انواع اهمالکاری:
- اهمالکاری که ضرب‌العجلی برای آن تعیین شده است.
- اهمالکاری که ضرب‌العجلی ندارد.
در نوع اول، فرد با نزدیک شدن به زمان مقرر، ناگهان اضطراب گرفته و به‌دلیل ترس و وحشت یا افتضاح اجتماعی، به انجام کار معوقه در لحظات آخر می‌پردازد. گرچه معمولا کار انجام شده در لحظات آخر از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست، ولی در نهایت فرد آن را انجام می‌دهد و حتی گاهی کار کردن تحت فشــار زیاد یا چالش کردن با کارهایی که موعد انجام‌شان نزدیک است را دوست دارد. این افراد در کودکی یاد گرفته‌اند فقط براساس تشویق و تنبیه، کاری را انجام دهند و انگیزه درونی برای انجام کار ندارند، به همین خاطر کارها را دقیقه نود انجام می‌دهند. به طور مثال، تا شب قبل از امتحان مطالعه نمی‌کنند. به این افراد اهمال‌کارهای فعال می‌گویند.
در کاری که هیچ ضرب‌العجلی برای آن وجود ندارد، اهمالکاری می‌تواند تا لحظه مرگ فرد طول بکشد. در این‌جا ناتوانی در تصمیم‌گیری، این افراد را فلج کرده و در به انجام رساندن کارهایی که باید در زمان مشــخصی انجام شوند شکست می‌خورند. به این افراد اهمال‌کارهای منفعل می‌گویند. اهمالکاری بلندمدت یا منفعل باعث ناامیدی و نارضایتی فرد از خود و زندگی است، زیرا فرد احساس عدم رشد و موفقیت می‌کند. مانند: مطالعه یک کتاب علمی یا پایان دادن به یک رابطه عاطفی مسئله دارو یا تغییر شغل.
از انواع دیگر اهمالکاری:
- اهمالکاری رفتاری، انجام ندادن کارهاست. مثل زمانی که باغچه منزل‌تان را هرس نمی‌کنید و یا قبض‌های‌تان را پرداخت نمی‌کند.
- اهمالکاری در تصمیم‌گیری، زمانی‌که یک انتخاب یا تصمیم‌گیری را عقب می‌اندازید. مثل انتخاب خرید بین چند منزل یا تغییر شغل که این اهمالکاری عمدتا با اضطراب زیادی همراه و بسیار آسیب‌زاست.
راهکارهای غلبه بر اهمالکاری و تنبلی
- بررسی و درمان مشکلات جسمی و روحی خود: اگر به مشکلات جسمی از قبیل کم خونی و کمبود ویتامین‌ها و مشکلات تیروئید و یا مسائل روحی/ روانی هم‌چون اضطراب‌ها و اختلالات خلقی و غیره برخورد کرده‌اید، قطعا اولین گام، بررسی و درمان آن‌ها است. چرا که در ایجاد و تداوم اهمالکاری، نقش بسزایی خواهند داشت.
- شناخت دلایل اهمالکاری: در ابتدا سعی کنید تمرکز کرده و دلایل اهمالکاری خود را پیدا کنید. آیا دلیل به تعویق انداختن کارتان ترس از شکست است یا کمال طلبی؟ آیا از بی‌حوصلگی و انرژی پایین است یا از اضطراب بالا؟
- شــناخت الگوهــای فردی اهمالکاری: اگر می‌خواهید که الگوی اهمالکاری خود را پیدا کنید باید مشخص نمایید که چه زمان و در چه موضوعاتی اهمالکاری می‌کنید.
- موقعیت‌هایی را که اهمالکاری می‌کنید بنویسید. (حداقل سه تا 5 موقعیت) و در چه زمان‌هایی؟
- مشخص کنید که چطور اهمالکاری می‌کنید؟ یعنی کار جایگزین‌تان چه هست؟
آیا سراغ یک کار جایگزین می‌روید؟
مثلا با موبایل‌تان بازی می‌کنید؟ در اینترنت جست‌وجو می‌کنید؟
سعی می‌کنید خودتان را با کارهای دیگری مثل مهمانی رفتن و خوشگذرانی سرگرم کنید؟
یا کارهای دیگری را که کارهای مهمی هستند، اما در اولویت نیستند، انجام می‌دهید؟
و یا به طور کلی آن کار را رها می‌کنید؟
- دلایل خودتان را بنویسید که چرا اهمالکاری می‌کنید؟ دلیلش چیست؟ مثلا این کار را دوست ندارم، یا بلد نیستم، حوصله ندارم، دنبال دردسر نیستم و …..
