سود بیشتر کانادا از نفتای جدید یا قدیم؟ دیدگاه‌ها متناقض است

گروه اقتصاد هفته|

از دیدگاه کارشناسان توافق‌نامه جدید تجارت آزاد آمریکای شمالی بیشتر یک دستاورد سیاسی است تا اقتصادی.

ارزیابی‌های دولت فدرال کانادا از توافق‌نامه تجارت آزاد جدید آمریکای شمالی حاکی از آن است که اجرای این توافق‌نامه تا سال ۲۰۲۵ نزدیک به ۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار تولید ناخالص داخلی کانادا را افزایش خواهد داد درحالی‌که اگر به‌جای انعقاد این توافق‌نامه سناریو متفاوتی رقم می‌خورد و دونالد ترامپ آن‌گونه که تهدید کرده بود آلنای قدیمی را پاره می‌کرد و تعرفه‌های جدیدی بر صادرات فولاد، آلومینیوم و خودرو کانادا وضع می‌کرد، اوضاع کاملاً متفاوتی برای اقتصاد کانادا رقم می‌خورد.

به گزارش هفته به نقل از رادیو کانادا، ارزیابی دولت فدرال کانادا از توافق‌نامه جدید تجارت آزاد آمریکای شمالی که از مدت‌ها پیش بسیاری از کارشناسان و محافل اقتصادی منتظر آن بودند، حاکی از آن است که نتایج اجرای توافق‌نامه جدید تجارت آزاد میان کانادا، آمریکا و مکزیک، در مقایسه با آثاری که می‌توانست عدم انعقاد این توافق‌نامه و اعمال تعرفه‌های گمرکی جدید برای کانادا به دنبال داشته باشد، اقتصاد کانادا را در وضعیت بهتری قرار خواهد داد.

هفته را دنبال کنید در: اینستاگرام – تلگرام

بااین‌وجود گزارشی که موسسه سی. دی. هاو C.D. Howe هفته پیش منتشر کرد، با ارزیابی دولت فدرال کانادا از نفتای جدید متفاوت است. سی. دی. هاو که یک اندیشکده است اعلام کرد بررسی‌های کارشناسان این موسسه نشان می‌دهد که اگر نفتای قدیمی همچنان به قوت خود باقی بود و مفاد آن توسط سه کشور رعایت می‌شد، میزان تولید ناخالص داخلی سه کشور آمریکای شمالی بالاتر از آن چیزی می‌شد که انتظار می‌رود تحت تأثیر اجرای نفتای جدید حاصل شود.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا مذاکره مجدد درباره توافق‌نامه تجارت آزاد قاره‌ای را به همسایگان خود کانادا و مکزیک تحمیل کرد. ترامپ نفتای قدیمی را یکی از بدترین توافق‌نامه‌های تجاری تاریخ آمریکا توصیف کرده و تهدید کرده بود که اگر به‌منظور ایجاد شرایط بهتر برای اقتصاد آمریکا، دو کشور همسایه حاضر به مذاکره مجدد درباره توافق‌نامه تجارت آزاد قدیمی نشوند، این سند را پاره خواهد کرد.

آمریکا و مکزیک هر دو توافق‌نامه جدید تجارت آزاد آمریکای شمالی را تصویب کرده‌اند اما کارهای مربوط به تصویب این سند در پارلمان کانادا ادامه دارد. کریستیا فریلند وزیر امور خارجه کانادا تأکید کرده است با توجه به اینکه اتاوا و واشنگتن اختلافات خود را درزمینهٔ تعرفه‌های گمرکی بر فولاد و آلومینیوم حل کرده‌اند، دولت فدرال کانادا قول می‌دهد که برای تصویب هر چه سریع‌تر نفتای جدید همه تلاش خود را به کار گیرد.

