مونترال‌شناسی / بخش هشتم
ملت‌های جهان معمولا ابزار و نشانه‌هائی را سمبل هویت خود قرار می‌دهند مثل: پرچم، نمادها، نشان‌ها، مهرها و غیره…
استان کبک هم از این قائده مستثنی نبوده و در همین راستا در سال ۱۸۶۸ اولین ترکیب از نشان‌های کبک معرفی شد. این ترکیب با تغییرات و تکاملی که پیدا کرد، هم اکنون در سردر اصلی پارلمان کبک همراه با شعار کبک Je me souviens بر روی سنگی حک شده است و هر کدام از آنها بیان کننده موضوع مشخصی از تاریخ و اوضاع سیاسی کبک است.
قدیمی‌ترین نشان‌های چهار استان مؤسس کنفدراسیون کانادا یعنی کبک، انتاریو، نیو برانزویک و نووا اسکوشیا به سال ۱۸۶۸ به فرمان ملکه ویکتوریا تعیین و طراحی شد. این نشان‌ها تا سال ۱۹۳۹ نشان رسمی کبک بوده و در مقایسه با نشان‌های فعلی، فاقد تاج سلطنتی در بالای مجموعه و شعار کبک در پائین بوده و فقط با دوگل سوسن در زمینه‌ای طلائی تزئین شده بود. گفته می‌شود احتمالاً ۲ گل سوسن انتخاب پادشاهی انگلیس بوده و به دلیل آن بوده که تا انقلاب کبیر فرانسه (۱۷۸۹) آرم خانواده سلطنتی فرانسه (بوربون ها) ۳ گل سوسن در زمینه‌ای آبی بوده است!
ترکیب فعلی نشان‌ها در تاریخ ۹ دسامبر ۱۹۳۹ تصویب شده است و هر کدام از نقش‌های آن دارای مفهوم خاصی است.
در ردیف بالا در یک زمینه لاجوردی ۳ گل لی لی (سوسن) نشان اصالت فرانسوی اکثریت جمعیت کبک است. در قسمت وسط در یک زمینه قرمز، شیر طلائی نقش بسته است و نشان از پیوند کبک با پادشاهی بریتانیای کبیر دارد. در پائین در یک زمینه طلائی یک شاخه درخت افرا ( Érable – Maple) دیده می‌شود. این همان درختی‌ست که برگ زیبائی از آن زینت بخش پرچم کاناداست. در پائین این نشان‌ها، بر روی نواری نقره‌ای با حاشیه زنگاری شعار کبک نوشته شده و در بالاترین بخش این مجموعه نمادین، تاج سلطنتی انگلیس قرار گرفته که به سبک Tudor (خانواده سلطنتی انگلیس ۱۴۸۵ – ۱۶۰۳)، یادآور تاج برلیان ملکه ویکتوریاست. قابل توجه است که برخلاف عرف جاری بین اعضای کنفدراسیون کانادا، دولت کبک در مورد این نشان‌ها بدون مشورت با مقامات انگلیسی تصمیم گیری کرده است.
در بین علائم و نمادها، پرچم به عنوان نشان قدرت و استقلال ملت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و مورد افتخار و مباهات و مایه غرور هر ملتی است. به عبارت دیگر پرچم هر ملت قدرتی را به نمایش می‌گذارد که در طول تاریخ و با هویت مشترک و خواسته ها و آرزوهای مشترک حاصل شده است. پرچم کبک نیز دارای تاریخچه و سمبل‌هائی است که با مفاهیم تاریخی بر روی آن نقش بسته است.
پرچم ملی کبک از یک صلیب سفید و چهار گل سوسن بر روی زمینه‌ای آبی تشکیل شده که در تاریخ ۲۱ ژانویه ۱۹۴۸ تعیین شده است. صلیب متن پرچم را به چهار بخش به رنگ لاجوردی تقسیم می‌کند که در متن هر بخش آن یک گل «لی لی» le Lys یا سوسن به رنگ سفید نقش بسته است. تاریخ استفاده از صلیب به پادشاهان باستانی اروپای غربی می‌رسد. در قرون پیش پرچم فرانسه به همین نماد مزین بوده و در این کشور قدمت استفاده ازصلیب سفید که سمبل مذهب کاتولیک است، به قرن سیزده و چهارده یعنی زمان حکومت پادشاهان فرانسه می‌رسد.
گل سوسن نشان از اصلیت فرانسوی کبکی‌ها دارد و در طول تاریخ فرانسه نماد پادشاهان این کشور بوده است. رنگ لاجوردی نشان مریم باکره است. این رنگ ابتدا خیلی پر رنگ بوده اما به مرور از رنگ آن کاسته شده و به آبی کم رنگتر تغییر یافته است.در مراسم مختلف، برافراشتن پرچم با شیوه خاصی انجام می‌گیرد به این ترتیب که بالا بردن پرچم به سرعت انجام می‌گیرد و در زمان در اهتزاز بودنش ابتدا حاضرین به یک دقیقه سکوت دعوت شده و سپس یک نفر متن زیر را قرائت می‌کند:
سلام بر پرچم کبک
پرچمی که من برایش احترام قائلم، به او وفادارم و به او افتخار می‌کنم.
زنده باد کبک، زنده باد پرچم کبک!
و اما پائین آوردن پرچم به آرامی و با احتیاط انجام می‌پذیرد.
