اقتصاد کانادا با شتاب چشمگیر و غیرمنتظرهای وارد سال 2018 شد و با نمایی از سلامتی سال 2019 را نیز آغاز خواهد کرد. ولی نشانههایی از ضعف نظیر قیمت پایین نفت، بازارهای متلاطم، عدم اطمینان تجاری و نرخهای بالاتر در چشمانداز 2019 به چشم میخورند و این پرسش کلیدی را ایجاد میکنند که چهقدر تا پایان این دورهی خوب مانده است؟
به گزارش هفته و به نقل از سیبیسی نیوز، در بیشتر طول سال 2018 نرخ بیکاری کانادا نزدیک به کمترین سطح چهل سال اخیر بود و خلق مشاغل چنان با قدرت ادامه مییافت که شواهد از حرکت اقتصاد با حداکثر قدرت خبر میداد.
دستبهدست شدن سرمایه هم خوب بود: رشد کلی کشور در سال 2017 به سه درصد رسید که عمدتا به دلیل خوب خرج کردن هر خانوار بود. گرچه هنوز باید برای آمار نهایی قدری منتظر بمانیم، ولی پیشبینیها در سال 2018 نیز حاکی از رشد دو درصدی است.
اقتصاد کانادا در ماه اکتبر، با برآورده کردن انتظارات، توسعهای 0.3 درصدی داشت، ولی با نزدیک شدن به 2019، نگرانیهایی مبنی بر اینکه این توسعهی اقتصادی دارد به پایان خود نزدیک میشود شکل گرفت.
ماه گذشته، گزارش اقتصادی پاییز دولت فدرال دوباره دو درصد رشد برای سال 2019 نشان میداد، ولی اینبار بسیاری پیشبینی میکردند که بهدنبال افت اخیر در قیمت نفت، این آمار پایین بیاید.
بازارهای متلاطم و چشمانداز نامطمئن ایالات متحده:
علاوه بر کاهش قیمت نفت خام، کارشناسان با اشاره به تلاطم در بازارهای مالی، پیشبینی میکنند که اقتصاد آمریکا (که یکی از عوامل کلیدی در رشد اقتصادی در کانادا است) شروع به سرد شدن میکند و جدایی پردردسر انگلستان از اتحادیهی اروپا هم، سبب ایجاد امواج پرقدرتی در اقتصاد جهانی میشود.
همچنین احتمال تهدید بزرگتری نیز وجود دارد: بالا گرفتن جنگ تجاری بین واشنگتن و پکن.
از لحاظِ تجاری، کانادا توانست راه خود را از میان سالی پر از عدم اطمینان قابل توجه، شامل مذاکرات سخت و نهایتا امضای نسخهی بهروز شدهی توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی پیدا کند.
گرچه، هنوز بسیاری از نادانستههای تجاری این توافق به سال جدید منتقل خواهند شد. مسیری که به تصویب نسخهی دوم نفتا (در مجلس) ختم میشود، میتواند مشکلات بیشتری هم ایجاد کند: تعرفههای تنبیهی فولاد و آلومینیوم آمریکاییها سر جای خود مانده است و سرشاخ شدن دو ابرقدرتی که بزرگترین شرکای تجاری کانادا هستند دارد اتفاق میافتد.
جاستین ترودو نخست وزیر کانادا در مصاحبهای با آژانس خبری کانادا گفت: «همیشه وقتی چیزی فرو میریزد، بر اطرافش هم اثر میگذارد. همانطور که گفتهام، جنگ تجاری بین چین و ایالات متحده میتواند اثرات قابل توجهی بر اقتصاد جهانی داشته باشد، اثراتی منفی. ما باید مطمئن شویم که برای برخورد احتمالی با این امواج سهمگین آماده هستیم.»
نرخهای رو به افزایش، افزایش بدهی خانوار:
به گفتهی مت استیوارت مدیر اقتصادی هیات کنفرانس کانادا، در کانادا نقاط مشکلساز احتمالی عبارتند از ترکیبی از بدهیهای خانوار بالا، افزایش نرخ بهره و کاهش رشد دستمزد که با وجود شروعی خوب در ابتدای 2018، در نیمهی دوم سال «افتضاح» بوده است.