درواقع با انعقاد توافق‌نامه جدید تجارت آزاد، جنگ تعرفه‌ها میان آمریکا و کانادا که از یک سال پیش آغازشده بود، به پایان رسید. مالیات‌های بیست و پنج درصدی بر واردات فولاد و ده‌درصدی بر آلومینیوم که آمریکا وضع کرده بود، برداشته شد و در جبهه مقابل نیز اتاوا تدابیر تلافی جویانه‌ای را که بر همین محصولات اعمال کرده بود، لغو کرد. اتاوا این تعرفه‌های گمرکی سنگین را غیرقانونی می‌دانست و با لغو آنها قول داد که به پیگردهای قضایی خود بر ضد آمریکا در سازمان تجارت جهانی پایان دهد.

بااین‌حال به اذعان کریستیا فریلند، با لغو تعرفه‌هایی که آمریکا بر واردات فولاد و آلومینیوم کانادا وضع کرده بود، خطر حمایت گرایی از بین نخواهد رفت. به گفته فریلند، حمایت گرایی آمریکا همچنان خطری است که نظام تجارت منطقه‌ای و جهانی را تهدید می‌کند و ساده‌لوحانه است اگر تصور کنیم که ازاین‌پس از چرخش‌ها و تغییر رفتارهای ناگهانی دونالد ترامپ در امان خواهیم بود.

جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا نیز در پاسخ به اینکه آیا اتاوا در مسیر انعقاد نفتای جدید امتیازاتی به آمریکایی‌ها داده است، انعقاد توافق‌نامه جدید تجارت آزاد آمریکای شمالی را «خبری خوب» توصیف کرد و گفت ما در طول مذاکرات مواضع محکم خود را حفظ کردیم چراکه مطالبات ما درواقع همان خواسته‌های شهروندان کانادایی به‌ویژه کارگران بود.

دستاوردهای اقتصادی کوچک با آثار سیاسی بزرگ

دستاوردها و نتایجی که برای انعقاد توافق‌نامه تجارت آزاد جدید آمریکای شمالی پیش‌بینی می‌شود بسیار ناچیز و درواقع چیزی معادل 25 صدم درصد تولید ناخالص داخلی است.

بااین‌حال یک کارشناس امور تجاری معتقد است که توجه زیادی که بر روی منافع اقتصادی نفتای جدید شده، جنبه سیاسی مهم آن را تحت‌الشعاع قرار داده است.

لاورنس هرمن، وکیل متخصص در امور تجارت جهانی مستقر در تورنتو در گفتگو با رادیو کانادا گفت: «آنچه ارزیابی‌های اقتصادی نمایان نمی‌سازد، اهمیت و ارزش ژئوپلیتیک بالایی است که می‌تواند چارچوب محکم توافق‌نامه تجارت آزاد جدید برای کانادا داشته باشد چراکه این سند تجاری، چارچوب، قواعد و مقررات مشخصی را که کانادا می‌تواند روابط تجاری خود با آمریکا را در سال‌های آینده بر اساس آنها استوار سازد، مشخص کرده است.»

در طول مذاکرات با آمریکا برای انعقاد توافق‌نامه جدید تجارت آزاد، دولت فدرال کانادا نه‌تنها بر حفظ دسترسی کانادا به بازار آمریکا اصرار می‌ورزید بلکه بر ضرورت حمایت از نظام تجاری بین‌المللی که به‌واسطه سیاست‌های حمایت‌گرایانه دونالد ترامپ به مخاطره افتاده است، تأکید می‌کرد.

لاورنس هرمن تصریح کرد: «دستاوردهای توافق‌نامه جدید تجارت آزاد آمریکای شمالی بیشتر از آن چیزی است که صرفاً مدل‌های اقتصادی نشان می‌دهند. ارزیابی‌های جعبه سیاه نفتا شاید در عرصه اقتصادی به آمار و ارقامی منتج شوند که نجومی نباشد و خیلی جلب‌توجه نکند اما دستاوردهای سیاسی و راهبردی این سند برای کانادا اهمیت فراوانی خواهد داشت. ارزیابی این دستاوردها در مباحث صرفاً اقتصادی امکان‌پذیر نیست.»

منبع: رادیو کانادا