مریم ایرانی/ زمانی که من کودک خردسالی بودم، کسی برای خرید حلیم و آش و کباب که معمولا روزهای جمعه برای اهل خانواده و یا مهمانان خریداری میشد، از ظروف یکبار مصرف استفاده نمیکرد. هر کسی برای گرفتن این مدل غذاها، یک قابلمه یا دیس یا ظرف بزرگی را با خود به محل مورد نظر میبرد و بعد غذا را تحویل میگرفت. اما با گذشت سالها و پیشرفت تکنولوژی، ظروف یکبار مصرف جای خود را در بین مردم به دلیل سادگی باز کردند. اما همان ظروف و زبالههای مربوط به آن امروز بلای جان محیط زیست شدهاند.
هفتهای که گذشت، یعنی از تاریخ 15 تا 21 اکتبر در کانادا، هفته «کاهش زباله و دورریز» نامیده شده بود. هفتهای که در آن تمامی مردم و صنایع و مشاغل سعی کردند که تولیدات زباله خود را با هر روش مقرون به صرفه و سادهای که سراغ دارند، کاهش بدهند. در کانادا بخش زیادی از حجم زبالهها را، پلاستیک و ظرفهای مخصوص غذاهای بیرون بر تشکیل میدهند. این ظروف و پلاستیکهای مروبط به آن بخش بزرگی از معضل محیط زیستی شدهاند. بعلاوه ظروف پلاستیکی یکبار مصرفی که تیم هورتون، مک دونالد و کوکاکولا در فضاهای شهری و طبیعت رها میکنند امروز به چالشی بزرگ و مخاطرهآمیز برای فعالان محیط زیست کانادا تبدیل شدهاند. اما برای مقابله با این آلودگیها و اقعا چه راهکار صحیحی وجود دارد؟
طبق آمار رسمی کشور کانادا، فروش سالیانه در رستورانهای فست فود به تنهایی در سال 2017 به 30.5 میلیارد دلار رسید. با فرض متوسط قیمت 10 دلار برای هر وعده غذایی، این آمار بیانگر این است که در سال گذشته هر نفر به اندازه 83 وعده غذای فوری یا فست فود مصرف کرده و متعاقب آن زبالههای زیادی هم که بیشتر آنها ظروف یکبار مصرف برای بیرون بردن غذا یا تحویل آن بوده، تولید شدهاست.
با ورود خدمات تحویل غذا در محل که شرکتهایی مانند UberEats و Foodora ارایه میدهند، انتظار میرود که تحویل غذای آنلاین در کانادا به 1.91 میلیارد دلار در سال 2018 برسد که تقریبا 28 درصد از سال 2017 بیشتر است.
با این حساب، بسیاری از شهرهای کانادایی، از جمله تورنتو و ونکوور، می گویند کاهش استفاده از ظروف یکبار مصرف، یک اولویت در استراتژیهای زیست محیطی است. بسیاری از رستورانها، مؤسسات، دانشگاهها و حتی مشتریان، ابتکار عمل خود را برای کاهش استفاده از این محصولات آغاز کردهاند. برای اینکه شما هم بتوانید جزو کسانی باشید که در کنار سایر کاناداییها به حفظ محیط زیست کمک میکنند، راهکارهای ساده زیر را در نظر بگیرید
ظرف غذای خود را به همراه داشته باشید
این سادهترین راه برای مشتریان است تا ظروف خود را به رستورانها ببرند. همان روش سنتی و قدیمی که در کودکی من مردم از آن استفاده میکردند.
این همان چیزی است که آماندا پین و ژانی گورین، دو عضو از گروه کاهش زبالههای کانادا، در فیسبوک به آن اشاره کردهاند.
پین، که در لودین مینیستر زندگی می کند که در نزدیکی مرز ساسکاچوان-آلبرتا است، در ماه سپتامبر هر وقت برای خوردن غذا به رستورانی مراجعه کرد با خود یک مجموعه ظروف و بشقاب شخصی به همراه داشت که از آن استفاده میکرد. این ظروف بخشی از یک جعبه همراه او بودند که در صندوق عقب ماشینش آنها را نگاه میداشت. او اعتقاد دارد: «هنگامی که عادتی را ایجاد کنید، ادامه دادن آن بسیار آسان خواهد بود.»
ژانی گورین هم شروع به آوردن ظروف خود به رستورانها کردهاست. گورین، که از اهالی کالگری است، از حدود دو سال قبل، ظروف خود را هر جا برود همراه دارد و میگوید واکنش رستورانها بسیار مثبت بوده است: «همه گفتهاند که ایده خوبی است. این به آنها کمک هم زیرا دیگر مجبور نیستند غذا را برای بیرون بردن بسته بندی کنند.
