Hafteh Magazine

زنانِ بستکبال ایران در سطح بین‌المللی
مژگان رجبی

در پی انتشار خبر شرکت آزاد تیم بسکتبال بانوان ایران با هزینه شخصی در مسابقات ترکمنستان که در شماره‌های قبلی مجله هفته در ماه نوامبر به چاپ رسید تصمیم گرفتم مصاحبه‌ای با خانم فرانک طیاری مربی تیم ملی بسکتبال بانوان ایران انجام دهم و نظر ایشان را در این مورد بپرسم. خانم فرانک طیاری از جمله پیشکسوتان با سابقه بسکتبال بانوان ایران است که چندین سال سر مربیگری تیم ملی جوانان ایران را بر عهده داشت و من از سنین نوجوانی افتخار آشنایی با ایشان را داشته‌ام. ایشان جزء اولین مربیان پس از انقلاب است که سالیان متمادی مربی تیم باشگاهی چکاد بوده و به گفته ایشان بازیکنان این تیم به حدی با استعداد بودند که اکثرا به تیم ملی نیز راه یافتند. یکی از همان بازیکنان موفق در همان سال‌های اول به عنوان فنی‌ترین بازیکن بسکتبال در یکی از کالج‌های کانادا یاد شد. نظر شما را به این مصاحبه جلب می کنم:

چندی پیش در ماه نوامبر خبری مبنی بر مخالفت فدراسیون بسکتبال ایران با شرکت شما در مسابقات ترکمنستان منتشر شد. ممکن است کمی در این باره توضیح دهید؟
قرار بود تحت عنوان تیم دانشگاهی راهی عشق آباد ترکمنستان شویم. دقیقا در همان زمان مدیریت دانشگاه آزاد تغییر کرد و دانشگاه نتوانست ما را پشتیبانی کند. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم به صورت شخصی در وبسایت این مسابقات ثبت نام کنیم. چند سال قبل هم سابقه چندین بازی داشتیم که تحت فیبا برگزار نمی شد ولی این اولین بازی بود که می توانستیم تحت نظر فیبا شرکت کنیم. این بازی‌ها تماشاچی زیادی داشت و برای ما جذاب بود چون در نوع خود جالب توجه بود چرا که بر خلاف قوانین معمول پنج به پنج، به صورت سه به سه اجرا می شد و بازیکنان مختار بودند ضمن هماهنگی با مربی در خلال بازی، خود اقدام به تعویض کنند.
تیم ما در این مسابقات موفق به شکست قزاقستان شد ولی با وجود توانایی بسیار، در میان هشت تیم مقام ششم را کسب کردیم. در خلال این مسابقات، خانم دلارام وکیلی که بازیکن ملی نیز هست موفق به کسب عنوان بهترین شوت زن سه امتیازی مسابقات گردید و این موضوع نظر روزنامه نگاران و رسانه‌های خارجی را به تیم بانوان ایران جلب کرد و حتی نظر فیبا نیز به این موضوع معطوف شد.

ما در این مسابقات به صورت دولتی شرکت نکردیم و اولین گروهی از بانوان بودیم که با هزینه شخصی وارد مسابقات شدیم. پیش از این، تیم آقایان مسابقات سه به سه را تجربه کرده بود و این اولین بار بود که یک تیم از بانوان این مسابقات را تجربه می کرد. با اینکه این بازی‌ها نیمه رسمی بود همه قوانین مربوط به دوپینگ در آن اعمال می شد، بچه‌های ما هم فرصت خوبی پیدا کردند تا در این مسابقات بین‌المللی شرکت کنند. شرکت در مسابقات رسمی تحت نظر فیبا مانند این بازی ها، آن هم با هزینه شخصی، باعث ایجاد سوءتفاهمی مبنی بر شرکت خودسرانه در بازی‌ها میان تیم و فدراسیون بسکتبال شد. چرا که پیش از این فیبا اعلام کرده بود که تیم بانوان ایران به دلیل نوع خاص پوشش و حجاب نمی تواند در مسابقات رسمی شرکت کند. به دلیل حمایت وزیر ورزش و جوانان از حضور این تیم در بازی‌های ترکمنستان شاهد تغییر مثبت دیدگاه فدراسیون و بازیکنان در مورد این موضوع بودیم و فیبا نیز پس از این مسابقات اقدام به بازنگری محدودیت‌های اعمال شده بر بازیکنان ایرانی با پوشش اسلامی نمود. شاید از این پس مجوز حضور در بازی‌های اصلی داده شود و وزیر ورزش مشغول چانه زنی در مورد حضور ما در میادین بین‌المللی است. ما نیز از اینکه پس از این بازی‌ها موجب تغییر نگاه به بسکتبال بانوان شدیم بسیار خرسندیم. تقریبا همزمان با این مسابقات، وزارت ورزش به آقای دکتر سلطانی فر محول شد و ایشان به صورت جدی به دنبال تسهیل شرایط برای بانوان ورزشکار در عرصه‌های بین‌المللی هستند. با وجود اینکه ما در مورد این سوءتفاهم و شرکت بدون هماهنگی در مسابقات از فدراسیون عذرخواهی کرده بودیم، وزیر ورزش از ما دفاع کرد و به ورزشکاران ما انگیزه بیشتری بخشید. نه تنها ایشان بلکه روزنامه نگاران و سایت‌های ورزشی و دیگر بازیکنان و مربیان نیز از این حرکت ما حمایت کردند ولی با این اوصاف هنوز حضور ما در بازی‌های فیبا به صورت رسمی تصویب نشده است.
از دیگر نکات مثبت برای بسکتبال بانوان می توان به شرکت در مسابقات بین دانشگاهی جهان یا PCU اشاره کرد که به همت رئیس سابق تربیت بدنی دانشگاه آزاد آقای دکتر قدیمی برگزار می شود و ما در دو دوره از مسابقات در بلژیک و صربستان شرکت کرده ایم و در حد توان خوش درخشیدیم و این یکی از قدم‌های مثبتی است که می تواند موجب تجدید نظر فیبا و بهبود وجهه بسکتبال بانوان ایران شود. با اینکه این بازی‌ها هنوز رسمی نیست اما قرار است به زودی رسمیت پیدا کند.

آیا بازیکنان شرکت کننده در این مسابقات شامل ملی پوشان بودند یا اینکه متعلق به تیم‌های دانشگاهی بودند؟
بازیکنان ما در مسابقات ترکمنستان به صورت دانشجویی شرکت کردند ولی همگی ملی پوش هستند. در ابتدا دعوت نامه برای تیم دانشگاهی صادر شده بود ولی در نهایت منجر به حضور آزاد و مستقل بازیکنان شد. تیم‌های رقیب در این بازی‌ها نیز بسیار قوی بودند.
در سال‌های حضورم در تیم ملی شاهد محدودیت سنی هجده سال در رشته شنا در ایران برای شرکت در مسابقات بودم و این روند همچنان ادامه دارد. آیا در بسکتبال نیز چنین محدودیت‌هایی وجود دارد؟
خیر. در مسابقات ملی بسکتبال چنین محدودیت سنی نیست. در ایران تیم‌های امید، جوانان و بزرگسالان وجود دارد که تیم بزرگسالان بدون محدودیت سنی بوده و بازیکن تا وقتی برای بازی مناسب باشد در اختیار تیم قرار می گیرد. حتی مربی هم امکان بازی در مسابقات را دارد.

شما با توجه به دوره‌ای که در آمریکا گذرانده اید معتقدید که مربیان بسکتبال در ایران با دانش روز پیش می روند. آیا در مورد بازیکنان هم همین نظر را دارید؟
بله. به نظر من توانایی بازیکنان ایرانی بسیار مناسب و در سطح بین‌المللی است. بازیکنان ما به روز هستند و بازی زیبایی به نمایش می گذارند و مطمئنم اگر فرصت تجربه حضور در میادین بین‌المللی نصیبشان شود از این هم بهتر ظاهر خواهند شد و خواهند توانست مانند بازیکنان خوب آسیا بدرخشند. با توجه به مشاهدات شخصی من در آمریکا، بچه‌های ما در سطح بازیکنان دانشگاهی آمریکا بازی می کنند. پس از بازی‌های ترکمنستان، مردم دید بهتری نسبت به بسکتبال بانوان پیدا کرده اند و این موضوع به خوبی در رسانه‌ها منعکس شده است.

با توجه به شناختی که از شما در این سال‌ها دارم بر توانایی شما در مدیریت و رهبری تیم‌های ملی و باشگاهی واقفم و به نظر من مدیریت خوب شما موجب هدایت صحیح بازیکنان شده است. به نظر من یک مربی خوب می تواند انگیزه و علاقه بازیکنان را افزایش دهد و به تیم و ورزش عشق بورزد. به نظر شما، یک مربی خوب باید دارای چه خصوصیت‌هایی باشد؟
در مجموع یک مربی باید روانشناس، آسیب شناس، بدنساز و تکنیک ساز بوده و در کل به جز اینکه خود در کارش عشق دارد، عشق آفرین هم باشد. یکی از مقالات من در پایان نامه تحصیلی در باره تکنیک و شخصیت بازیکن است که در نوع خود کاری جدید به حساب می آید. به عبارت بهتر، یک مربی خوب نباید صرفا جنبه‌های فنی کار را بلد باشد، بلکه جنبه‌های روانشناسانه و شخصیت بازیکن نیز بسیار مهم است. به علاوه، یک مربی خوب باید سد شکن بوده و موانع را از جلوی پای بازیکن بردارد، با ضعف‌های تک تک بازیکنان بجنگد و به طور مداوم در حال مطالعه و یادگیری باشد. من همیشه در حال یاد دادن به بازیکنان و یادگیری از آن‌ها هستم. اگر بخواهم از پیشکسوتان مثالی بیاورم یکی از افرادی که در زمینه مربیگری همواره الگوی من بوده است مادر گرامی شما، خانم صولتی، مربی تیم‌های شنا هستند. یکی از خصوصیت‌های خوب ایشان این بود که همیشه به محیط اطرافشان انگیزه و انرژی می دادند. فعال و هدفمند بودند و در محیط کار صداقت داشتند و این خصوصیات بر من تأثیر زیادی داشت و از ایشان برایم الگو ساخت. حال که از ایشان نام بردم برایشان آرزوی سلامتی و موفقیت دارم.

به کسانی که در خارج یا داخل ایران خواننده این مقاله هستند و به ورزش بسکتبال علاقه دارند چه پیام و پیشنهادی دارید؟
پیشنهادی که به آن‌ها دارم این است که در هر جای دنیا هستند بسکتبال بانوان را دنبال کنند و تا حد ممکن با تبلیغ، از ما حمایت کنند تا بتوانیم مراحل رشد را پیموده و موانع را کنار بگذاریم.
از شما هم متشکرم که با وجود زندگی در خارج از کشور و اینکه در رشته شنا فعالیت دارید قلبتان برای ورزش بسکتبال بانوان تپید و برای حمایت از ما اقدام به انتشار این مصاحبه کردید. برای شما هم بیش از پیش آرزوی موفقیت و سلامتی دارم.

خانم طیاری عزیز، من هم همیشه از شما به عنوان یک مربی دلسوز، مقاوم و فروتن یاد کرده‌ام و از اینکه دعوت من را برای این مصاحبه پذیرفتید سپاسگزارم.