‌که قوه قضاییه اختلافات را بر اساس قانون حل‌وفصل می‌کند، ازجمله اختلافات در مورد چگونگی اعمال اختیارات قوه مقننه و مجریه، مجلس قدرت ایجاد، تغییر و لغو قوانین را دارد. قوه مجریه نیز، به‌طور خاص نخست‌وزیر و وزرا، خدمات عمومی و همچنین انواع آژانس‌ها و گروه‌ها، مسئولیت اجرای قوانین به عهده دارد.

سازمان‌بندی دادگاه‌ها در کانادا:

هر نوع دادگاه در کانادا صلاحیت خاص خود را دارد. بدان معنی که هر دادگاه صلاحیت تصمیم‌گیری در مورد انواع خاص پرونده را دارد. کشور کانادا در مجموع دارای چهار سطح دادگاه است:

۱. دادگاه عالی کانادا:

دادگاه عالی کانادا بالاترین مرجع قضایی کانادا است که دادگاه نهایی تجدیدنظر است. دادگاه عالی کانادا در سال ۱۸۷۵ تأسیس‌شده است و دارای اختیارات وسیعی در تمامی حوزه‌های حقوقی من‌جمله حقوق عمومی، حقوق اداری، حقوق جزایی و همچنین حقوق مدنی است. همان‌گونه که در تصویر بالا مشاهده می‌شود، این دادگاه در رأس دادگاه‌های فدرال، استانی و محلی قرار دارد و توسط مجلس اداره می‌شود. این دادگاه یک قاضی‌القضات و هشت قاضی دارد که از کابینه فدرال منصوب‌ شده‌اند. سه قاضی از استان انتاریو، دو قاضی از غرب کانادا و یک قاضی از استان‌های آتلانتیک است. بعلاوه اینکه حداقل سه قاضی  از استان کبک باید در دادگاه عالی کانادا حضور داشته باشند. مقر دادگاه عالی کانادا اتاوا است.

بیشتر بخوانید: مقدمه‌ای بر آشنایی با قانون اساسی کانادا

۲. دادگاه‌های تجدیدنظر استانی و دادگاه تجدیدنظر فدرال:

دادگاه تجدیدنظر استانی: هر ایالت دارای دادگاه تجدیدنظر است. این دادگاه‌ها به تجدیدنظرخواهی تصمیمات دادگاه‌های عالی و دادگاه‌های استانی رسیدگی می‌کنند. تصمیماتی که این دادگاه‌ها رسیدگی می‌کنند شامل اختلافات تجاری، اختلافات مربوط به اموال، اختلافات خانوادگی، ورشکستگی و سازمان‌دهی مجدد شرکت‌ها است. تجدیدنظرها معمولاً توسط هیئتی متشکل از سه قاضی رسیدگی می‌شوند. این دادگاه‌ها همچنین سؤالات مربوط به قانون اساسی که ممکن است در تجدیدنظر مربوط به اشخاص، دولت‌ها یا سازمان‌های دولتی مطرح شوند را نیز بررسی می‌کنند.

دادگاه تجدیدنظر فدرال: دادگاه تجدیدنظر فدرال، به تجدیدنظرخواهی دادگاه فدرال و دادگاه مالیاتی کانادا رسیدگی می‌کند و همچنین رسیدگی‌های قضایی برخی دادگاه‌های فدرال را نیز بررسی می‌کند. تصمیمات این دادگاه فقط در دادگاه عالی کانادا قابل تجدیدنظر است. این دادگاه سه نقش اساسی دارد که شامل:

۱. اطمینان حاصل کردن از اینکه قانون فدرال، همواره در سراسر کانادا اعمال می‌شود.

۲. انجام بررسی‌های قضایی تصمیم‌گیرندگان خاص فدرال آن‌گونه که دربند ۲۸ قانون دادگاه‌های فدرال آمده است؛

۳. تجدیدنظر در تصمیمات دادگاه فدرال همانند قوانین مهاجرت کانادا و دادگاه مالیات کانادا.

۳. دادگاه‌های عالی استانی و دادگاه فدرال:

این دادگاه‌ها به‌موجب بند ۹۶ قانون اساسی ۱۸۶۷ ایجادشده‌اند. آن‌ها اکثراً با جرائم جدی‌تر برخورد می‌کنند و تجدیدنظر از دادگاه‌های ایالتی را رسیدگی می‌کنند. دادگاه فدرال هم‌تراز با دادگاه عالی استان است اما تصمیم‌گیری در امور مدنی مانند مهاجرت و ثبت اختراعات را به عهده دارد. هر استان دارای دادگاه عالی است که دارای صلاحیت ذاتی هستند. بدان معنا که آن‌ها می‌توانند به هر دعوایی رسیدگی کنند مگر اینکه اساسنامه یا قانونی آن اختیار را محدود کند. دادگاه‌های عالی جدی‌ترین پرونده‌های جنایی و مدنی را محاکمه می‌کنند. این موارد شامل دعاوی طلاق و دعاوی‌ای می‌شود که دربرگیرنده مبالغ پول بیشتری هستند (حداقل این مبلغ توسط استان یا قلمرو موردنظر تعیین‌شده است.)

۴. دادگاه‌های استانی:

بیشتر دعاوی‌ای که وارد سیستم قضایی و پروسه دادگاهی می‌شود در این دادگاه‌ها رسیدگی می‌کنند. این دعاوی شامل جرائم کیفری به‌استثنای آن‌هایی که جدی‌تر هستند، می‌شود. برخی از این مسائل عبارت‌اند از مسائل خانوادگی (همچون حفاظت و حمایت از فرزند، فرزندخواندگی اما نه طلاق)؛ نقض قوانین ترافیکی و آیین‌نامه، دعاوی مالی تا سقف مشخص (تعیین‌شده توسط استان یا قلمرو مدنظر)، دعاوی کوچک (پرونده‌های مدنی با مبالغ محدود).

البته سیستم قضایی کانادا شامل دادگاه‌های اداری نیز می‌شود که به موضوعات معین‌شده می‌پردازند. معروف‌ترین آن‌ها دادگاه اداری کبک، دادگاه امور مستاجرین مسکونی و گروه مهاجرت است. در مقالات آینده به جزییات این دادگاه‌ها خواهیم پرداخت.

توضیح: متن فوق اطلاعات عمومی در خصوص موضوع مقاله است و در صورت بروز مشکلِ حقوقی، خواننده می‌بایست از وکیل خود ، مشاوره حقوقی دریافت نماید. نگارنده مقاله و مجله «هفته» هیچ مسئولیتی در مورد ابعاد حقوقی این متن نخواهند داشت. 

 

برای اطلاعات بیشتر یا برقرای ارتباط می‌توانید به وب‌سایت دفتر حقوقی Riahi Legal مراجعه و سوالات خویش را از وکیل دادگستری کبک ، خانم نیوشا ریاحی بپرسید.