البته در حالیکه برخی از شهرها مانند کالگری و تورنتو ساکنان را تشویق میکنند تا ظروف خود را به رستورانها بیاورند، درونکوور، قوانین بهداشت عمومی این کار را ممنوع کردهاند که به نظر میرسد، نیاز به یک تجدید نظر دارند.
بعنوان یک رستوراندار باید به محیط زیست کمک کرد
بعضی از رستورانها به طور فعال تلاش میکنند تا ضایعات و زبالهها را با کمترین هزینه و ظروف قابل استفاده مجدد در فروشگاههایشان کاهش دهند.لیوانهای قهوه قابل استفاده مجدد در فروشگاههای زنجیرهای مانند استارباکس و تیم هورتون از این دست تلاشها هستند که گاهی اوقات برای تشویق به استفاده از آنها، تخفیفهایی برای مصرفکنندگان به همراه دارند.
«فقط سالاد » یک چالش بین المللی است که به مشتریان امکان خرید یک کاسه قابل استفاده مجدد با یک درب را به قیمت یک دلار آمریکا میدهد و هر زمانی که مشتریان در خریدهای خود آن را به همراه داشتهباشند، از تخفیف ویژه برای خرید سالاد برخوردار میشوند.
پروژه Tiffin در ونکوور یک نمونه از تلاشهای مثبت یک سرآشپز به نام Hunter J. Moyes بود که از سال 2012 تا 2015 اجرا شد.
فروشگاه Moyes ایده خود را از سیستم غذا بردن در هند الهام گرفت. در هند، صدها هزار نفر از مردم هر روز غذای خود را در ظروف غذای به نام tiffins به محل کار خود تحویل میبرند. : «این ایده که هندیها بسیاری از مردم سراسر جهان را روزانه بدون تولید زباله تغذیه میکنند، بسیار هوشمندانه است. »
این سرآشپز خلاق، مشتریان را تشویق میکرد که از تیفینهای ساخته شده از کانادا استفاده کنند و رستورانهای زنجیره ای محلی را متقاعد میکرد تا تخفیف های 1 یا 10 درصد برای مشتریانی که ظروف خودشان را به همراه داشتند قائل شوند. با این حال، پروژه Tiffin در سال 2015 پس از فشار مقامات بهداشت عمومی که نگران ظروف کثیف مواد آلوده دیگر بودند، تعطیل شد. با اینحال یک نسخه از پروژه در بروکسل، بلژیک ادامه دارد.
نودلباکس Noodlebox یکی از رستورانهای زنجیرهای بود که در برنامه ونکوور شرکت داشتند. Josh Boersma، تحلیلگر کسب و کار زنجیرهای، میگوید که رستورانهایی که ظرروف قابل استفاده مجدد دارند، باید بیشتر تشویق شوند. گروههای دیگری، در شهر کلگری، پیشنهاد میکنند که مشتریان رستورانها را به رستورانهای محلی بفرستند و از آنها بخواهند تا از ظروف قابل استفاده مجدد استفاده کنند.
دانشگاههای کانادا هم وارد عمل شدند
تعدادی از دانشگاههای کانادا، از جمله دانشگاه وسترن یونیورسیتی در اونتاریو و دانشگاه بریتیش کلمبیا، برنامههایی دارند که دانشجویان میتوانند از آن برای خرید مواد غذایی در محوطه دانشگاه استفاده کنند و دسترسی به گزینههای پلاستیکی قابل استفاده مجدد داشته باشند.
دانشگاه مک گیل در مونترال از سیستم Ozzi مبتنی بر فناوریهای جدید استفاده میکند. این سیستم در سال 2014 راه اندازی شد و به دانشجویان امکان میدهد تا یک جعبه، شامل ظروف قابل استفاده مجدد را به همراه از یک کارد و چنگال قابل استفاده مجدد به جای ظروف یک بار مصرف، انتخاب کنند و به طور رایگان در اختیار داشتهباشند. آنها سپس ظروف کثیف را بعد از استفاده به ماشینهای Ozzi برمی گردانند تا دوباره تمیز شده و مورد مصرف بقیه قرار بگیرند.
مشتریان ظروف را به ماشینهای Ozzi برمی گردانند تا یک نشانه را به آنها بازگردانند که بار بعدی آنها را دریافت می کنند.
یک سیستم مانند این میتواند در خارج از دانشگاه ها هم گسترش یابد. سیستم Ozzi در حال حاضر به اردوگاه های تابستانی در محوطه دانشگاه هم رسیدهاست و برای کنفرانس Food Secure Canada در دانشگاه کنکوردیا در ماه نوامبر، 600 قطعه ظرف قابل استفاده مجدد را برای انجام ناهار بدون زباله تامین خواهد کرد.