- با بارش فکری، انواع راه‌کارهایی که می‌تواند موثر باشد تا با اهمال‌کاری‌تان مقابله کنید و به انجام دادن کاری که به تعویق انداخته‌اید شما را نزدیک‌تر می‌کند، را یادداشت کنید.
کنترل افکار منفی:
وقتی ما می‌خواهیم کار یا کارهایی انجام دهیم، فهرست بزرگی از افکار منفی به سراغ‌مان می‌آید. چرا من این‌جوری هستم، چرا نمی‌تونم کارامو انجام بدم، افسردگی دارم، اضطراب می‌گیرتم، نمی‌تونم، سخته و …..
در اولین گام، افکار منفی‌تان را شناسایی و در دفتری یادداشت کنید. احساسات ناشی از این افکار منفی را هم بنویسید. مثلا، خشم یا غم و …. همه را بررسی کرده و سعی کنید جملات عکس آن‌ها را که واقع‌بینانه هستند، جایگزین این افکار منفی کنید. مثلا: من سعی خودم رو می‌کنم. خیلی دارم بزرگ‌شون می‌کنم، من این چند تا کار رو به کارها و تایم‌های کوچک‌تر تقسیم خواهم کرد که قابل اجراتر شوند، از کسی کمک خواهم گرفت و ….
«فاجعه‌سازی» نکنید:
یکی از دلایلی که باعث می‌شود کارهای‌تان را به تعویق بیاندازید، بزرگ‌نمایی و «فاجعه‌سازی» آن کار در ذهن‌تان است. این موضوع ممکن است به سختی کار، یا بی‌حوصلگی و بی‌انگیزگی شما نیزمربوط باشد. اگر این کار جزء کارهای ضروری است که بایستی انجام دهید، به خود بگویید: این کاری نیست که من دوستش داشته باشم، ولی از پسش برخواهم آمد.
دیدتان را نسبت به اضطراب و اهمالکاری عوض کنید:
به این معنا که بدانید همه انسان‌ها دارای توانمندی انجام کارها هستند و اضطراب ناشی از شروع بسیار طبیعی است و باید آن‌را پذیرفته و با همان مقدار اضطراب یا خستگی و یا بی‌حوصلگی، کارتان را پیش ببرید.
نقایص یا عدم قطعیتها را بپذیرید:
باید بپذیرید که تمام انسان‌ها دارای نقص، محدودیت در توانمندی، اضطراب برای انجام کارها و بی‌حوصلگی هستند. به این مسائل به چشم ضعف و یا سد بزرگی نگاه نکنید و بدانید که هیچ قطعیتی را نمی‌توانید از پیش تعیین کنید.
انگیزه ایجاد کنید و خود را متعهد کنید:
انگیزه‌های خود را برای انجام دادن یک کار در یک دفتر بنویسید. چک لیستی تهیه کنید و طبق اولویت، کارهای معوقه یا مهم خود را یادداشت کرده و برای اجرای آن برنامه‌ای ریخته و شروع کنید.
تقویم داشته باشید:
همیشه برای انجام کارتان، آن کار را از قبل در تقویم و در زمان مشخص یادداشت کنید. به این معنا که زمان را برای آن کار محدود کنید. مثل قرار ملاقات‌های‌تان که آن‌را محدود به یک ساعت و تایم خاص می‌کنید.
اولویت‌بندی در کارها:
داشتن اولویت‌بندی در زندگی برای رسیدن به اهداف بلندمدت و به طور روزانه برای کارهای کوتاه‌مدت، بسیار ضروری است. فرد بایستی برای انجام کارهایی که قرار است در یک روز انجام دهد، اولویت‌بندی درستی داشته باشد. افراد موفق تلاش نمی‌کنند تا همه کارهای خود را انجام دهند، بلکه آن‌ها یاد گرفته‌اند تا کارهای مهم خود را انجام دهند./ ادامه دارد.
بیشتر بخوانید:
