گروه سلامت هفته |
هشدار محققان و کارشناسان: در دوره پساکرونا و با پایان یافتن قرنطینه، برای مقابله با پیامدها و عوارض تنهایی و انزوا که هزینه‌های سنگینی را هم به نظام بهداشتی کشورها تحمیل خواهد کرد، باید به دنبال راه چاره باشیم.
یکی از محققان دانشگاه مک‌گیل می‌گوید: آثار و پیامدهای فرعی روانی و جسمانی ناشی از انزوای اجتماعی که محدودیت‌ها و به‌ویژه قرنطینه در دوره بحران کرونا به همه جوامع تحمیل کرد، ممکن است در مهروموم‌های آینده در بخش مراقبت‌های بهداشتی و درمانی هزینه‌های به‌مراتب بیشتر و سنگین‌تری نسبت به هزینه‌های همه‌گیری کووید19 روی دست دولت‌ها بگذارد. در این میان آثار زیان‌بار انزوا و تنهایی که اولین ثمره قرنطینه و فاصله‌گذاری فیزیکی است، می‌تواند در دوره پساکرونا افزایش موارد آلزایمر را در جوامع مختلف به دنبال داشته باشد.
هفته را دنبال کنید در: اینستاگرام – تلگرام
دکتر دنیلو بزدوک استاد موسسه عصب‌شناسی مونترال و موسسه هوش مصنوعی کبک و رابین دانبار استاد برجسته دانشکده روان‌شناسی تجربی دانشگاه آکسفورد انگلیس با انتشار مقاله‌ای مشترک در نشریه Trends in Cognitive Sciences درباره عوارض زیان‌بار متعددی که می‌تواند قرنطینه و انزوای اجتماعی ناشی از بحران کووید-19 بر روی بهداشت روانی و همچنین سلامت جسمانی شهروندان داشته باشد، ابراز نگرانی کردند و از دولت‌ها خواستند به‌منظور جلوگیری از تشدید این مشکلات در جامعه تدابیر مناسبی اتخاذ کنند.
نتایج مطالعات و تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته است نشان می‌دهد آن دسته از افرادی که از تنهایی و انزوا رنج می‌برند بیشتر از دیگران با خطر مشکلات، اختلالات و حملات مغزی روبرو هستند. این افراد به علت آسیب‌هایی که سیستم ایمنی بدن آنها تحت تأثیر عوارض تنهایی و انزوا دیده است، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری‌های عفونی هستند و از ابتلا به این بیماری‌ها لطمات جدی‌تری متحمل می‌شوند. به‌طورکلی انزوا و تنهایی امید به زندگی را در این افراد به طرز قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
| بیشتر بخوانید: |
دکتر بزدوک می‌گوید: آثار زیان‌بار انزوا و تنهایی سیستم‌های مختلف روانی و جسمانی بدن افراد ازجمله سیستم انعقاد خون و سیستم هورمونی بدن آنها را که به اضطراب و فشارهای روانی واکنش نشان می‌دهند، به‌شدت تضعیف می‌کند. تحقیقات ثابت کرده است عملکرد سیستم انعقاد خون بدن افرادی که از انزوا و تنهایی رنج می‌برند، به‌مراتب ضعیف‌تر از سیستم انعقاد خون افراد عادی است. لطماتی که انزوا و تنهایی به سلامت جسمی و روانی افراد وارد می‌کند، مراحلی را که در بدن منجر به انعقاد خون می‌شود، مختل می‌کند. نظم و عملکرد هورمون کورتیزول نیز که تحت تأثیر اضطراب و استرش ترشح می‌شود، غالباً در بدن این افراد به هم می‌ریزد.
به گفته دکتر بزدوک افرادی که همواره در انزوا و تنهایی زندگی می‌کنند، همیشه با فشارهای روانی مزمن روبرو هستند. به همین علت تعاملات اجتماعی برای انسان و سلامت جسم و روان وی از اهمیت زیادی برخوردار است. انسان در هر سن و سالی از کودکی گرفته تا سالمندی به تعاملات اجتماعی نیاز دارد و اگر تعامل وی با جامعه به هر علتی مثل قرنطینه یا فاصله‌گذاری اجتماعی ناشی از یک بیماری همه‌گیر متوقف یا مختل شود، عوارض ناشی از این وضعیت می‌تواند سلامت جسم و روان وی را به‌طورجدی به خطر بیندازد.
