لیلی خاقانی|
شانزدهمین جلسه خوانش، بررسی و تحلیل متن و اتیمولوژی کتاب قدیمی «دده قورقود»، با میزبانی گروه فرهنگی ساوالان روز یکشنبه پنجم جولای ۲۰۲۰ برگزار شد.
در این جلسه عده‌ای از علاقه‌مندان به ریشه هویتی ترک‌های دنیا از ایران و تورونتو و آمریکا و مونترال شرکت داشتند. در این برنامه معمولا سردبیر روزنامه «بیزیم آنادولو» اهل ترکیه از مونترال هم حضور پیدا می‌کند. ابتدا خوانش و تحلیل این کتاب در کتابخانه بزرگ ملی مونترال انجام می‌شد اما در حال حاضر به دلیل شیوع کووید۱۹ جلسات به صورت آنلاین برگزار می‌شود.
گروه فرهنگی ساوالان در سال ۲۰۰۹ با هدف شناختن و شناساندن فرهنگ ترک‌ها در کبک تاسیس و با عنوان سازمان فرهنگی غیرانتفاعی به ثبت رسید. مدت ۱۱ سال است که با اجرای برنامه‌های مختلف مثل برگزاری سخنرانی‌ها، بزرگداشت شعرا و نویسندگان ترک زبان، کلاس‌های آموزش رقص‌های آذربایجان و فعالیت‌های بسیار دیگری در مونترال فعال است.
تا به حال خواندن بوُی اول کتاب (داستان اول) با نام «دیرسه خان اوغلی بُغاج» به اتمام رسیده و در ادامه، بوُی دوم «سالور قزانک ائوی یغمالندغی» در مرحله خوانش و بررسی است.
لازم به ذکر است که کتاب دده قورقود به زبان ترکی با الفبای عربی است که تا به حال در دنیا فقط ۳ نسخه خطی از آن بر حسب اتفاق به دست آمده است. اولین و مشهورترین نسخه به نام «نسخه درسدن» شناخته می‌شود. (منسوب به کتابخانه شهر درسدن آلمان) این نسخه توسط کتابداری به نام فلیشر و در زمان تهیه فهرست کتابهای کتابخانه در سال ۱۹۱۳ شناسائی و با مشخصات زیر: «کتاب ده دم قورقود» و عنوان خود کتاب «کتاب دده قورقود علی لسان طایفه اوغوزان»، با ۱۵۲ صفحه نوشته شده بر روی کاغذ، تاریخ تحویل آن به کتابخانه احمد پاشا سلطان امپراطوری عثمانی در قرن ۱۶ میلادی»، درلیست کتابهای موزه قرار داده شد. نسخه درسدن حاوی ۱۲ بوُی و کامل‌ترین نسخه یافت شده است.
| بیشتر بخوانید: |
نسخه دوم نسخه واتیکان درسال ۱۹۵۰ توسط «اتور رُزی» دانشمند ایتالیایی در کتابخانه واتیکان یافت شد این نسخه فاقد نام کتاب و در ۱۰۹ صفحه حاوی ۶ بوُی از مجموعه بوُی‌های نسخه درسدن است.
نسخه سوم توسط استاد «ولی محمد خوجه» از فرهیختگان ترکمن صحرای ایران که علاقه‌مند به جمع آوری نسخ خطی کتابهای ترکی است کشف شده است. بنا به گفته خودش این کتاب را به صورت اتفاقی از یک کتاب‌فروشی واقع در میدان انقلاب تهران خریداری کرده و فروشنده کتاب اظهار داشته است که خود وی از خانواده قاجار است و این کتاب متعلق به کتابخانه شخصی آقا محمدخان قاجار بوده که نسل به نسل در تعلق خانواده کتابفروش قرار گرفته است. این کتاب دست‌نویس با خط نستعلیق زیبایی نوشته شده و حاشیه صفحات آن با طلا تذهیب شده است. این کتاب مورد بررسی محققین و دده قورقود شناسان ایران و ترکیه قرار گرفته و آن را اتفاق بزرگ و حائز اهمیتی اعلام کرده‌اند..