وی افزود نرخ بهرهی بالاتر، سبب افزایش ناگهانی در مخارج خانوار شد که عامل اولیهی بخت خوش اقتصادی کانادا بوده است.
استیوارت میگوید: «مدتی طولانی از وقتی که رکودی اقتصادی داشتهایم میگذرد. فکر میکنم هنوز بیشترِ اخبار مثبت باشند، ولی میزان رو به رشدی از خطرات نیز وجود دارد.»
وقتی مصرفکنندگان خسته میایستند تا نفسی تازه کنند، وقت آن است که سرمایهگذاری تجاری، به عنوان منبع رشد حیاتی بعدی صورت گیرد. ولی استیوارت میگوید این مرحلهی انتقال هنوز به وقوع نپیوسته است؛ زیرا سرمایهگذاری، احتمالا به دلیل نگرانیهای رقابتی، ناکافی بوده است. شرکتها مطمئن نیستند که کانادا بهترین جا برای گذاشتن سرمایهشان باشد.
در تلاش برای تشویق و تقویت سرمایهگذاری، اتاوا در گزارش اقتصادی پاییز خود، مشوقهای مالیاتی شرکتی به ارزش میلیاردها دلار گنجانده است. مالیاتدهندگان باید صبر کنند تا ببینند آیا این تغییرات فدرال برای تشویق بیشترِ شرکتها به سرمایهگذاری در کانادا خواهد شد یا نه.
کریگ الکساندر اقتصاددانان ارشد دلوییت میگوید اقتصاد به سلامت خواهد ماند، ولی دچار تعدیل خواهد شد.
مراحل پایانی چرخهی تجاری
الکساندر میگوید: «ما در مراحل پایانی یک چرخهی تجاری قرار داریم. این به معنی این نیست که رکود اقتصادی در کمین است، ولی باید بپذیریم که به ده سال ترمیم و گسترش اقتصادی نیاز داریم. طول هر چرخهی تجاری معمولا هشت تا ده سال است.»
وی میگوید احتمالا بازار نسبت به احتمال اینکه رکود دیگری در انتظارمان است واکنش بیش از حد نشان میدهد. به عقیدهی وی به احتمال زیاد، رشد آهستهتر خواهد شد.
او میافزاید تکامل اقتصاد، بسته به محل زندگی افراد، اثرات متفاوتی بر آنها خواهد داشت. به عنوان مثال، بخش انرژی با چالشهای جدی مواجه خواهد شد.
بخشی از آن، به دلیل افت اخیر در قیمت نفت خواهد بود، ولی بخش دیگر به دلیل تخفیف اضافی است که محدودیت انتقال نفت خام از میدانهای نفتی آلبرتا بر قیمت نفت خام غرب کانادا تحمیل میکند: «این خبر خوبی برای آلبرتا نیست، آنها هنوز اثرات رکود قبلی را به درستی ترمیم نکردهاند.»
اوتاوا این ماه پیشنهاد کمکی 1.6 میلیارد دلاری به منظور حمایت از شرکتهای نفت و گاز ارایه کرد. در عین حال، آلبرتا خواهان کمک دولت فدرال برای انتقال نفت تولیدی خود به بازارهای جدید است.
از دست رفتن کارخانهی جنرال موتورز
بخش صنعت اونتاریو نیز در سال 2019 با دشواری بزرگی مواجه خواهد شد. اواخر سال جاری، جنرالموتورز اعلام کرد قصد دارد کارخانهاش در اوشاوا را تعطیل کند؛ اقدامی که منجر به بیکاری 2500 نفر و سختی اقتصادی در منطقه میشود.
داگ پورتر اقتصاددان ارشد بانک مونترآل میگوید کانادا همین حالا هم قدم کوچکی رو به عقب در سال 2018 برداشته است و باید منتظر کاهش رشد بیشتری بود: «فقط با نگاه به بازار مالی میتوان دریافت که نگرانی بسیاری بابت اینکه در مرحلهی پایانی چرخهی اقتصادی قرار داریم وجود دارد. به اعتقاد ما خطر رکود اقتصادی در این لحظه زیاد نیست، ولی فکر میکنیم اقتصاد آمریکای شمالی در سال 2019 به گرمی قبل نخواهد بود.»
https://www.cbc.ca/news/business/canadian-economy-lookahead-1.4959539