دکتر بزدوک افزود مطالعاتی که در همین زمینه روی میمون‌ها، موش‌ها و همچنین انسان‌ها صورت گرفته است، نشان می‌دهد که مدارهای مغزی دخیل در واکنش‌های هشداردهنده در مواجهه با خطرات (مثل مدارهای مغزی مرتبط با استرس و اضطراب) در افرادی که تنها زندگی می‌کنند و از انزوا و طردشدگی رنج می‌برند، همواره فعال هستند.
فعالیت دائمی مدارهای مغزی مرتبط با استرس آثار و پیامدهای زیانباری بر روی دیگر بخش‌ها و سیستم‌های بدن ازجمله حافظه، اعصاب و سازوکار خواب دارد. ازآنجاکه خواب عمیق و راحت مرحله‌ای تعیین‌کننده و حیاتی در حفظ و تقویت حافظه است، حافظه افرادی که در تنهایی و انزوا زندگی می‌کنند به‌شدت آسیب می‌بیند. شاید این واقعیت نیز که افراد تنها و منزوی بیشتر از دیگران دخانیات یا مشروبات الکلی مصرف می‌کنند، به‌نوعی با فشارهای روانی که آنها متحمل می‌شوند، در ارتباط مستقیم باشد.
دکتر بزدوک تأکید کرد هیچ تردیدی نیست که تنهایی و عزلت روی هر انسانی آثار و عوارض منفی روانی دارد. مطالعات نشان داده است افرادی که احساس تنهایی و طردشدگی دارند، درک ضعیف، نادرست و حتی اشتباهی از واقعیات دارند. این افراد به‌طور ناخودآگاه بیشتر تمایل دارند از احساسات، ادراکات و یا اطلاعات اجتماعی که از چهره افراد در رویارویی یا ملاقات مستقیم با آنها در جامعه دریافت می‌کنند، بیشتر برداشت منفی داشته باشند و ازآنجاکه چهره احتمالاً مستقیم‌ترین و مؤثرترین ابزار انتقال اطلاعات عاطفی و اجتماعی است، اگر درک یا تعبیر و تفسیر یک نفر از اطلاعات چهره فرد مقابل نادرست باشد، این سوءبرداشت می‌تواند پیامدهای منفی دیگری به دنبال داشته باشد. در این صورت احساس طردشدگی و انزوای اجتماعی بیشتری به این افراد دست خواهد داد و این وضعیت می‌تواند به تعمیق هر چه بیشتر حس تنهایی و انزوای آنها منجر شود و متعاقباً به تشدید پیامدهای منفی ناشی از این پدیده بر روی جسم و روان آنها بینجامد.
این متخصص اعصاب و روان ادامه داد: انزوا و تنهایی با اختلالات روانی متعددی به‌ویژه افسردگی و اضطراب همراه است. بااین‌حال هنوز هم کاملاً ثابت نشده است که آیا این احساس تنهایی است که یک نفر را دچار افسردگی می‌کند یا برعکس این افسردگی است که وی را به انزوا و تنهایی می‌کشاند.
به گفته دکتر بزدوک تحقیقات همچنین نشان داده است که انزوا و تنهایی روند ایجاد و توسعه بیماری‌های تحلیل‌برنده اعصاب به‌ویژه بیماری آلزایمر را تسریع می‌کند. به‌طور متوسط نیمی از موارد آلزایمر یا همان فراموشی در میان افرادی که تنها زندگی می‌کنند دیده می‌شود و افرادی که دست‌کم با یک نفر دیگر زندگی می‌کنند، کمتر به این عارضه دچار می‌شوند.
دکتر بزدوک با تأکید بر اینکه باید بین تنهایی و انزوای اجتماعی تفاوت قائل شویم، افزود با توجه به اینکه تنهایی و انزوا در دوره قرنطینه ناشی از کووید۱۹ بیشتر از حالت عادی بر روی افراد سالمند تأثیر گذاشته است، این احتمال وجود دارد که در دوره پساکرونا و شاید طی دوره بعد نسبت به دوره پیش از همه‌گیری کووید۱۹، با موارد بیشتر ابتلا به آلزایمر و همچنین موارد متعدد آلزایمر زودرس مواجه شویم. به گفته وی، از همین حالا می‌توان پیش‌بینی کرد که آثار و پیامدهای فرعی ناشی از قرنطینه اجتماعی که برای مقابله با همه‌گیری کووید۱۹ در جوامع به اجرا گذاشته شد، در سال‌های آینده هزینه‌های سنگینی برای سیستم بهداشت و درمان کشورها به بار خواهد آورد که اگر بیشتر از هزینه‌های مستقیم بحران کرونا نباشد، قطعاً کمتر از آن نخواهد بود و در این میان عوارض و هزینه‌های ناشی از آلزایمر قابل‌توجه خواهد بود.
