طب کاربردی

سلامتی

ترانه ناظری

جوامع بشری با افزایش بی‌سابقه بیماری‌های مزمن روبرو شده است و دنیای پزشکی برای پیشگیری از بیماری‌هایی که بنیان سلامتی و زندگی افراد را بخطر انداخته راه حل مؤثری ارائه نمی‌دهد.

تجربه طب سنتی در فرهنگ‌های مختلف نشان می‌دهد که مردم عادی هنوز برای بسیاری از مشکلات سلامتی خود به پزشکان تجربی یا متخصصین طب مکمل مراجعه می‌کنند و طب مکمل در برخی از زمینه‌ها بهتر از طب غربی عمل می کند. صرف‌نظر از تاثیر سیستم اعتقاد بر چگونگی پاسخ بیمار به روند درمان ، باید پذیرفت که طب غربی به همان اندازه که در شرایط سخت مانند عفونت‌های حاد، حملات قلبی، جراحی‌ها و پیوند اعضا عملکردی معجزآسا از خود نشان می‌دهد، در پیشگیری و مبارزه با مکانیسم‌های بوجود‌آورنده بیماری موفق عمل نکرده است.

طب کاربردی از زمانی در غرب پا گرفت که توانست با اتکا به تحقیقات علمی رابطه بین عملکرد ژنها با تغذیه، سبک زندگی و محیط زیست را توضیح دهد و مکانیسم‌های بنیادی بیماری‌ها را شناسایی کند.

یکی از مهم‌ترین مکانیسم‌های بنیادی بیماری پدیده التهاب است که اکنون به‌عنوان ریشه مشترک بسیاری از بیماری‌ها در سطح جهان پذیرفته شده است. وقتی التهاب به شکل بیماری قلبی، دیابت، آسم، آلزایمر یا بسیاری از سرطانها خود را نشان می‌دهد طب غربی آن‌ را با دارو سرکوب می‌‌کند. اندکی بعد التهاب به شکل یک بیماری دیگر سر بر می‌‌آورد و باز بیماری با داروهای دیگری سرکوب می‌شود. و هر بار، چون مکانیسم بنیادی بیماری معالجه نمی‌شود، مردم بیمارتر و به دارو وابسته‌تر می شوند. عوارض جانبی داروها مردم را با مشکلات بیشتری مواجه می‌کند که برای از بین بردن آنها باز داروهای بیشتری تجویز می‌شود. به این ترتیب افراد در اندک زمانی گرفتار علائم و عوارض مختلفی می‌شوند که در نتیجه خوردن داروهای متعدد بوجود می‌آیند.

ناکارآمدی سیستم گوارش یکی دیگر از مکانیسم‌های بنیادی بیماری است. سیستم گوارش نقش اساسی در کارکرد سیستم سلامتی انسان دارد. 70% از سیستم ایمنی در دیواره داخلی دستگاه گوارش قرار دارد و همه ترکیبات شیمیایی که در مغز ساخته می‌شوند در مجرای گوارش نیز تولید می‌گردند. به نظر می‌رسد که عدم تعادل و اختلال در سیستم گوارش یکی از عوامل بوجود آورنده التهاب است.

لایه بسیار نازکی که جداره داخلی لوله گوارشی را پوشانده است -همانند پوست- بدن انسان را از جهان بیرون که به شکل غذا وارد آن می‌شود محافظت می‌کند. آسیب‌های جداره داخلی لوله گوارش بدن را در برابر جهان بیرونی بی‌دفاع می‌کند وعوارض ناشی از آن خود را به طرق مختلف در سیستم عضوی نشان می‌دهد. ‌

میکروبیوم یکی دیگر از ارکان سلامتی سیستم گوارشی است که در طب غربی مورد غفلت قرار گرفته است.  تعداد باکتری‌های سیستم گوارشی ده برابر سلولهای بدن انسان است و در مجموع بین یک و نیم تا دو کیلو از وزن بدن انسان را به خود اختصاص می‌دهند. باکتری‌ها درجذب بسیاری از مواد مغذی به ما کمک می‌کنند، جداره روده را قوی‌تر و سالم‌تر می کنند و در سلامتی سیستم ایمنی نقش اساسی دارند. افرادی که بنا به دلایل مختلف از جمله مصرف آنتی‌بیوتیک بسیاری از باکتری‌های لازم را از دست داده‌اند با ناکارآمدی سیستم گوارشی و اختلال در جذب مواد مغذی روبرو می‌شوند.