نمادهائی برگرفته از طبیعت
در ۵ نوامبر ۱۹۹۹ پارلمان کبک، برابر قانونی تحت عنوان «پرچم و نمادهای کبک»، ۳ نماد رسمی از طبیعت برای استان کبک معرفی کرد. گل زنبق، درخت توس زرد و جغد برفی. هرکدام از این نمادها با در نظر گرفتن مشخصه و ویژگی خاص آن، همچنین نوع ارتباطش با طبیعت کبک، انتخاب شده و مفهوم خاصی را القا می‌کند.
گل نمادین کبک (L’iris versicolore Linné)
برابر همان قانون، زنبق رنگارنگ گل نمادین جدید کبک شناخته شد. تنوع واریته و هارمونی رنگهای این گل، نماد کاملی از تنوع فرهنگی کبک بوده و اهمیت آب و تالاب ها را جهت تعادل طبیعت خاطر نشان می‌کند.
درخت نمادین کبک ( le Bouleau jaune)
برای تأکید بر اهمیت جنگل‌ها برای استان کبک و ساکنان آن، درخت توس زرد (غان) به عنوان درخت نمادین کبک انتخاب شده است. این درخت که به زبان محاوره‌ای merisier (گیلاس وحشی) گفته می‌شود، یکی از شناخته شده ترین درختهای کبک است و اهمیت آن نه تنها به خاطر انواع کار بردهای آن در داخل استان است؛ بلکه از نظر تجاری نیز دارای ارزش بسیاریست. این درخت که از درختان بومی شرق کاناداست به بلندی 30 متر می‌رسد. پوست سفید این درخت به سادگی و خود به خود کنده می‌شود. چوب آن به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز، سنگین و محکم و فشرده است. که به طور گسترده در نجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از روزهای آغازین نوول فرانس Nouvelle Franceتا به حال، توس زرد در زندگی کبکی ها حضوری مؤثر داشته است و کبکی ها برای ساختن وسایل چوبی زندگی خود از آن استفاده کرده و از طرفی پائیز زیبای استان خود را مدیون این درخت هستند.
پرنده نمادین کبک ( Harfang des neiges)
باشکوهترین و جالب ترین جغد شمال کبک، اگرچه شناخته شده ترین پرنده کبک نیست؛ اما بدون شک یکی از زیباترین ها در کل آمریکای شمالیست.
در سال 1987 مجلس ملی کبک، جغد برفی، این پرنده زیبا را پرنده نمادین و رسمی استان اعلام کرد؛ زیرا این پرنده، سفیدی برف‌های کبک را تداعی می‌کند و ریشه در آب و هوای نیمکره شمالی دارد.
این سرود در تاریخ ۲۴ ژوئن۱۸۸۰ برای اولین بار در جشن «سن ژان باپتیست»، قدیس نگهبان کبک، در کنگره فرانسوی های کانادا در شهر کبک خوانده شد. اما یک قرن بعد و درتاریخ اول ژوئیه ۱۹۸۰ به عنوان سرود ملی کانادا تعیین شد. آهنگ این سرود ساخته ی Calixa Lavallée بوده و شعر آن توسط Adolphe-Basile Routhier. سروده شده است. این سرود در اصل یک آهنگ حماسی کانادائی فرانسوی بوده که برای انجمن سن ژان باپتیست تهیه شده بود. در طی سال‌ها روز به روز بر محبوبیت آن اضافه شده به طوری که به تدریج نسخه های انگلیسی متعددی برای آن ساخته شد. نسخه رسمی آن در سال ۱۹۰۸ توسط قاضی Robert Stanley Weir تهیه شد. درسال ۱۹۶۸ توسط کمیته‌ای مرکب از سنا و مجلس عوام تغییراتی در آن داده شد؛ اما متن فرانسه آن دست نخورده باقی ماند. تا این که در سال ۲۰۰۲ طی دیدار ژان پل دوم از کانادا دوبیت «بازویت آماده گردانیدن شمشیر است، همچنان که آماده حمل صلیب است» به آن اضافه شد تا یادآور اصلیت کاتولیکی کشور باشد.
سرود ملی کانادا به سه زبان ساخته شده است. انگلیسی، فرانسه و اینوکتیتوت (زبان اینوئیت‌ها) که هر سه آنها با کمی اختلاف در ظاهر، مجموعاً مفاهیم واحدی را بیان می‌کند. متن انگلیسی آن سرودی است که به عنوان سرود ملی کانادا در مراسم رسمی خوانده می‌شود و از متن فرانسه آن اختصاصاً در میادین ورزشی کبک استفاده می‌شود.
ترجمه سرود از زبان انگلیسی:
ای کانادا، وطن ما و سرزمین ما
عشق راستین میهن‌پرستی بر تمام فرزندان‌ات فرمان می‌راند
با دل‌هایی پر از شوق، شکوفائی تو را می‌نگریم،
سرزمین راستین شمال، نیرومند و آزاد
از دوردست ها و سرتاسر
ای کانادا، ما پاسدار تو هستیم
خداوند سرزمین ما را شکوهمند و آزاد نگاه دارد
ای کانادا، ما پاسدار تو هستیم
ای کانادا، ما پاسدار تو هستیم
ترجمه سرود از زبان فرانسه:
ای کانادا، سرزمین آباء و اجدادی ما!
پیشانیت با حلقه باشکوهی از گل آذین شده است
بازویت آماده گردانیدن شمشیر است،
همچنان که آماده حمل صلیب است.
تاریخت درخشان‌ترین حماسه است
شجاعتی توأم با ایمانی قوی
وطن ما و حقوق ما را حفظ خواهد کرد
وطن ما و حقوق ما را حفظ خواهد کرد