به گفته دکتر بزدوک، تنهایی یک احساس ذهنی است. به‌عبارت‌دیگر حتی یک نفر که دور و برش شلوغ است و در جمع خانواده و دوستان زندگی می‌کند، ممکن است احساس تنهایی کند و برعکس، کسی که روابط و تماس‌های اجتماعی بسیار کمی دارد ممکن است از تنهایی رنج نبرد؛ اما انزوای اجتماعی بیشتر یک احساس عینی است به‌طوری‌که می‌توان آن را با توجه به نسبت تماس‌های اجتماعی که یک نفر با دیگر اعضای خانواده یا دوستان خود دارد، آن را اندازه‌گیری کرد. شرایطی که اکنون ما در آن قرار داریم در شکل‌گیری و تشدید انزوای اجتماعی تأثیر مستقیم دارد؛ اما واقعیت این است که وقتی در انزوای اجتماعی قرار می‌گیریم، احتمال بیشتری وجود دارد که از تنهایی رنج ببریم هرچند این دو موضوع به‌طور خودکار به یکدیگر وابسته نیستند چراکه عوامل متعدد دیگری مثل ویژگی‌های شخصیتی در این قضیه تأثیرگذار هستند. یک نفر که تنها زندگی می‌کند و روابط و تعاملات اجتماعی و ابزارهای آن مثل فیس‌بوک را دوست ندارد، بیشتر از دیگران در معرض آسیب‌ها و خطرات انزوا قرار دارد.
پلتفرم‌های ارتباطی مدرن به‌ویژه آنهایی که مثل زوم، فیس‌بوک و واتساپ امکانات و تجهیزات بصری دارند، می‌توانند جایگزین بسیاری از جنبه‌های زندگی اجتماعی عادی شوند. در یک دوره بحرانی و انزوای جمعی همانند شرایطی که بحران کووید۱۹ برای همه ما به وجود آورده است، استفاده از این ابزارها به ما این امکان را خواهد داد تا سطحی سالم و قابل‌قبول از تعاملات اجتماعی را برای خود حفظ کنیم.
دکتر بزدوک خاطرنشان ساخت انزوای اجتماعی برای کودکان و سالمندان که دانش یا امکان استفاده از این امکانات را ندارند، به‌مراتب دشوارتر از دیگر گروه‌های اجتماعی است و به همین علت نسبت به دیگران در برابر تنهایی ناشی از قرنطینه اجتماعی آسیب‌پذیرتر هستند.
دکتر اوراسیو آرودا مدیر ملی بهداشت عمومی کبک تأکید کرده است که در صورت وقوع موج دوم شیوع کووید۱۹ در استان کبک، اعمال «قرنطینه کامل» منتفی است. به گفته دکتر آرودا، در صورت موج دوم شیوع کرونا ویروس در کبک، کسب‌وکارها و خدمات اساسی به قوت خود برقرار خواهند ماند. وی درعین‌حال تصریح کرد که اگر موارد ابتلا به کووید۱۹ در استان به‌سرعت افزایش یابد، بهداشت عمومی استان نیز بلافاصله تجمعات بزرگ را ممنوع خواهد کرد و آن دسته از کسب‌وکارها، خدمات و بخش‌هایی را که برای اقتصاد استان جنبه حیاتی ندارند، متوقف خواهد کرد.
مسئول بلندپایه بهداشت عمومی کبک نیز از آثار و پیامدهای زیان‌بار قرنطینه و به‌ویژه آسیب‌های آن بر روی سلامت روانی ساکنان استان ابراز نگرانی کرد بااین‌حال احتمال «قرنطینه محلی و منطقه‌ای» را در صورت شکل‌گیری موج دوم کووید۱۹، به‌منظور مقابله با شیوع ویروس کرونا منتفی ندانست.
منبع: سایت نشریه لا دوبوووار
یک نظر
بازتاب ها: قرنطینه سالمندان در کبک برداشته شد