کتاب «دده قورقود» از آثار کلاسیک جهان به شمار می‌رود. مجموعه دوازده حکایت حماسی است. و با اینکه حماسه ملی ترک‌ها محسوب می‌شود، تنها به ترکان تعلق ندارد؛ بلکه همانند کتاب‌هایی چون «ایلیاد»، «اودیسه»، «دونکیشوت»، «مهاباراتا»، «کمدی الهی»، «هاملت» و…متعلق به همه جهانیان است. دانشمندان و شرق‌شناسانی چون «دیتس» آلمانی و «بارتلد» روسی اوقات زیادی جهت پژوهش و تحقیق درباره این اثر صرف کرده‌اند. این کتاب یکی از شاهکارهای حماسی دنیاست و پژوهشگران، ترک، روسی، آذربایجانی، ایرانی و غربی ارزش‌های گوناگون اساطیری، ادبی، تاریخی، لغوی، اجتماعی و خانوادگی و… این اثر را بررسی کرده و درباره آن مقالات ارزشمندی نوشته‌اند. این کتاب به زبان‌های آلمانی، روسی، ایتالیایی ترجمه شده و همچنین چندین ترجمه به زبان‌های اروپایی و آسیائی صورت گرفته از جمله: دو ترجمه به انگلیسی در انگلستان و آمریکا انجام یافته است. «دیتس» یکی از داستان‌های دده قورقود به نام «تپه گؤز» را با «اودیسه» مقایسه کرده و «تپه گؤز» را منبع الهام برای نوشتن «اودیسه» خوانده است.
هفته را دنبال کنید در: اینستاگرام – تلگرام
داستان‌های دده قورقود بیانگر ارزش‌های اخلاقی، شیوه زندگی، باورها و جایگاه‌های خانوادگی و اجتماعی، جسارت و قهرمانی‌های ترک‌هاست. از ارزش‌های چشمگیر این داستان‌ها، می‌توان به خصلت‌های انسانی، وطن‌خواهی، مهمان‌دوستی، حرمت خانواده و مادر اشاره کرد. از دیگر ارزش‌های بارز دده قورقود سیمای زن در این کتاب است که با مقامی ارجمند و والا و به عنوان نیمه مرد و همطراز او نمایان شده است. او در کنار قهرمانان از حریم ایل و دیار دفاع می‌کند. زنان قبایل اوغوز با حفظ فضیلت انسانی و عزت نفس، شهامت و دلاوری خود از موقعیت‌های بلند و احترام‌آمیزی برخوردار است. او جسور، مبارز، دلیر و با شهامت است. در این داستان‌ها زن پر غرور و دلاور است و برای دفاع از ارزش‌های خانواده و قبیله پیکار می‌کند.
نام کتاب برگرفته از شخصیت اصلی داستان یعنی پیر فرزانه‌ای در نقش اوزان (عاشق‌های کنونی) که قوپوز (ساز عاشقی) به دست در آخرهر داستان وارد صحنه می‌شود و با سخنان حکیمانه و پند و اندرزهای خردمندانه راهگشای جامعه می‌شود. شرح بالا مختصر اطلاعاتی بود از این گنجینه پربها.
گروه فرهنگی ساوالان با افتخار از این چالش باارزش فرهنگی، همه همزبانان علاقه‌مند را به شرکت در این گردهمایی‌های آنلاین دعوت می‌کند. برای اطلاعات در مورد جلسات به آگهی پیوست توجه بفرمائید.
گروه فرهنگی ساوالان اعلام کرد: هر دو هفته یکبار روزهای یکشنبه ساعت ۲ بعد از ظهر کتاب پرارزش «دده قورقود» را از طریق اپلیکیشن زوم بصورت آنلاین خوانده و بررسی و تحلیل می‌کند. این برنامه الزاما به زبان ترکی خواهد بود.
در آگهی مربوطه از طرف گروه فرهنگی ساوالان تاریخ‌های برنامه از حال تا آخر دسامبر را مشاهده بفرمایید.
ساوالان مدنیت قروپو گئچیریر: دده قورقود اوتورومو
زمان ۵ جولای ۲۰۲۰ ساعت ۲ ظهر به وقت شرق کانادا و آمریکا
هر دو هفته یکبار یکشنبه‌ها تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۰
۱۹ جولای ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۲ آگوست ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۱۶ آگوست ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۳۰ آگوست ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۱۳ سپتامبر۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۱۱ اکتبر ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۲۵ اکتبر ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۸ نوامبر ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۲۲ نوامبر ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۶ دسامبر ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
۲۰ دسامبر ۲۰۲۰ ساعت ۱۴
|
شما می‌توانید برای شرکت در این جلسات از پلتفرم زوم و لینک زیر استفاده کنید. Join Zoom Meeting https://us04web.zoom.us/j/73005645372?pwd=T1BrTDJkT3IxMk9wN0pkZ0ZOQVZHQT09 Meeting ID: 730 0564 5372 Password: 7i8Wt7 |
