گروه ترجمه هفته|
همه‌ی ما کتاب‌هایی محبوب از دوران کودکی داریم؛ کتاب‌هایی که به تخیلات ما شکل می‌دادند و یادآوری آنها خاطرات ما را باز هم زنده می‌کند و هر زمان که به این کتاب‌های قدیمی و دوست‌داشتنی دست می‌زنیم، حس راحتی در ما پدیدار می‌شود. دوم آوریل هر سال روز جهانی کتاب کودک است و با این هدف ایجاد شده که به افراد در سراسر جهان کمک کند از خواندن یک کتاب خوب لذت ببرند. این روز بهانه‌ای است تا در آن الهام‌بخش بقیه برای خواندن کتاب شویم و در عین حال اذهان همه را به شکل ویژه، متوجه کتاب کودکان کنیم.
تاریخچه
روز کتاب کودک را شورای بین‌المللی کتاب جوانان در سال ۱۹۶۷ نام‌گذاری کرد. این شورا به عنوان یک سازمان بین‌المللی غیرانتفاعی به پیشبرد اهمیت آموزش و خواندن کتاب برای کودکان کمک کرده و به شکل خستگی‌ناپذیری به تقویت بحث کتاب و نویسندگان کتاب کودک یاری می‌رساند و برای تشویق کودکان به کتابخوانی رویدادهایی را در مدارس و کتابخانه‌های سراسر جهان ترتیب می‌دهد. البته برای گرامیداشت روز کتاب کودک حتما لازم نیست به شورای بین‌المللی کتاب جوانان ارتباطی داشته باشید. اگر شما کودک دارید، صِرف خواندن یک کتاب به همراه کودک‌تان روشی عالی برای مشارکت در این روز است.
اهمیت
نباید اهمیت روز کتاب کودک را دست کم گرفت. خواندن کتاب آن هم در کودکی، مزایای زیادی دارد. تقویت قدرت تخیل و احساس همدردی از جمله‌ی این موارد به شمار می‌رود. خواندن کتاب باعث می‌شود افق‌های جدیدی به روی کودکان باز شود. این امر به کودکان کمک می‌کند خارج از هنجارهای تعریف‌شده بیاندیشند و با جهان خارج به شیوه‌ای جدید وارد تعامل شوند. خواندن کمک همچنین دایره‌ی لغات کودک را افزایش می‌دهد. خواندن همچنین یک تمرین ذهنی خوب به شمار می‌رود و باعث می‌شود مغز از طریق تمرین و درگیر شدن شاهد بهبود ارتباطات عصبی باشد. همچنین نباید این مطلب را نیز فراموش کنیم که خواندن کتاب باعث تقویت روحیه‌ی کودکان می‌شود. زمانی که کودک شما چیزی را با موفقیت می‌خواند و شما نیز او را به خاطر این کار تشویق می‌کنید، این امر به آنها اعتماد به نفسی را می‌دهد که آنها برای ارتقای خود لازم دارند.
روز کتاب کودک را چگونه جشن بگیریم
داستان محبوب دوره‌ی کودکی شما چه بود؟ روز کتاب کودک، شما را ترغیب می‌کند تا این کتاب را بردارید و آن را بار دیگر از اول تا آخر برای کودکان یا حتی نوه‌های خود بخوانید. به خاطرات خود رجوع کنید و درباره‌ی زمان‌هایی که این قصه‌ها را می‌شنیدید و معنا و مفهوم آنها برای خود فکر کنید. صدای نرم مادربزرگی که داستان‌های ماجراجویانه خرس‌های برن‌استاین (Berenstain) را برای شما می‌خواند. شاید هم ماجراها و دردسرهای پیترربیت در باغ آقای مک‌گرگور که باعث خندیدن یا ریسه رفتن شما می‌شد؛ از عطسه کردن در گلدان گرفته تا پخش و پلا شدن دکمه‌های کت جدید او.
یادآوری خاطرات و اهدای آنها
روز کتاب کودک به شما این فرصت را می‌دهد کتاب‌ها را بردارید و بار دیگر با آنها زندگی کنید و وقتی هم که خواندن کتاب را تمام کردید این جهان کوچک را که در داخل آن قرار دارد به فرد جدیدی انتقال دهید. مدارس و کتابخانه‌ها در جریان این روز اهدای کتاب را قبول می‌کنند تا این ذخایر ارزشمند و دوست‌داشتنی را به نسل‌های جدیدی از خوانندگان ارائه کنند. در روز کتاب کودک عشق خواندن کتاب را در کنار یک کودک گسترش دهید و به شکل‌گیری و تقویت قدرت تخیل نسل بعد کمک کنید.
یک رویداد برای این روز
هدف اصلی روز کتاب کودک این است که کودکان را به سمت عشق به خواندن سوق دهید. برای انجام دادن این کار روش‌های زیادی وجود دارد. می‌توانید با کودک خود سری به کتابخانه نزدیک خانه‌ی خود بزنید یا این که می‌توانید کتابی را به شکل آنلاین سفارش دهید. زمانی که بحث پیدا کردن کتاب مناسب برای کودک شما مطرح باشد با کمبودی در زمینه گزینه‌ها روبه‌رو نخواهید شد. تنها کاری که باید انجام دهید یک جستجوی سریع آنلاین است. شما با این جستجو خواهید دید که پیشنهادهای ارائه شده بر اساس دوره‌ی سنی کودکان از هم متمایز شده است. به عنوان مثال کتاب «این خرگوش مال امیلی براون است» نوشته‌ی کرسیدا کاول مناسب کودکان سنین شش تا هشت سال است. اگر سن کودک شما کم‌تر است می‌توانید کتاب «ببری که برای چای آمد» نوشته‌ی جودیت کر را بررسی کنید.
