معصومه علی‌محمدی/
برای بسیاری از متقاضیان این سؤال وجود دارد که فایل درخواستشان بر چه مبنایی بررسی شده یا رد شده است. پس بر آن دارم تا به کلیات نحوه بررسی یا رد تقاضا بپردازم. به‌طورکلی مبنا و فرمول بررسی درخواست توسط افسران، تابع دستورالعمل‌های خاصی از اداره مهاجرت هست که شامل ارزیابی درخواست بر اساس معیارهای عمومی و حقوقی است که می‌توان از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر اشاره نمود:
معیارهای عمومی تصمیم‌گیری درباره پرونده
- فایل‌ها و مدارک ارائه‌شده متقاضی: مهم‌ترین معیار افسران مهاجرت، فرم‌ها و مدارکی است که متقاضی ملزم به ارائه‌شان است. بنا بر پیچیدگی یا نوع درخواست ممکن است کل تصمیم‌گیری، تنها بر اساس این فایل‌ها و مدارک باشد. درنتیجه دقت در تکمیل فایل‌ها و ارائه مدارک موردنیاز، اهمیت بسزایی دارد.
- شواهدی که توسط مشاور یا وکیل متقاضی ارائه می‌شود: مشاوران رسمی و وکلا، به همراه فایل‌ها و مدارک موردنیاز، نامه توضیحی (Cover Letter یا Submission Letter) می‌نویسند که تشریح‌کننده دلیل درخواست یا وضعیت پرونده است. نتیجتاً گاهی به‌مقتضای نیاز پرونده، این نامه توضیحی می‌تواند حاوی قوانین مهاجرتی کانادا یا تصمیمات مهم دادگاه‌های کانادا باشد و در مثبت‌بودن پاسخ مؤثر افتد. علاوه‌بر این، ممکن است شامل نامه‌های توضیحی دیگری نظیر Addendum یا Memorandum یا ضمایم اسنادی (Appendix یا Exhibit) باشد. بدیهی است این مدارک و توضیحات اضافه‌شده، باعث خواهد شد افسر مهاجرت درک عمیق‌تر و واضح‌تری از شرایط پرونده داشته باشد.
- تحقیقات از منابع ثالث: افسران مهاجرت ممکن است برای بررسی دقیق‌تر پرونده، از طرق مختلفی همانند اطلاعات موجود در اینترنت و بانک‌های اطلاعاتی جست‌وجو کنند یا ممکن است با دفاتر نمایندگی کانادا در کشور متقاضی نیز تماس بگیرند و اطلاعات بیشتری در خصوص جزِئیات پرونده یا قوانین کشور متقاضی دریافت کنند. بدیهی است که افسران مهاجرت در جریان بررسی درخواست متقاضی، برای بررسی سوءپیشینه وی ملزم به دریافت تأییدیه از سازمان ضد جاسوسی کانادا، گزارش پلیس فدرال کانادا، گزارش پلیس بین‌الملل و سازمان‌های بین‌المللی نیز هستند.
- مصاحبه با متقاضی: افسران مهاجرت گاه برای بررسی مدارک یا ایجاد ارتباط مستقیم، درخواست حضور در مصاحبه می‌نمایند. اداره مهاجرت به‌منظور سرعت‌بخشیدن و صرفه‌جویی در هزینه تا آنجا که بتواند مصاحبه با متقاضیان را کمتر می‌کند؛ اما در مواردی که افسر مهاجرت تشخیص دهد، مصاحبه برگزار خواهد شد.
معیارهای حقوقی تصمیم‌گیری درباره پرونده‌ها
در نظام حقوقی کانادا به‌طورمعمول چهار معیار حقوقی زیر برای تصمیم‌گیری در خصوص پرونده‌های مهاجرتی و پناهندگی وجود دارد:
- معیار شک: در این معیار (Mere Suspicion)، افسر مهاجرت تنها بر اساس شکی که نسبت به اطلاعات موجود در پرونده دارد، بررسی و تحقیق و سپس تصمیم‌گیری می‌کند.
- معیار عقل: در معیار عقل و منطق (To a Reasonable Mind)، تصمیم‌گیری بر اساس واقعیات و منطق انجام می‌گیرد. این معیار فشار بیشتری روی افسر مهاجرت می‌گذارد و اجازه نمی‌دهد صرفاً بر اساس شک و تردید تصمیم‌گیری کند.
- ترازوی احتمالات: در این معیار (Balance of Probabilities)، افسر مهاجرت احتمالات مثبت و منفی را بررسی می‌کند و سوی سنگین‌تر را می‌پذیرد. این معیار از معیار قبل دقیق‌تر است و افسر را وادار می‌کند که زمان درخور توجهی را صرف پرونده کند. این معیار جلوی اشتباهات زیاد معیارهای قبلی را خواهد گرفت.
- معیار بدون شک: در این معیار (Beyond Reasonable Doubt)، با اتخاذ به این معیار، افسر مهاجرت تنها زمانی درباره پرونده تصمیم‌گیری می‌کند که به تصمیم اتخاذشده خود اطمینان کامل داشته باشد. اعمال این قوی‌ترین معیار ممکن، در مورد پرونده‌های مهاجرتی تقریباً محال است؛ چراکه افسر مهاجرت باید همه مدارک متقاضی را بازرسی کند و در شرایطی که متقاضی اهل کشوری باشد که همکاری و ارتباط با آن کشور کم است، به‌سختی انجام گیرد.
به‌طورکلی علل رد تقاضای مهاجرت متقاضیان با استناد به قانون مهاجرت کانادا IRPA، آیین‌نامه‌های مهاجرتی کانادا IRPR، و دستورالعمل‌های اداره مهاجرت Operational Manuals or Bulletins، به چند دسته تقسیم می‌شوند.
- واجد شرایط نبودن متقاضی: در این حالت افسر به این نتیجه رسیده است که مدارک و فرم‌های تکمیل‌شده وی را قانع نکرده است که متقاضی واجد شرایط درخواست مهاجرت باشد.
- ندادن اطلاعات درست، جعل واقعیت یا پنهان‌کردن اطلاعات مهم: درصورتی‌که افسر مهاجرت به این نتیجه برسد که متقاضی در پرونده خود صادق نبوده، نه‌تنها قادر است درخواست متقاضی را رد کند، بلکه می‌تواند بخواهد وی را به مدت 5 سال از ارسال هرگونه درخواست مهاجرت به کانادا منع کنند.
- متقاضیِ ممنوع‌الورود: بعضی از متقاضیان یا افراد خانواده وابسته وی (همسر و فرزندان) به علت مسائل امنیتی، جزایی، حقوقی یا پزشکی ممنوع‌الورود هستند. در این شرایط حتی اگر متقاضی شرایط مهاجرت یا ویزا را داشته باشد، افسر مهاجرت پرونده را رد می‌کند و برای چنین تصمیمی به نتیجه آزمایش‌های پزشکی و سوءپیشینه استناد خواهد کرد.