عامل مهم دیگری که موجب ناکارآمدی سیستم گوارشی می‌شود حساسیت‌های غذایی است. حساسیت غذایی با آلرژی فرق دارد. وقتی حساسیت‌ غذایی پیش می‌آید، ممکن است انواع واکنش‌های التهابی بروز کند و انواع مولکول‌ها آزاد شود که پی‌گیری و ردیابی آن‌ها در آزمایشات خون بسیار مشکل است و از این جهت در طب غربی به سختی تشخیص داده می‌شود. آلرژی به غذا که نوع خاصی از  واکنش ایمنی مانند کهیر را بدنبال دارد با آزمایش مشخص می‌شود، در حالی‌که حساسیت غذایی را افراد خود از روی احساسی که بعد از خوردن غذا پیدا می‌کنند تشخیص می‌دهند. حساسیت غذایی ممکن است خود را به شکل سردرد، نفخ، خستگی، خارش‌، درد عضلانی، آب‌ریزش بینی یا مه گرفتگی مغز نشان دهد.

در طب کاربردی بدن انسان به درختی تشبیه می‌شود که وقتی برگ‌های آن زرد و خشک می‌شوند دلایل بنیادی مورد بررسی  قرار می‌گیرد. آیا آب کافی وجود دارد؟ آفتاب کافی به آن می‌رسد؟ آیا ریشه‌ها تحت فشار نیستند؟ مکانیسم‌های بنیادی بیماری‌ها کدامند؟ ناکارآمدی‌های بنیادی کجا هستند؟

گذشته از عواملی مانند استرس، تنهایی، عدم تحرک، خواب ناقص و… که زندگی انسان را از تعادل خارج می‌کند تغذیه بخش مهمی از آموزه‌های طب کاربردی است. درک چگونگی عملکرد انواع مواد غذایی در سطح سلولی به افراد کمک می کند که با توجه به مشخصات ژنتیکی، سبک زندگی و اهداف خود در انتخاب غذا آگاهانه‌تر عمل کنند، دلایل ریشه‌ای بیماری‌هایشان را بشناسند و با تغییر سبک زندگی و تغذیه از بروز یا پیشرفت بیماری‌ها جلوگیری کنند. از دیدگاه طب کاربردی غذای کامل عین داروست. غذای کامل غذایی است که از طبیعت بدست آمده و بسیار شبیه به شکل اولیه خود باشد.

افراد با مشخصات ژنتیکی خاص خود بدنیا می‌آیند بدون آنکه بتوانند آنرا تغییر دهند. شاید اندکی بر محیط زیست  تاثیر بگذارند و سموم و آلاینده‌های شیمیایی را که منابع غذایی آنها را آلوده می‌کند کاهش دهند یا کمتر در معرض آلاینده‌ها قرار بگیرند. اما باید توجه دائمی به سیستم ایمنی خود داشته باشند و ازغذاهایی که سیستم ایمنی آنها را تحریک کرده و ایجاد التهاب می‌کند بپرهیزند. قند، چربی‌های ترانس و چربی‌های اشباع شده  از حیواناتی را که بجای علف ذرت می‌خورند کنار بگذارند و با مصرف روزانه مواد مغذی بخصوص ویتامین آ، ویتامین د، روی و اسیدهای چرب بنیادی سیستم ایمنی خود را تقویت کنند.