اصول انتخاب کتاب برای کودکان و نوجوانان
این بخش به شما کمک می‌کند برای کودکان خود، کتاب‌های مناسب سطح خواندن و علاقه آنها پیدا کنید. پیدا کردن کتاب‌هایی که تاثیری مثبت و ماندگار روی زندگی یک کودک دارند هیچ‌گاه کار آسانی نبوده است!
در مواجهه با انبوهی از احتمالات در زمان انتخاب کتاب‌های کودکان، برخی اصول اساسی وجود دارد که شما برای ارزیابی کیفیت و متناسب بودن یک کتاب باید به آنها توجه کنید. برخی از مسائلی که برای خرید کتاب های داستانی باید به آنها توجه کنید به قرار زیر است:
- داستان‌هایی که یک طرح داستانی جذاب و زمینه مهیج دارند.
- موضوعاتی که به شکل ویژه برای کودک شما جذابیت دارد.
- زبانی که غنی و انگیزشی باشد.
- سطح زبانی و لغاتی که مناسب سن فرد باشد.
- شخصیت‌های جذاب و باورپذیر.
- قابلیت خواندن. سعی کنید بخشی از متن را بلند بخوانید. آیا زبان کتاب حالتی روان دارد یا این که زمخت و یکنواخت است؟
استانداردهای کتاب غیرداستانی
به استانداردهایی که در زمان انتخاب کتاب‌های غیرداستانی برای خود دارد فکر کنید و به یاد داشته باشید که کتاب‌های غیرداستانی کودکان نیز باید با همین سطح از استانداردهای عالی برآورده کننده نیازهای آنها باشد.
آیا اطلاعات کتاب به شیوه‌ای شفاف، منطقی و منظم ارائه شده است؟ درستی اطلاعات مهم است. کتاب را ورق بزنید تا صحت اطلاعات آن را در یک نقطه‌ی خاص به صورت سریع چک کنید. اگر اشتباهاتی را پیدا کردید حق دارید نسبت به صحت کلی آن شک کنید.
آیا اطلاعات آن به روز است؟ در کتابی که درباره‌ی روسیه است آیا متن کتاب از نظر تغییرات در مرزهای جغرافیایی، اسامی و ساختار سیاسی، به‌روز است یا نه؟ تاریخ انتشار کتاب را چک کنید تا مطمئن شوید به‌روزترین و جدیدترین اطلاعات موجود را دریافت می‌کنید.
چه کسی کتاب را نوشته است و نویسنده یا نویسندگان چه اختیارات و صلاحیت‌هایی را وارد کار خود کرده‌اند؟
آیا اطلاعات، خوب ساماندهی شده است؟ آیا ارائه‌ی اطلاعات از پیشرفتی منطقی برخوردار است که بتواند درک موضوع را میسر کند؟
آیا اطلاعات متناسب با سن کودک است؟ آیا این اطلاعات برای خوانندگان کم‌سن، ساده و شفاف و برای خوانندگان بزرگ‌تر، عمیق و جامع است؟
آیا تصاویر کتاب کیفیت بالایی دارد و متناسب با متن است؟
آیا کتاب جنبه‌ی طنز دارد؟ اگر نویسنده توانسته باشد حس علاقه و انرژی نسبت به موضوع را انتقال دهد مطمئن باشید که این هیجان به کودک شما نیز منتقل خواهد شد.
هفته را دنبال کنید در: اینستاگرام – تلگرام – توئیتر
| بیشتر بخوانید: |
تصاویر و طرح‌ها
در زمان بررسی تصاویر و طرح های کتاب نیز باید به این مسائل توجه کنید:
- تصاویری که به متن روح می‌دهد.
- هنری که عشق به زیبایی را تقویت می‌کند.
- تصاویری که با متن هماهنگی دارد و در جایی از متن ظاهر می‌شود که باید آنجا قرار بگیرد.
- به طرح کلی کتاب از قبیل جلد، ابعاد و نوع تایپ آن توجه کنید. به عنوان مثال، کتاب‌های تصویری باید متنی با حروف درشت و قابل خواندن داشته باشند و شکل آنها به گونه‌ای باشد که در دست کوچک کودکان جا بشود.
راهکارهای تربیت یک کودک کتابخوان
خواندن، مهم‌ترین مهارتی است که کودکان می‌توانند یاد بگیرند. خواندن به شکل‌گیری و رشد قدرت تخیل و هوش کودکان کمک کرده و دانشی را در اختیار آنها قرار می‌دهد که سراسر زندگی آنها را غنی می‌کند. عشق به خواندن یکی از بهترین پاداش‌هایی است که والدین می‌توانند به کودکان خود بدهند. دستورالعمل لازم برای تربیت کردن فردی که در سراسر عمر خود کتاب بخواند بسیار ساده است.
همیشه بخوانید
از همان ابتدا کتاب و خواندن کتاب را به بخشی از زندگی کودکان خود تبدیل کنید. اوقات خاصی را اختصاص دهید که در آن برای کودکان خود از سنین کم تا نوجوانی کتاب بخوانید.
پیشرو باشید
به شکل مرتب به کتابخانه و کتاب‌فروشی‌های نزدیک خانه سر بزنید تا کودکان شما بتوانند بهترین کتاب‌های موجود را پیدا کنند.
الگو باشید
زمانی که کودکان می‌بینند که بزرگسال‌ها از خواندن کتاب خوب لذت می‌برند، یک پیام مهم دریافت می‌کنند: «ما هر چه قدر هم بزرگ شویم باز هم کتاب‌ها از ما بزرگترند!»
منابع:
